Gıda Ambalajlarındaki Etiket Bilgilerine ve Logolara Yönelik Tüketici Duyarlılığı: Samsun İli Örneği, Türkiye

Günümüzün değişen sosyo-ekonomik koşulları ve artan gıda kaynaklı rahatsızlıklar, toplumsal bilinçlenmeyi ve tüketicilerin gıda satın alırken daha duyarlı olmalarını sağlamaktadır. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin gıda satın alma kararında önemli oranda etkisi olan ambalajlardaki etiket bilgilerine ve logolara yönelik tüketici duyarlılığının tespit edilmesidir. Araştırma materyalini, Samsun ili kentsel alanda ikamet eden 384 tüketiciyle yapılan anketlerden elde edilen veriler oluşturmaktadır. Araştırma sonuçları; son kullanma tarihi (4.50), ambalaj dayanıklılığı (4.11) ve ürün adı (3.92) tüketicilerin gıda satın alırken en fazla dikkat ettikleri konular olduğunu göstermektedir. Tüketicilerin gıda ambalajı üzerindeki logolardan en fazla bildikleri; Türk Standardları Enstitüsü (TSE) (% 31.8), helal gıda (% 26.6) ve geri kazanılabilir ambalaj (% 25.3) olarak belirlenmiştir. Gıda ambalajlarındaki etiket bilgileri ve logolar, tüketicilerin satın alma kararlarında en kolay ulaşılabilir bilgilendirme araçlarıdır. Bu nedenle etiket bilgileri ve logolar, tüketicilerin geneli tarafından doğru anlaşılabilir nitelikte olmalıdır. Bu konuda tüketicilerin bilinçlendirilmesinde, günümüzde yaygın olarak kullanılan kitle iletişim araçlarından daha fazla yararlanılabilir. Ayrıca tüketiciler arasındaki geniş iletişim ağının sağladığı gücün dikkate alınması ve tüketici beklentilerine odaklı pazarlama anlayışının belirlenmesi, gıda üreticisi firmalara önemli rekabet üstünlüğü sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Gıda, ambalaj, etiket bilgisi, logo, tüketici duyarlılığı

Consumer Sensitivity Towards Label Information and Logos on Food Packages: A Case of Samsun Province, Turkey

Today's changing socio-economic conditions and increasing food related disorders provide social awareness and consumers to be more sensitive when purchasing food. The aim of this research is to determine the consumer sensitivity towards the label information and logos on the packages, which have a significant impact on the consumers' food purchasing decision. The research material consists of the data obtained from the surveys conducted with 384 consumers residing in the urban area of Samsun. The results showed that expiration date (4.50), packaging durability (4.11) and brand name (3.92) were the subjects that consumers pay the most attention when purchasing food. TSE (Turkish Standards Institution) (31.8%), halal food (26.6%) and recyclable packaging (25.3%) are the most known logos on food packaging by consumers. Label information and logos on food packages are the most easily accessible information tools for consumers in their purchasing decisions. For this reason, label information and logos must be accurately understandable by the general consumer. Mass media, which are widely used today, can be used intensively in raising awareness of consumers in this regard. In addition, taking into account the power provided by the wide communication network among consumers and determining a marketing approach focused on consumer expectations will provide a significant competitive advantage to food manufacturers.

Keywords:

Food, packaging, label information, logo, consumer sensitivity,

PDF

___

Akgüngör, S., Trijp, H.V., Herpen, E.V., Gülcan, Y., Kuştepeli, Y., 2011. Gıda etiketlerine yönelik dikkat ve algı: Dokuz Eylül Üniversitesi'nde uygulanan göz hareketleri izleme deneyi sonuçları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(3): 7-18.
Anonim, 2017. Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği. Resmi Gazete Sayı: 29960 (Mükerrer), 26 Ocak 2017.
Aracıoğlu, B., Tatlıdil, R., 2009. Tüketicilerin satın alma davranışında çevre bilincinin etkileri. Ege Akademik Bakış, 9(2): 435-461.
Barlett, J.E., Kotrlik, J.W., Higgins, C.C., 2001. Organizational research: Determining appropriate sample size in survey research. Information Technology, Learning, and Performance Journal, 19(1): 43-50.
Coşkun, F., Kayışoğlu, S., 2018. Besin etiketi okuma alışkanlıklarına ve etiket okumanın satın alma tercihlerine cinsiyetin etkisi: Tekirdağ ili örneği. Akademik Gıda, 16(4): 422-430.
Çukadar, M., 2017. Helal gıda konusunda tüketici davranışları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 34(3): 190-200.
Gökçen, M., Küşümler, A.S., 2021. Yetişkinlerde gıda etiketi okuma bilgi düzeyi ile davranışa geçirme arasındaki ilişki. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1): 82-91.
Gül, F., Dikmen, D., 2018. Kadın tüketicilerde besin etiketi okuma alışkanlıkları ve alerjen bilgi düzeyinin saptanması. Beslenme Diyet Dergisi, 46(2): 157-165.
Güneş, F.E., Aktaç, Ş., Korkmaz, B.İ.O., 2014. Tüketicilerin gıda etiketlerine yönelik tutum ve davranışları. Akademik Gıda, 12(3): 30-37.
Kılıç, O., Boz, İ., Eryılmaz, G.A., 2020. Determination of consumers' behaviors in food purchasing, conservation, consumption and food safety. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18(2): 29-40.
Kuru, Ö., Boyraz, E., 2020. Hepinizi yeni bir ürün gibi görüyorum! Tekrar kullanılabilir ambalajlara yönelik tüketici tutumları. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 11(22): 646-668.
Salicik, D., Kumral, A.Y., 2017. Bursa ili kentsel alanında tüketicilerin güvenilir gıda tüketimine yönelik tutumlarının belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(2): 69-82.
Sarıtaş, A., 2018. Yeşil satın alma davranışının algılanan tüketici etkinliğine etkisinde çevresel kaygının aracılık rolü. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(5): 47-71.
Sezgin, A.C., Ayyıldız, S., Durmaz, N.E., 2020. Gastronomi ve mutfak sanatları öğrencilerinin gıda etiketlerini okuma düzeyleri. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(29 Ekim Özel Sayısı): 3321-3343.
Şahin, A., Meral, H., Aytop, Y., 2016. Yeşil pazarlamada tüketici algısı: Kahramanmaraş kent merkezi örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 31(1): 60-71.
Yorulmaz, D.Ö., Akçi, Y., 2020. Helal gıda tüketimine yönelik tutumların satın alma niyeti üzerindeki etkisi (Adıyaman örneği). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2): 1218-1238.