CENNETTEN KOVULMA MOTİFİNİN SEMAVÎ DİNLER İLE BAZI MİTOLOJİLERDEKİ (SÜMER, TÜRK VE YUNAN) GÖRÜNÜMÜ

“Neden ve nasıl yaratıldık?, Dünyaya nasıl geldik?” gibi sorular,insanlık tarihinin belki de en eski merak konularından olmuştur. Mitoloji, din ve felsefe çağlar boyunca bu ve benzer mistik soruların tatmin edici yanıtlarını bulmaya çalışmıştır. Mit ve din, felsefeden farklı olarak kutsal olan ile bağlantılı bir şekilde durumu izah eder. Yapılan açıklamalar dikkate alındığında birbirine çok uzak kültür coğrafyalarında yaşayan toplumların metinlerinde benzer sahnelerin yer aldığı göze çarpmaktadır. “Yapılan bir hata sonucu altın çağdan uzaklaştırılma” bu konuyla ilgili dikkat çeken en mühim noktayı oluşturmaktadır. Her metinde farklı sembollerle karşımıza çıkan bu nokta, aslında söz konusu bütün metinlerin iskeletini meydana getirmektedir. Bu çalışmada semavi dinlerden Hristiyanlık ve İslamiyet ile bazı mitik metinlerde göze çarpan ortak motiflerden “cennetten kovulma”, karşılaştırmalı inceleme yöntemi ile ele alınacaktır. Çalışma giriş, metinlerin karşılaştırılması ve incelemede kullanılan metinler olmak üzere üç kısımdan oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yaratılış, cennet, düşüş, din ve mit

-

May be, the questions such as “Why and how were we created?”, “How did we come to the world?” are the most wondered arguments through the history of humanity. Mythology, religion and philosophy have tried to find satisfactory answers to such questions. With the difference of philosophy; religion and mythology account for the situations with the divine. When the explanations are taken into consideration, it is conspicuous that there are similar scenes in the texts of communities, which live in different regions far away from one another. “Being alienated from the golden age” is composing the most important point that draws the attention. This point, which appears in every article with different symbols, especially composes the skeleton of all the articles aforesaid. In this article “being expelled from the paradise” that is one of the most common motives seen in Christianity, Islam and some mythic articles will be dealt with. The study is composed of three part such as

Keywords:

Genesis, paradise, fall, religion and myth,

PDF

___

ARAK, Hüseyin (2012), Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Hacettepe Yayıncılık, Ankara.
AYDEMİR, Abdullah (1979), Tefsirde İsrailiyyat (Hicri 6. Asrın Başına Kadar), Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
AYTAÇ, Gürsel (2009), Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Say Yayınları, İstanbul.
BAYAT, Fuzuli (2008), “Ezoterik Bilgi Kaynağında Yasak Meyve”, Turkish Studies, S. 3(5), s. 615-625.
BAYAT, Fuzuli (2010), Mitolojiye Giriş, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
CAN, Şefik (1997), Klasik Yunan Mitolojisi, İnkılâp Kitabevi, İstanbul.
CAMPBELL, Joseph (2006), İlkel Mitoloji Tanrının Maskeleri, (Çev. Kudret Emiroğlu), İmge Kitabevi, Ankara.
CEBECİOĞLU, Ethem (2009), Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Ağaç Kitabevi Yayınları, İstanbul.
ÇIĞ, Muazzez İlmiye (2012), Kur’an, İncil ve Tevrat’ın Sümer’deki Kökeni, Kaynak Yayınları, İstanbul.
DEMİR, Şehmus (2003), Mitoloji, Kur’an Kıssaları ve Tarihi Gerçeklik, Beyan Yayınları, İstanbul.
ELİADE, Mircea (2012), Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi 1, 2, 3, (Çev. Ali Berktay), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
ERDEM, Mustafa (1994), Hazreti Adem (İlk İnsan), Türk Diyanet Vakfı, Ankara.
ERGUN, Pervin (2004), Türk Kültüründe Ağaç Kültü, AKM Yayını, Ankara.
FİNK, Gerhard (2004), Antik Mitolojide Kim Kimdir? (Çev. Serpil Erfındık Yalçın), İlya Yayınevi, İzmir.
KAFESOĞLU, İbrahim (2013), Türk Milli Kültürü, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
KILIÇ, Sadık (1993), Mitoloji, Kitab-ı Mukaddes ve Kur’an-ı Kerim, Nil Yayınları, İzmir.
KRAMER, Samuel Noah (1999), Tarih Sümer’de Başlar, Kabalcı Yayınevi, İstanbul. Kitabı Mukaddes.
Kuran-ı Kerim Metinsiz Meali, (2008), (Elmalılı M. Hamdi Yazır), Kardelen Yayınevi, İstanbul.
OCAK, Ahmet Yaşar (2009), “İslam’ın Temel İnançları Etrafında Oluşan ‘Mitolojik’ Kültür: ‘İslam Mitolojisi’ Yahut İslam İlahiyatının İhmal Edilmiş Önemli Bir Sorunsalı”, Milel ve Nihal 2009, S. 6(1), s. 137-163.
OESTRİCHER, Alane D., “Worldwide Traditions of Primordial Paradise”, No: 192, Vital Articles on Science/Crealtion.http:// www.icr.org/article/296/ (ET.: 18.12.2012).
ÖGEL, Bahaeddin (2003), Türk Mitolojisi I, TTK Yayınları, Ankara.
ÖZTÜRK, Mustafa (2004), “Âdem, Cennet ve Düşüş”, Milel ve Nihal 2004, 1(2), 151-186.
Tarih-i Taberi (2007), (Çev. M. Faruk Gürtunca), Sağlam Yayınevi, İstanbul.
SEYİDOĞLU, Bilge (2011), Mitoloji Üzerine Araştırmalar Metinler ve Tahliller, Dergâh Yayınları, İstanbul.
TEZ, Zeki (2008), Mitolojinin Kültürel Tarihi, Doğu ve İslam Mitolojisi Mitolojik Söylenceler, Doruk Yayınları, İstanbul.
TÖKEL, Dursun Ali (2009), “Kutsal Metinleri Anlamada Mitolojinin Rolü”, Milel ve Nihal 2009, S. 6 (1), s. 165-193.
Türkçe Sözlük (2005), Türk Dil Kurumu, Ankara.
WELLEK, René-Austin Warren, (2005), Edebiyat Teorisi, (Çev. Ömer Faruk Huyugüzel), Akademi Kitabevi, İzmir.