NASREDDİN HOCA’YLA İLGİLİ BAZI ANLATMALARDA MİTOLOJİK UNSURLAR

Şimdiye kadar Nasreddin Hoca fıkralarına çok çeşitli açılardan bakılmış, ancak Hoca’nın mitolojiyle ilgisinin olup olmadığı tartışılmamıştır. Bu çalışmada; Hocayla ilgili fıkralar ve bir efsanede yer alan mitolojiyle alakalı motifler incelenmiştir. Hoca’nın ağaçtan öteye yol olması, eski ayın kırpılıp yıldız yapılması, kurbanın kemiklerinden tekrar diriltilmesi, tavukların yas tutması, oğlak burcunun teke olması, ceviz ağacında kabağın niçin bitmediği, devenin niçin kanatlı olmadığı ve insanların niçin tek yöne gitmedikleriyle ilgili fıkraları mitolojiyle alakalı fıkralardır. Bu fıkralar önemli kaynaklarda yer alan mitolojik delillerle açıklanmıştır. İncelemeye tabi tutulan fıkralarından hareketle Hoca’nın belirli bir mitoloji bilgisine sahip olduğunu söyleyebiliriz. Çalışmayla, Hoca’nın bilinmeyen bir yönünü daha ortaya çıkarılmış olmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Nasreddin Hoca, mitoloji, fıkra, efsane

Nasreddin Hoca’yla İlgili Bazı Anlatmalarda Mitolojik Unsurlar

Keywords:

-,

PDF

___

ARMSTRONG, Karen (2005), A Short History of Myth, Cannogate Boks, Italy.
BAYRAM, Mikâil (2001), Tarihin Işığında Nasreddin Hoca ve Ahi Evren, İs- tanbul.
ELİADE, Mircea (1999), Şamanizm, (Çev. İsmet Birkan), İmge Yay., Ankara.
ELİADE, Mircea (2003), Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi, III C., Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
GÜZEL, Abdurrahman (1990), “Tasavvufî Halk Edebiyatı ve Hoca”, I. Milletle- rarası Nasreddin Hoca Sempozyumu Bildirileri, 15-17 Mayıs 1989, Kül- tür Bakanlığı Yay., Ankara.
KALAFAT, Yaşar (1990), Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Türk Kültürünü Araş. Ens. Yay., Ankara.
KURGAN, Şükrü (1986), Nasreddin Hoca, Kültür ve Turizm Bak. Yay., Anka- ra.
OĞUZ, M. Öcal (1997), “Nasreddin Hoca: Bir Yaklaşım, Bir Problem”, Ulusla- rarası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
ÖGEL, Bahaeddin (1989), Türk Mitolojisi, I. Cilt, TTK Yay., Ankara.
RADLOFF, Wilhelm- İgnaz Kunos (1998), Proben Der Volksliteratur Der Türkischer Stamme VIII, (Haz.Saim Sakaoğlu-Metin Ergun), TDK Yay., Ankara.
ROUX, Jean-Paul (1999), Altay Türklerinde Ölüm, (Çev. Aykut Kazancıgil), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
SAKAOĞLU, Saim (1992), Türk Fıkraları ve Nasreddin Hoca, Selçuk Üniversi- tesi Yay., Konya.
TAŞ, İsmail (2002), Türk Düşüncesinde Kozmogoni-Kozmoloji, Kömen Yayıne- vi, Konya.
YILDIRIM, Dursun (1999), Türk Edebiyatında Bektaşi Fıkraları, Akçağ Yay., Ankara.