Yazımızda Bahaeddin Özkişi’nin Balkanlar yani Rumeli üzerine yazmış olduğu tarihî romanlarından Köse Kadı ve bu romanın devamı niteliğinde olan Uçtaki Adam romanlarını ele alacağız. Bahattin Özkişi, 1928-1975 yılları arasında yaşadı. Alimler, mutasavvıflar yetiştirmiş bir ailedendi. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Kaynak Atölye Şefi olarak çalıştı. Kozasını sessizce örmüş bir yazardır. Gözlemlediği olayları, hikâyelerinde çok iyi yansıtmıştır. Tarihî romanlarından Köse Kadı 1974’te, Uçtaki Adam 1975’te yayınlandı. Bu romanlarında, Osmanlı’nın Rumeli’deki fütuhatının sosyo-kültürel alt yapısını çok iyi anlatmıştır. İki romanda da, Osmanlı’nın muhteşem büyüklüğe ulaşması, “Kızıl Elma”, “Devlet-i Ebed-müddet”, “İ’la-yı Kelimatullah” ülküsüne tam bağlılıkla ve Türk’ün kurduğu sağlam istihbarat ağının görevini layıkıyla yapması sayesinde gerçekleştiği gözler önüne serilmiştir. İki roman adeta Osmanlı ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun istihbarat savaşını ama daha çok Türk tarafının istihbarat savaşını anlatır. Bu sebeple iki romanda da sürekli bir gerilim vardır. Yazar, Türk-Macar kardeşliğinin hür Macaristan için çok lüzumlu olduğunu ustaca işler. Gerçeği kavrayan bazı Macar önde gelenleri, Türk istihbaratıyla birlikte çalışmıştır. Özkişi, insanların fanî, devletin bakî olduğunu işlerken, haksızlıklarla karşılaşmalarına rağmen, küsmeden devleti için ölene kadar fedakârca çalışan ve canlarını fedaya her an hazır idealist Türklerden Köse Kadı, Ali Bey, Murat (Marat), Martali Matyas, Telli Hasan Paşa, Meho Saraylı’yı; Macarlardan da Ahmet (Falfi Tamas), Kont Adam Gall’ı tanıtır. Bu romanlar, Osmanlı’nın serhadlerdeki mücadelesini en iyi anlatan eserlerdir. İki romanda da Osmanlı’nın 600 yıl ayakta kalması askerî üstünlüğünün yanı sıra, kurduğu adaletli yönetimle açıklanmıştır. Bilhassa Köse Kadı’da çok akıcı bir Türkçe ve üslup vardır. İki eser, Türk Edebiyatı’nda o tarihe kadar yazılan- Atsız’ın Bozkurtlar ve Deli Kurt romanları hariç- en iyi tarihî romanlardandır.

Herewith we represent two historical novels of Bahaeddin Ozkisi about Balkans and Rumeli: Kose Kadı and Uctaki Adam. The author was born in 1925 and died in 1975. He comes from an educated family that has educated scholars. He has worked as head of the atelier of Technical University of Istanbul. He developed his career gradually and in silence. He has reflected perfectly in his novels the events experienced in real life. Historical novels Kose Kadı and Uctaki Adam were published in 1975. In these novels very meticulously, he depicts the social and cultural context. In both novels he has very resourcefully explained the magnificent achievements of Ottoman Empire such as Kızıl Elma”, “Devlet-i Ebed-muddet”, “I’la-yı Kelimatullah” as he has described his ideals and precise knowledge. Namely in both novels he describes the combat of intelligence service between Ottoman Empire and Austro-Hungarian Empire. Due to this, in both novels we encounter continuous tensions. The author in professional manner has described the importance of Turkish-Hungarian brotherhood for the sake of liberty of Hungary. Particular Hungarian statesman that understood this truth have collaborated with the Turkish intelligence service. Ozkişi presents Turkish idealists Kose Kadı, Ali Bey, Murat (Marat), Martali Matyas, Telli Hasan Paşa, Meho Sarayli and Hungarians Ahmet (Falfi Tamas), Kont Adam Gall as persons aware that people are mortal and the state is immortal, even they come from a community of injustice, still they never turned their back to the state, but willing to give their life for that ideal. These novels, in the best possible way, show the struggle against the enemies. In both of these novels the manner how Ottoman Empire remains as a powerful state not only relying on its army, but on justice as well is revealed . Notably, in Kose Kadı an outstanding language is perfectly used. These two novels are the best historical novels written by then in Turkish literature except for the novels Bozkurtlar and Deli Kurt by Atsız.