KAZAK HALKININ SÖZEL OLMAYAN İLETİŞİM MODELİNİN ÖZELLİKLERİ

Bu makalede Kazaklar’a ait sözsüz iletişim modelinin unsurları incelenmiştir. Kazak Türkçesinin mantalitesi, ahlak kuralları, yasak im ve işaretleriyle birlikte yalnız Kazak kültürüne has “lakuna”(ses boşluğu) im ve işaretler gibi başlıca özellikleri kapsayan bir sözsüz iletişim modeli verilmiştir. Rusça ve Kazak Türkçesindeki sözsüz araçların araştırılması sonucunda bir uluslararası işaret dilinin bulunmadığı; sözsüz iletişimde millî özelliklerin her zaman sözlü iletişimle beraber aktarılabildiği belirtilmiştir. Makalede sadece Kazak Türkçesine ait bazı sözsüz unsurlar izah edilmiştir. Sözsüz araçların araştırılması sonucunda başka kültürlerde alternatif yasak im ve işaretlerin mevcut olmadığı ispat edilmiştir. Sözsüz iletişimde, belirli işaretler veya hareketler, ahlak kuralları çerçevesinde yasak olarak kabul edilir. Millî unsurları taşıyan birkaç im ve işaret, yalnızca Kazak kültürüne has bir anlama sahiptir. Kazak Türkçesinde bulunan im ile işaretler birikiminin sosyal yaşam tarafından belirlendiği ve sadece Kazak Türkçesi konuşan topluluğa ait olduğu kinetik bir olgu halinde açıklanmıştır.

FEATURES OF NON-VERBAL COMMUNICATION MODEL OF THE KAZAKH PEOPLE

The article examines the components of the non-verbal communication model of the Kazakh people. The author has established a non-verbal model of the Kazakh language, the main feature of which is the presence of a lacunated component containing etiquette norms of behavior, taboo gestures, as well as gestures-realities that take place only in the Kazakh language culture. Based on the analysis of the non-verbal means of the Russian and Kazakh languages included in the dictionaries of non-verbal means, it was revealed that there is no "international" sign language, the non-verbal language is always national as verbal speech. The article describes a number of non-verbal components that are inherent only in the Kazakh language. The results of the analysis of non-verbal means showed that there are no alternative substitution options for taboo gestures. The etiquette norm of nonverbal behavior is the knowledge of cultural prohibitions on the use of a particular gesture, i.e. gestures-taboos. National specifics are more clearly expressed in ritual gestures-taboos that make sense only in this culture. As for the system of gestures in the Kazakh language, it is socially determined and is inherent only in this language community, i.e. the sign language is given as the kinesics of people of a particular nation.

___

  • 1. Самовар П.А. Невербальная интеракция. Инокультурная коммуникация. –Бельмонт, 1985. –312 с.
  • 2. Hall E. T. Cultural Misunderstandings: The French, Germans, and Americans. N.Y.: Anchor, 1984. –S.256
  • 3. Галичев А.И. Кинесический и проксемический компоненты речевого общения// Дисс. канд…фил.наук. – М., 1987. –189 с.
  • 4. Крейдлин Г.Е. Невербальная семиотика: Язык тела и естественный язык. ‒ М.: Новое литературное обозрение, 2004. ‒ 584 с.
  • 5. Колесов В.В. Концепт культуры: образ-понятие-символ // Вестник СПбГУ, Серия 2, История, языкознание, литературоведение. –СПб.: 1992. №3. –с. 30–40.
  • 6. Туманова А.Б. Языковая картина мира в художественном дискурсе писателя-билингва. Дисс. докт. филол. наук, –Алматы, 2008. –248 с.
  • 7. Капанадзе Л.А., Красильникова Е.В. Роль жеста в разговорной речи// См. прилож. в кн.: Русская разговорная речь. –М.: Наука, 1973. –257 с.
  • 8. Воробьева Е.И. Содержание и структура понятия «лингвострановедческая компетенция учителя иностранного языка». – Л., 1999. –65 с.
  • 9. Момынова Б., Бейсембаева С. Казахско-русский толковый словарь мимики и жестов в казахском языке. –Алматы: Қазақ университеті, 2003. –136 с.
  • 10. Момынова Б.К. Лидерлер имиджін қалыптастырудағы бейвербалды элементтер мен бағалауыштың лексикалық рөлі// Тілтаным. – Алматы, 2003. –№ 1. – 14–20 б.
  • References 1. Samovar P.A. Neverbal'naya interaktsiya. Inokul'turnaya kommunikatsiya. Bel'mont, 1985. –312 s.
  • 2. Hall E. T. Cultural Misunderstandings: The French, Germans, and Americans. N.Y.: Anchor, 1984. –S.256
  • 3. Galichev A.I. Kinesicheskiy i proksemicheskiy komponenty rechevogo obshcheniya// Diss. kand. fil.nauk. –M., 1987. –189 s.
  • 4. Kreydlin G.Ye. Neverbal'naya semiotika: Yazyk tela i yestestvennyy yazyk. ‒M.: Novoye literaturnoye obozreniye, 2004. ‒ 584 s.
  • 5. Kolesov V.V. Kontsept kul'tury: obraz-ponyatiye-simvol // Vestnik SPbGU, Seriya 2, Istoriya, yazykoznaniye, literaturovedeniye. –SPb.: 1992. – №3. –s. 30–40.
  • 6. Tumanova A.B. YAzykovaya kartina mira v khudozhestvennom diskurse pisatelya-bilingva. Diss. dokt. filol. nauk, –Almaty, 2008. – 248 s.
  • 7. Kapanadze L.A., Krasil'nikova Ye.V. Rol' zhesta v razgovornoy rechi// Sm. prilozh. v kn.: Russkaya razgovornaya rech'. – M.: Nauka, 1973. –257 s.
  • 8. Vorob'yeva Ye.I. Soderzhaniye i struktura ponyatiya «lingvostranovedcheskaya kompetentsiya uchitelya inostrannogo yazyka». –L., 1999. –65 s.
  • 9. Momynova B., Beysembayeva S. Kazakhsko-russkiy tolkovyy slovar' mimiki i zhestov na kazakhskom yazyke. –Almaty: Kazakˌ universitetí, 2003. –136 s.
  • 10. Momynova B.K. Liderler imidzhíníң kˌalyptastyrudaġy beyverbaldy elementter men baġalauyshtyң leksikalykˌ rolí // Tíltanym. –Almaty, 2003. № 1. –14–20 b.