WİLSON PRENSİPLERİ’NİN OSMANLI İMPARATORLUĞU SONRASI ANADOLU’DA ULUS-DEVLET İNŞAA ÇABALARINA ETKİSİ BAĞLAMINDA LOZAN MÜBADELESİ

Birinci Dünya Savaşı, dünya siyasal tarihi açısından öne çıkan kırılma noktalarından biridir. Bu büyük savaşın sonuçları günümüze kadar etki yaratan birçok konuyu şekillendirmiştir. Öncelikle belirtilmesi gerekir ki İmparatorluklar çağı en azından klasik anlamda sona ermiştir. Çözülen imparatorlukların yerini ulus temeline dayandırılmaya çalışılan formda devletler almıştır. Bunun temelinde imparatorluluklara en büyük darbeyi vuran etkenlerden biri olan nasyonalist akımın etkisi gözlemlenmiştir. Nasyonalist akım ile beraber devletlerin ulusa dayalı yapılara dayanması gündeme gelmiştir. Böylece devletlerin coğrafyalarında yaşayan farklı etnisiteler tek bir ulusa dönüştürülmeye başlamıştır. Bu süreç birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Ayrıca belirtmek gerekir ki bu uluslaşma süreci büyük ölçüde uluslararasındaki büyük güçlerin onay ve çıkarları yönünde yönlendirmesiyle gelişmiştir. Wilson prensipleri ve ardından Lozan Konferansı Türk-Yunan mübadelesinin yaşanması, bu konuda iyi bir örnek oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Wilson Prensipleri, Mübadele, Etnik kimlik, Uluslaşma, Lozan anlaşması.

-

The First World War is one of the breakpoints in terms of world political history. The consequences of this Great War have shaped a lot of issues having impact until this time. It should be firstly noted that empire period has ended at least in classical meaning. The states based on the form of nation-states have taken place of empires which have dissolved. At the basis of it, it has clearly been seen the effect of nationalist movement that got a serious blow in empires States based on nationalist structure with nationalist movements have brought to the agenda. Thus, different ethnicities living in different geographies have started to turn into a unique nation. This process has also brought many problems. It should be noted that this nation-building process has improved by the manipulation of great powers for their recognition and interests. Wilson Principles and Turk-Greek exchange with Treaty of Lausanne are good examples in this regard.

Keywords:

Wilson Principles, Population Exchange, Ethnic Identity, Nation Building, Treaty of Lausanne.,

PDF

___

Anthony D. Smith, Milli Kimlik, İletişim Yayınları, 1994, İstanbul.
Ali Naci Karacan, Lozan, İkinci Baskı Milliyet Yayınları, 1971.
Bilal Şimşir, Lozan Günlüğü, Bilgi Yayınevi, Kasım 2012, Ankara.
Eric John Hobsbawm, Milletler ve Milliyetçilik, Ayrıntı Yayınları,Çev. Osman Akınhay, Temmuz 1993, İstanbul.
Erol Kurubaş,‛Etnik Sorunlar: Ulus Devlet ve Etnik Gruplar Arasındaki Voroluşsal İlişki‛, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Yıl 11, Sayı 44 Şubat, Mart, Nisan 2008.
Fuat Dündar, Modern Türkiye’nin Şifresi, İletişim Yayınları, 5. Baskı, 2013,İstanbul.
Herkül Milas, Yunan Ulusunun Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul, 1994.
İmmanuel Wallerstain, Etienne Balibar, Irk, Ulus, Sınıf: Belirsiz Kimlikler, Çev: Nazlı Ökten, Metis Yayınları, İstanbul, 1993.
John Freely, Anadolu’da Yunanlılar, Doğan Kitap, 2011, İstanbul.
Jürgen Habermas, ‚Öteki‛ Olmak, Öteki‛yle Yaşamak, Yapı Kredi Yayınları, 6. Baskı, Çeviren İlknur Aka, 2012, İstanbul
Kemal Arı, Büyük Mübadele, 3. Baskı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2003, İstanbul.
Mahmut Goloğlu, Türkiye Cumhuriyeti 1923, Milli Mücadele Tarihi 5. Kitap, Başnur Matbaası, Ankara 1971.
Renée Hirschon, Ege’yi Geçerken, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Nisan 2007, İstanbul.
Ümit Özkırımlı, ‚Türk Milliyetçiliğinin Etnisiteyle İmtihanı: Bir Utangaç Aşk Hikayesi‛, Türkiye’nin Yeniden İnşası, Der. Fuat Keyman, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Ocak 2013, İstanbul.