Dilsel Anlam Probleminin Searlecü Yaklaşım Bağlamında Performatif Açıdan Değerlendirilmesi

Günümüz felsefesinde dil, son derece aktüel bir konudur. Birçok felsefî akım, dil fenomenine, farklı açılardan yaklaşmaya çalışmıştır. Bu akımlardan birisi de Austin ve Searle’ün öncülüğünü yaptığı sözedimleri teorisidir. Sözedimleri teorisi, dilsel ifadelerin performatif niteliğine dikkatleri çeken edimsel yöntemi kendisine metot olarak seçmiş bir teoridir. Bu yaklaşıma göre dil, insanî bir davranış biçimidir. Dili kullanmak, özünde, dilsel davranışta bulunmaktır. Dil; toplumsal, kültürel, insanî hayatın kurucu öğesidir. Bu yönüyle dil, sosyal bir fenomendir. Dil, toplum içinde gerçekleşen toplumsal uzlaşımın bir ürünüdür. Dil fenomenine kullanım açısından yaklaşmak olumlu bir yaklaşımdır. Dilin kullanım merkezli ele alınması, mantıkçı pozitivistlerin katı, kusursuz, ideal, betimsel, olgusal karakterli dil anlayışının yerine, konuşan ve dinleyeni yani dili kullananları dikkate alan bir dil anlayışının kabulüdür. Bu çalışmada edimsel yöntemin dilsel anlamın analizinde performatif açıdan avantaj ve dezavantajları ortaya konmaya çalışılacaktır.Anahtar Kelimeler: Sözedimleri, Austin, Searle, Dil, Anlam

Anahtar Kelimeler:

Sözedimleri, Austin, Searle, Dil, Anlam

-

Language in today’s philosophy is exceedingly a current topic. Most of the philosophic thoughts have tried to approach the language from different aspects. One of these thoughts whose pioneers are Austin and Searle is speech acts theory. Speech acts theory is a theory which draws attention to the performative qualities of the lingual expressions and chooses pragmatism as a method. According to this approach, language is a humanistic behaviour form. Using language is, substantially, making linguistic behaviour. Language; is constitutive component of the social, cultural, humanitarian life. In this respect, language is a social phenomenon. Language is the product of social consensus that occurred in the community. Approaching to the language phenomenon in terms of use is a positive approach. Taking language as use-centred is an acceptance of a language sense that considers speakers and listeners that means users instead of the language sense of logical positivists that has solid, perfect, ideal, descriptive, factual character. In this study in the analysis of the linguistic meaning of the pragmatic method by a performative aspect will be studied to reveal their advantages and disadvantages

Keywords:

-,

PDF

___

Akarsu, Bedia, Dil-Kültür Bağlantısı, 2.baskı, İstanbul: Remzi Kitapevi 1998.
Alpyağıl, Recep, Wittgenstein ve Kierkegaard’dan Hareketle Din Felsefesi Yapmak, İstanbul: Anka Yayınları 2002.
Aysever, R. Levent, “Dil Felsefesi, Sözedimleri Kuramı ve John R. Searle” (John R. Searle, Sözedimleri (çev. R. Levent Aysever) Ankara: Ayraç Yayınları 2000 içinde), s. 7-65.
___, “Sözün Yurtsuzluğu”, Adam Sanat, 211 (2003), s. 35-43.
___, “Sunuş” (John Langshaw Austin, Harward Üniversitesi 1955 William James Dersleri) (çev. R. Levent Aysever), İstanbul: Metis Yayınları 2009 içinde), s. 9-32.
Barthes, Roland, Göstergebilimsel Serüven (çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları 2005.
Blackstone, William T., Dinsel Bilgi Sorunu(Felsefî Çözümlemelerin Dinsel Bilgi Sorununa Etkileri) (çev. Tuncay İmamoğlu), İstanbul: Ataç Yayınları 2005.
Ferré, Frederich, Din Dilinin Anlamı (çev. Zeki Özcan), İstanbul: Alfa Yayınları 1999.
Gelmez, Aydın, “Pozitivizmin Etik Kavrayışı Üzerine Bir Deneme”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 8 (2006), s. 251-263.
Giddens, Anthony, Sosyolojik Yöntemin Yeni Kuralları(Yorumcu Sosyolojilerin Pozitif Eleştirisi) (çev. Ümit Tatlıcan-Bekir Balkız), İstanbul: Paradigma Yayınları 2003.
Görgün, Tahsin, Anlam ve Yorum(Dînî Metinlerin Anlaşılması ve Yorumlanması), İstanbul: Gelenek Yayınları 2003.
Güneytepe, Abdülkadir, J. R. Searle ve J. Derrida’da Anlam Sorunu: Olağan/Asalak Sözcelem Ayrımının Geçersizliği (Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü) Ankara 2003.
İnam, Ahmet, “Hermenötik’in Anlam Dünyasındaki Tekabülleri: Mana, Te’vil ve Tefsir”, Kur’an ve Dil-Dil Bilim ve Hermenötik-Sempozyumu, Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 17-18 Mayıs 2001 (ed. Necati Kara), Erzurum: Bakanlar Matbaası [t.y.], s. 81-92.
Jeanrond, Werner G., Teolojik Hermenötik (Gelişimi ve Önemi) (çev. Emir Kuşçu), İstanbul: İz Yayıncılık 2007.
Kocaman, Ahmet, “Dil Bilim Söylemi”, Söylem Üstüne (yaz. haz. Ahmet Kocaman v. dğr.), 2. baskı, Ankara: ODTÜ Yayıncılık, s. 1-11.
Koç, Turan, Din Dili, İstanbul: İz Yayıncılık 1998.
Murpy, John W., Postmodern Sosyal Analiz ve Postmodern Eleştiri (çev. Hüsamettin Arslan), İstanbul: Paradigma Yayınları 2000.
-
Özlem, Doğan, Günümüz Felsefe Disiplinleri, İstanbul: Ara Yayınları 1990.
Rızatepe, Harun, Anglo-Sakson Felsefede Bilgi Görüşleri, İstanbul: Etik Yayınları 2004.
Searle, John R., Bilinç ve Dil (çev. Muhittin Macit- Cüneyt Özpilavcı), İstanbul: Litera Yayıncılık 2005.
___, Intansionality (An Essay In The Philosophy of Mind), Cambridge: Cambridge University Press 1983.
___, Sözedimleri (çev. R. Levent Aysever), Ankara: Ayraç Yayınları 2000.
___, Toplumsal Gerçekliğin Yeniden İnşası (çev. Muhittin Macit-Ferruh Özpilavcı), İstanbul: Litera Yayıncılık 2005.
___, Zihin, Dil ve Toplum (çev. Alaattin Tural), İstanbul: Litera Yayıncılık 2006.
Smith, James M.- McClendon, James W., “Religious Language After J. L. Austin”, Religious Studies, 8 (1972/1), s. 55-63.
Sözen, Edibe, Söylem (Belirsizlik, Mübadele, Bilgi/Güç ve Refleksivite), İstanbul: Paradigma Yayınları 1999.
Tokat, Latif, Dinde Sembolizm, Ankara: Ankara Okulu Yayınları 2004.
-
Ural, Şafak, Pozitivist Felsefe, 2. baskı, İstanbul: Say Yayınları 1998.
Uygur, Nermi, Dilin Gücü, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları 2001.
Van Oart, Richard, “Performatif-Constative Reviseted: The Genetics of Austin’s Theory of Speech Acts”, Antropoetics II (The Electronic Journal of GenerativeAntropology),http://www.anthropoetics.ucla.edu/Ap0202/Vano.htm, (Erişim Tarihi: 15.04.2014).
Woolgar, Steve, Bilim İdesi Üzerine Sosyolojil Bir Deneme (çev. Hüsamettin Arslan), İstanbul: Paradigma Yayınları 1999.