AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ

Eylemin merkez konumda olduğu istem dilbilgisine göre, fiil nicelik (sayı) ve nitelik (canlı-cansız, hal) olarak isim gerektirir. Bu isimlerin hepsi istem olarak nitelendirilir. Bu açıdan Azerbaycan Türkçesinde fiilin gerektirdiği istemlerin sayısı kadar aldıkları her hal ekleri de önem taşır. Esasen her bir fiilin istem sayısı sınırlıdır. Ancak her bir fiilin istemi konuşur tarafından kullanılmasa bile bir gereklilik mevcuttur ve bu kullanılmayan istemlere de istem boşluğu denir. Azerbaycan Türkçesinde Türkiye Türkçesinde olduğu gibi istem mevzusu sadece sözde kalmış ve herhangi bir kategoriye yerleştirilmemiştir. Bu çalışmada Azerbaycan Türkçesi edebî dilinde kullanılıp Türkiye Türkçesi edebî dilinde kullanılmayan danış-, gayıt-, səlbələ-, başa düş-, danla-, darıx, qışqır-, döz- fiillerinin isteme göre çekimleri tetkik edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Azerbaycan Türkçesi, İstem, Tematik Tasnif, Fiil

Tam Metin

___

AYDIN ÖZKAN, Işıl (2017), Türkçede İstemi Artıran Biçimbilgisel Kategoriler, The Journal Academic Social Science Studies.
BANGUOĞLU, Tahsin (2015), Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu.
ÇİÇEKLİ, Hanife (2013), Azerbaycan Türkçesinde Fiillerin İstemi, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
DARANCIK, Yasemin (2017), Dilbilgisinde Yönetim, Birleşim Değeri ve Bağımsallık, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 118-122.
DOĞAN, Nuh (2016), İstem Sözlükleri ve Türkçe, The Journal Academic Social Science Studies.
ERDEM, Melek (2004), Türkmen Türkçesinde Mental Fiillerin "İstem"e Göre Anlam Değişmeleri, V. Uluslararası Türk Dil Kurultayı, Ankara, 940-948.
ERDEM, Melek (2006), Metaphorization of the Meterial Process During the Mental Process in the Turkish Dialects of the Oghuz Group. Ankara : Central Asiatic Journal.
ERDEM, Melek (2006), Türkmen Türkçesi Hareket Fiillerinin ''İstem''e Göre Anlam Değişmeleri, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 39-40.
ERDEM, Melek. (2009), Modern Oğuz Türkçesi Söz Varlığı, Ankara: Grafiker Yayınları.
HALLİDAY, M. A. (1990), An İntroduction to Functional Grammar. London, New York, Melbourne, Auckland. İLERİ, Esin (1997), Türkçedeki Fiillerin Birleşim Değeri. VIII. Uluslararası Türk Dilbilimi Konferansı Bildirileri, Ankara, 157-165.

___

Bibtex	@araştırma makalesi { turkoloji629965, journal = {Türkoloji Dergisi}, eissn = {2602-4934}, address = {Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, 06100 Sıhhiye/ANKARA}, publisher = {Ankara Üniversitesi}, year = {2018}, volume = {22}, number = {2}, pages = {73 - 87}, doi = {10.1501/Trkol\_0000000306}, title = {AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ}, key = {cite}, author = {Koç, Elif} }
APA	Koç, E. (2018). AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ . Türkoloji Dergisi , 22 (2) , 73-87 . DOI: 10.1501/Trkol_0000000306
MLA	Koç, E. "AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ" . Türkoloji Dergisi 22 (2018 ): 73-87 <
Chicago	Koç, E. "AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ". Türkoloji Dergisi 22 (2018 ): 73-87
RIS	TY - JOUR T1 - AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ AU - ElifKoç Y1 - 2018 PY - 2018 N1 - doi: 10.1501/Trkol_0000000306 DO - 10.1501/Trkol_0000000306 T2 - Türkoloji Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 73 EP - 87 VL - 22 IS - 2 SN - -2602-4934 M3 - doi: 10.1501/Trkol_0000000306 UR - Y2 - 2018 ER -
EndNote	%0 Türkoloji Dergisi AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ %A Elif Koç %T AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ %D 2018 %J Türkoloji Dergisi %P -2602-4934 %V 22 %N 2 %R doi: 10.1501/Trkol_0000000306 %U 10.1501/Trkol_0000000306
ISNAD	Koç, Elif . "AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ". Türkoloji Dergisi 22 / 2 (Aralık 2018): 73-87 .
AMA	Koç E. AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ. Türkoloji Dergisi. 2018; 22(2): 73-87.
Vancouver	Koç E. AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ. Türkoloji Dergisi. 2018; 22(2): 73-87.
IEEE	E. Koç , "AZERBAYCAN TÜRKÇESİNDE FİİLLERİN İSTEME GÖRE İNCELENMESİ", , c. 22, sayı. 2, ss. 73-87, Ara. 2018, doi:10.1501/Trkol_0000000306