20274

APİTERAPİ: 1. ARI ZEHRİ

Arıcılık, ülke ekonomisine katkı sağlayan önemli bir yetiştiricilik alanıdır ve arıcılıktan elde edilen ürünler insan sağlığı açısından büyük bir öneme sahiptir. Geçmişten günümüze arı ürünleri besin maddesi olarak değerlendirildiği gibi, içerdiği etkin maddeler sebebiyle tedavi amacıyla da kullanılmıştır. Apiterapi diye de nitelendirilen bu uygulama alanı incelendiğinde, arı zehrinin ayrı bir öneme sahip olduğu dikkati çeker. Apitoksin olarak da bilinen arı zehri; arının karın boşluğunda yer alan zehir bezlerinde üretilen ve biyolojik olarak birçok etkisi (immun sistem, merkezi ve çevresel sinir sistemi, kardiovasküler sistem, antibakteriyel, fungusit, antiviral, antiinflamatuvar, antiartrit, antikanser, yara iyileştirici etki gibi) bulunan bir maddedir. Hazırlanan bu derleme kapsamında; arı zehrinin; fiziksel ve kimyasal özellikleri, biyolojik etkileri, üretimi ve kullanımına yönelik özet bilgi verilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Apiterapi, Apitoksin, Arı zehri tedavisi

Apitherapy: 1. Bee Venom

Apiculture is an important breeding area that contributes to the country's economy and the products obtained from beekeeping are of great importance for human health. From past to present, bee products are used as nutrient supplements and mecial treatments because they contain biologically active substances. This area of research is known as apitherapy in which bee venom is of particular importance. Apitoxin, also known as bee venom, is a substance produced in the poison glands of the abdominal cavity of the bee and it has many biological effects (e.g. immune system, central and peripheral nervous system, cardiovascular system, antibacterial, fungicide, antiviral, anti-inflammatory, antiarthritis, anticancer, and wound healing effects). In this article, the physical and chemical properties of bee venom, biological effects, production, and its use is summarized.

Keywords:

Apitherapy, Apitoxin,

PDF

___

Akyüz, E. (2015). Arı zehri bazı nörolojik ve romatizmal hastalıklara çare olabilir mi? Alınmıştır: Arı Ürünleri ve Sağlık (Apiterapi). Ed.: Akçiçek, E., Yücel, B. Sidas, İzmir. s: 158-163.
An, H.J., Kim, J.Y., Kim, W.H., Park, K.K., Chung, H. (2015). The inhibitory effects of bee venom on atopic dermatitis in an animal model. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 456-457.
Atayoğlu, A.T., Atayoğlu, A.G. (2015). Dünyada ve Türkiye’de apiterapi. Alınmıştır: Arı Ürünleri ve Sağlık (Apiterapi). Ed.: Akçiçek, E., Yücel, B. Sidas, İzmir. s: 24-28.
Aydın, O.N. (2015). Algolojide arı zehri. Alınmıştır: Arı Ürünleri ve Sağlık (Apiterapi). Ed.: Akçiçek, E., Yücel, B. Sidas, İzmir. s: 164-172.
Bektaş, N. (2016). Apiterapide Arı Zehrinin Kullanımı. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Semineri.
Bektaş, N., Altıntaş, L., Tutun, H., Sevin, S. (2016). Apiterapide Arı Zehrinin Kullanımı. 5. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, 01-05 Kasım 2016, Muğla, Türkiye. p.: 352-353.
Bogdanov, S. (2015). Bee venom: Composition, health, medicine: A review. Erişim adresi: http://www.bee-hexagon.net/venom/. Erişim tarihi: 20.05.2018.
Bulut, S., Lenger, D.S. (2015). Antik dönemde arı ürünlerinin kullanımı. Alınmıştır: Arı Ürünleri ve Sağlık (Apiterapi). Ed.: Akçiçek, E., Yücel, B. Sidas, İzmir. s: 7-16.
Çelik, K., Aşgun, H.F. (2016). Arılarla Gelen Sağlık “Apiterapi”. Erişim Adresi: http://apitherapy-project.eu/pdf/20160920/apitherapy-handbook-tr.pdf. Erişim Tarihi: 01.10.2018.
Derebaşı, E., Canbakal, E. (2009). Arı zehrinin kimyasal yapısı ve tıbbi çalışmalarda kullanımı. Arıcılık Araştırma Dergisi. 1 (2): 32-34.
Ganbold, S., Tserennadmid, K., Baatartsogt, U. (2015). Hypolipidemic and blood glucose lowering activity of honey bee venom (Apis mellifera) in alloxan induced diabetic rabbits. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 304-305.
Han, S.M., Lee, K.G., Yeo, H.J., Hwang, S.J., Chenoweth, P.J., Pak, S.C. (2009). Somatic cell count in milk of bee venom treated dairy cows with mastitis. Journal of ApiProduct and ApiMedical Science 1 (4): 104–109.
Han, S.M., Lee, K.G., Yeo, J.H., Kim, W.T., Park, K.K. (2011). Biological effects of treatment of an animal skin wound with honeybee (Apis melifera. L) venom. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery. 64: 67-72.
Han, S., Chun, S., Park, K., Nichollos, Y.M., Pak, S. (2015). Anti-wrinkle effects of honeybee venom serum on facial wrinkles. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 302.
Jang, D.M., Song, H.S. (2013). Inhibitory Effects of Bee Venom on Growth of A549 Lung Cancer Cells via Induction of Death Receptors. Journal of Korean Acupuncture & Moxibustion Medicine Society. 30 (1): 57-70.
Jo, M., Park, M.H., Kollipara, P.S., An, B.J., Song, H.S., Han, S.B., Kim, J.H., Song, M.J., Hong, J.T. (2012). Anti-cancer effect of bee venom toxin and melittin in ovarian cancer cells through induction of death receptors and inhibition of JAK2/STAT3 pathway. Toxicology and Applied Pharmacology. 258: 72–81.
Jung, B.G., Lee, J.A., Park, S.B., Hyun, P.M., Park, J.K., Suh, G.H., Lee, B.J. (2013). Immunoprophylactic Effects of Administering Honeybee (Apis melifera) Venom Spray against Salmonella gallinarum in Broiler Chicks. J. Vet. Med. Sci. 75 (10): 1287–1295.
Karaaslan, E., Derebaşı, E. (2018). Arı zehrinin kimyasal yapısı ve insan sağlığı üzerine etkileri. Erişim adresi: https://slideplayer.biz.tr/slide/2721038/. Erişim tarihi: 15.12.2018.
Kelle, I. (2007). Apiterapi. Dicle Tıp Dergisi, 34 (4): 311-315.
Kokuludağ, A. (2015). Arı zehiri içeriği ve tıbbi özellikleri. Alınmıştır: Arı Ürünleri ve Sağlık (Apiterapi). Ed.: Akçiçek, E., Yücel, B. Sidas, İzmir. s: 147-151.
Korkmaz, A., Korkmaz, V. (2015). Arı zehri üretimi ve apiterapi. 1.Baskı. Samsun İli Arı Yetiştiricileri Birliği, Samsun.
Krylov, N. V., Bardahchieva, L.V. (1997). The use of ungapiven in veterinary surgery. The XXXVth. Apimondia Congress, 1-6 September, Antwerp Belgium, p:205.
Krylov, V., Deriugina, A., Barinova, O. (2015). Apitherapy in diabetes. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. p: 302.
Lee, S.M., Yang, E.J., Choi, S.M., Kim, S.H., Baek, M.G., Jiang, J.H. (2012). Effects of Bee Venom on Glutamate-Induced Toxicity in Neuronal and Glial Cells. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. Article ID 368196, DOI: 10.1155/2012/368196.
Lee, W.R., An, H.J., Kim, J.Y., Chung, H., Park, K.K. (2015). The regulatory effects of purified bee venom on Propionibacterium acnes-induced inflammatory responses in vitro and in vivo. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 305-306.
Mateescu, C. (2018). Arı zehri bileşimi, özellikleri, etki mekanizması. Erişim adresi: http://www.erzurum aricilarbirligi.org/FileUpload/ks69026/File/ari_zehri.pdf. Erişim tarihi: 15.12.2018.
Mihaly, S. (1996). Bee venom: frequently asked questions. American Bee Journal. 136(2): 107-109.
Mutlu, C., Erbaş, M., Tontul, S.A. (2017). Bal ve Diğer Arı Ürünlerinin Bazı Özellikleri ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Akademik Gıda. 15 (1): 75-83.
Özbek, H. (1990). Bal arısı zehri. Atatürk Ü. Zir. Fak. Der. 21 (2): 84-100.
Park, K.K. (2015). The therapeutic effects of bee venom on liver fibrosis. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 279.
Parlakay, O., Yılmaz, H., Yaşar, B., Seçer, A., Bahadır, B. (2008). Türkiye’de Arıcılık Faaliyetinin Mevcut Durumu ve Trend Analizi Yöntemiyle Geleceğe Yönelik Beklentiler. U.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (2): 17-24.
Pavel, C. (2015). New case report of multiple sclerosis treated successfully with api-phytotherapy. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 476.
Pavel, C. (2015b). Treatment of neuralgia with microdoses of bee venom. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 301.
Saber, M., Daoud, E., Gendyl, A.A., Wahhab, K., Hegazi, A. (2015). Effect of Bee venom acupuncture as a complementary modality for treatment of chronic low back pain. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 301.
Selçuk, M., Dinç, H., Karabağ, K. (2010). Bal arısı zehrinin biyokimyasal yapısı ve tıptaki yeri. MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu.
Soysal, M.İ., E.K., Gürcan. (2005). Tekirdağ İli Arı Yetiştiriciliği Üzerine Bir Araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2 (2), Tekirdağ.
Sunay, A.E., Samancı, T. (2016). Arı ürünlerinin üretimi. Erişim adresi: http://www.ariplatformu.org /storage/ilgi_cekici_bilgiler.pdf. Erişim tarihi: 10.05.2016.
Sür, E. (2013). Arı zehirlemeleri ve arı venomunun analiz metotları. Erciyes Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Bitirme Ödevi.
Şahinler, N. (2000). Arı ürünleri ve insan sağlığı açısından önemi. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 5 (1-2): 139-148.
Şirin, Y., Çakır, H.E., Can, Z., Yıldız, O., Kolaylı, S. (2016). Bal arısı zehrinin karakterizasyonunda SDS-PAGE elektroforez kullanılabilirliğinin araştırılması. U. Arı D. / U. Bee J. 16 (2): 49-56.
Tanyüksel, M. (2015). Tıp açısından apiterapi. Alınmıştır: Arı Ürünleri ve Sağlık (Apiterapi). Ed.: Akçiçek, E., Yücel, B. Sidas, İzmir. s: 29-35.
Topal, E., Yücel, B., Kösoğlu, M. (2015). Arı Ürünlerinin Hayvancılık Sektöründe Kullanımı. Hayvansal Üretim. 56 (2): 48-53.
Ulusoy, E. (2012). Bal ve ariterapi. U. Arı D. / U. Bee J.. 12 (3): 89-97.
Vasily, K., Mikhail, S., Olga, K. (2015). Influence of bee venom and hyperthermia on the energy metabolism of tumor-animals. 44th Apimondia international apicultural congress abstract book. South Korea. s: 464-465.
Yeşilada, E. (2015). Apiterapi arıyla gelen şifa. 1.baskı. Hayykitap, İstanbul.
Yücel, B., Ceylan, H. (2015). Arı (kovan) havası ve sesinin apiterapi’de kullanımı. Alınmıştır: Arı Ürünleri ve Sağlık (Apiterapi). Ed.: Akçiçek, E., Yücel, B. Sidas, İzmir. s: 177-182