İngiliz Sömürge Şirketlerinin Sömürge Siyasetindeki Rolü: Doğu Hindistan Şirketi, Kraliyet Afrika Şirketi, Virginia Şirketi Örnekleri
Dünya siyasi tarihinin önemli dönüm noktalarından birisi sömürgecilik ve sömürge dönemleridir. Ekonomik, siyasal ve kültürel olarak günümüzde dahi etkileri görülebilecek olan sömürgecilik tarihi, araştırmacılar için de önemli bir çalışma sahasıdır. Sömürgecilik dendiğinde akla ilk gelen ülkelerden birisi İngiltere’dir. Yaklaşık 450 yıl sömürgeci faaliyetler içerisinde bulunan İngiltere’nin irdelenmesi, anlamlandırılması ve üzerinde durulması gereken bir sömürge tarihi ve siyaseti bulunmaktadır. İngiliz sömürgeciliğinin önemli aparatlarından birisi olan sömürge şirketleri, İngiltere’nin bu sömürge siyasetinin anlaşılmasını sağlayacak nitelikte faaliyetler yürütmüşlerdir. Bu noktada İngilizlerin kurduğu sömürge şirketlerini incelemek ve bu şirketlerin faaliyetlerini ortaya koymak İngiliz sömürge siyasetini anlamada önemli bir eşiktir. Bu bağlamda bu çalışmada İngiltere’nin kurduğu üç önemli sömürge şirketi olan Doğu Hindistan Şirketi, Virginia Şirketi ve Kraliyet Afrika Şirketi incelenmiştir. Çalışmada bu şirketlerin faaliyetleri incelenecek olup bu şirketler üzerinden İngiliz sömürge siyasetinde sömürge şirketlerinin rolü saptanmaya çalışılacaktır. Kuruldukları tarihlerden itibaren İngiliz sömürgeciliğine önemli bir ivme kazandıran bu sömürge şirketlerinin incelenmesinin alandaki literatüre katkı sunmasının yanında, İngiliz sömürge siyasetinin daha iyi anlaşılmasına da yardımcı olması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler:
İngiliz Sömürgeciliği, Sömürge Şirketleri, İngiliz Sömürge Sİyaseti
The Role Of British Colonial Companies In Colonial Politics: Case Studies Of East India Company, Royal Africa Company, Virginia Company
Colonialism and colonial periods have been considered as one of the important turning points in world political history. The history of colonialism, whose economic, political, and cultural effects can be seen even today, is also a prolific field of study for researchers. England has been the first country that comes to mind when colonialism is mentioned. England’s 450 years of colonial activities need to be examined, interpreted, and explained. Colonial companies, one of the important apparatuses of British colonialism, carried out activities that would enable the understanding of this colonial policy of England. At this point, examining the colonial companies established by the British and revealing the activities of these companies are important thresholds in understanding the British colonial policy. In this context, in this study, the East India Company, the Virginia Company, and the Royal African Company as the three important colonial companies were examined. The activities of these companies will be examined and the role of colonial companies in the British colonial policy will be analyzed through these companies. The examination of these colonial companies, which have given a significant impetus to British colonialism since their establishment, will not only contribute to the literature but also help to better understand the British colonial policy.
___
- Ağaoğlu, A. (1929). İngiltere ve Hindistan. İstanbul: Cumhuriyet Matbaası.
- Barrow Ian J. (2017). The East India Company 1600. Indianapolis: Hackett Publishing Company.
- Bulgur, D. (2004). Ticaretten sömürgeciliğe XIX. yüzyılda Hindistan ve İngiliz hâkimiyeti. Divan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 17, 63-102.
- Bulut, Y. (2003). Hindistan’da Sömürgecilik, Oryantalizm ve William Jones. Sosyoloji Dergisi. 6, 71- 106.
- Cawston G. & Keane A. H. (1896). The Early Chartered Companies (a.d. 1296-1858). London: E. Arnold.
- Craven W. F. & Virginia 350th Anniversary Celebration Corporation. (1957). The Virginia Company Of London 1606-1624. Virginia: Virginia 350th Anniversary Celebration Corp.
- Erçin, A. (2017). İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası ve Kumpanyanın Ticari Faaliyetleri (1600- 1858). Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi E-Dergisi, 4(2), 111‐ 133.
- Ferguson, N. (2011). İmparatorluk: Britanya’nın Modern Dünyayı Biçimlendirişi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Ferro, M. (2017). Sömürgecilik Tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
- Grizzard F. E. & Smith D. B. (2007). Jamestown Colony : a Political Social And Cultural History. California: ABC-CLIO.
- Günarslan, H. (2019). İngiliz Afrikan Şirketi 1672-1752: Kaleleri, Köle Ve Altın Ticareti. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (30) , 704-718.
- Hall, T. (2011). Shareholder Activism in the Virginia Company of London, 1606–1624. In: Koppell, J.G.S. (eds) Origins of Shareholder Advocacy. New York: Palgrave Macmillan.
- Kuş Büyüktaş, C. (2019). İngiliz Doğu Hindistan Şirketinin Kuruluş Aşamasında İngilizlerin Hindistan’a Yerleşme Çabaları. Mavi Atlas, 7 (2), 275-293.
- Neill, E. D. & Joseph Meredith Toner Collection. (1869) History of the Virginia Company of London. Albany, N.Y: J. Munsell.
- Özcan, A. (2000) “Hindistan”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 22, 294-295.
- Scott, W. R. (1903). The Constitution and Finance of the Royal African Company of England from Its Foundation Till 1720. The American Historical Review, 8(2), 241–259.
- Williamson J. A. (1936). A Short History of British Expansion: The Old Colonial Empire (2nd ed.). London: Macmillan.
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Çok Kriterli Karar Analizi İle Doğal Afetlerde Haritalama: Aydın İli Sel-Taşkın Riski Örneği
Kezban Gamze ÇAMCI, Ahmet ÜNAL, Ebru ERSOY TONYALOĞLU
Türkiye’nin Diasporadaki Ezidileri: Anavatanla Bağların Yeniden Güçlendirilmesi ve Muhtemel Etkileri
Yumuşak Güç Olarak İnsani Dış Politika: Yükselen bir Küresel Aktör Olarak Türkiye
Nilüfer KARACASULU, İrem AŞKAR KARAKIR
Türkiye’nin Değişen Rolünü Erdoğan’ın 2014 Sonrası Söylemine Bakarak Anlamak