SOSYOLOJİK UNSURLARIN TÜRKMEN TÜRKÇESİNDEKİ GÖRÜNÜMÜ

Türkler geniş coğrafyalarda kurdukları çok sayıda devletle hem tarihlerini hem de kültürlerini yüzyıllar boyunca güçlü bir şekilde sürdürmüşlerdir. Kurulan bu devletlerin uzun ömürlü olmasında şüphesiz toplum yapısının etkisi göz ardı edilemez. Ocak ve ocak kültü olarak bilinen ve ocağın tütmesi şeklinde ifade edilen aile kavramı Türklerde toplumun sarsılmaz bir unsuru olarak nesilden nesile aktarılmıştır. Çalışmada sosyolojik yapının vazgeçilmez bir unsuru olan toplum kelimeleri Türkmen Türkçesi başlığı altında ele alınacaktır. Türkmen Türkçesi sahip olduğu dil özellikleriyle Türk lehçeleri arasında özel bir yere sahiptir. Kuzey Türkçesi, Doğu Türkçesi ve Moğol dil hususiyetlerini bünyesinde barındıran Türkmen Türkçesi coğrafi bakımdan Doğu ile Batı arasında adeta bir köprü vazifesi görmüş, çok sayıda toplumun kaynaştığı bir kültür havzası olması yönüyle de asırlarca çok zengin bir söz varlığına sahip olmuştur. Çalışmamızda Türkmen Türkçesi Söz varlığında topluma ait sosyolojik unsurlar yönetim, siyaset hükümet, toplum, kavmi unsurlar ve milliyet alt başlıkları halinde incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Türkmen Türkçesi, Söz Varlığı, Sosyoloji, Toplum

PDF

___

Bol’şoy Russko-Turkmenskiy Slovar’, (1986-1987), I-II T. (S. Altayev, G. Atayev, G. Açılova, K. Agsakov, K. Gayıbova, H. Gafurova, A. Kulıyev, V. Mesgudov, S. Mıradova, M. Hocamgulıyev), Moskva: Akademiya Nauk Turkmenskoy SSR İnstitut Yazıka i Literaturı imeni Mahtumkuli.
Buran, Ahmet, Alkaya, Ercan (2013), Çağdaş Türk Lehçeleri, Ankara: Akçağ Yayınları.
Çakmak, Cihan (2010), Türkmen Türkçesi Konu Çözümlemeli Söz Varlığı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Çakmak, C. (2017), Türkmen Türkçesinde Astronomi Kavramına Ait Söz Varlığı”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research (ISSN:1307-9581), C. 10, S. 52, 92-112.
Çakmak, Cihan (2016), “Türkmen Türkçesinde Bulunan Denizcilik Kültürüne Ait Söz Varlığı İncelemesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research (ISSN:1307-9581), C. 9, S. 42, 57-67.
Devellioğlu, Ferit (2003), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
Güncel Türkçe Sözlük (2005), Ankara: (Haz. Ş. H. Akalın, R. Toparlı, N. Günaydın, H. Zülfikar, M. Argunşah, N. Demir, Be. T. Aksu, B. Gültekin), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
KARA, Mehmet (2009), Türkçenin İzinde, İstanbul: Kesit Yayınları.
MAHMUD, K. (1986), Dîvânü Lugati’t-Türk, Cilt III, (Çev. Besim Atalay), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Nevzat Özkan (2007), Türk Dilinin Yurtları, Ankara: Akçağ Yayınları.
USER, Hatice Şirin (2006), Başlangıcından Günümüze Türk Yazı Sistemleri, Ankara: Akçağ Yayınları.
Turetsko-Russkiy Slovar’ (1994), (Haz. A.N. Baskakov, N.P. Golubeva, A.A. Kamileva, K.M. Lyubimov, F.A. Salimzyanova, R.R. Yusipova), Moskva: Multilingual Yayınları.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı 2013 Yılı Faaliyet Raporu, (2013), Ankara.
Türkmence-Türkçe Sözlük (1995), (Haz. T. Tekin, M. Ölmez, , E. Ceylan, Z. Ölmez, S. Eker), Ankara: Simurg Yayınları.
Türkmen Diliniŋ Düşündürüşli Sözlügi (2015), (Haz. G. Kyýasowa, A. Geldimyradow, H. Durdyýew), Tom I, Türkmenistanıŋ Ilımlar Akademiyası, Magtımgulı Adındakı Dil ve Edebiyat İnstitutu, Asgabat.
Türkmen Diliniŋ Düşündürüşli Sözlügi (2015), (Haz. G. Kyýasowa, A. Geldimyradow, H. Durdyýew), Tom II, Türkmenistanıŋ Ilımlar Akademiyası, Magtımgulı Adındakı Dil ve Edebiyat İnstitutu, Asgabat.
Türkmen Diliniñ Sözlügi, (1962), Aşgabat (M. Ya. Hamzayev, S. Altayev, G. Atayev, G. Açılova, V. Mesgudov, A. Meretgeldiyev), Aşgabat: İzdatel’stvo Akademiya Nauk Turkmenskoy SSR.
İnternet kaynakları
www.ruscasozluk.gen.tr
www.tdk.gov.tr/tdkterim/bts/
www.tdk.gov.tr/lehceler/
http://www.pau.edu.tr/ctleb/tr/sayfa/turkmenistan
https://turuz.com/book/title/Turkmen-Dilinin-Dusundirisli-Sozlugu-Turkmen-Dili-Sozlugu