Bağımsızlık Coşkusunu Yaşayamadan Kendini Çatışmaların Girdabında Bulan Somali Halkının Dramı

Somali stratejik konumu, tarihi geçmişi, kültürel zenginliği vetoplumsal dokusuyla Afrika’nın özellikli bir ülkesidir. Bağımsızlığınıelde ettikten sonraki süreci ele aldığımız makalede Somali’ninbağımsızlığını zorlu bir süreçten sonra elde ettiğini vurgulamayaçalıştık. İstiklal mücadelesiyle dikkatleri üzerine çeken, istila güçlerinekarşı destansı bir direnişiyle yabancı güçlerin istediği gibi atkoşturmasına fırsat vermeyen bir ülke olmuştur. Manda yönetimine razıolmayışı Somali üzerinde büyük oyunların oynanmasına yol açmıştır.Bağımsızlık süreci zorlu ve sıkıntılı olaylara gebe olmuştur. Ogadensavaşının kaybedilmesi Büyük Somali coğrafyasının ayrışmasına yolaçmıştır. Siad Barre yönetiminden sonra merkezi otoriteninsağlanamaması Somali’de yıllardır devam eden iç savaşın yaşanmasınaneden oldu. İç savaş döneminde kabile çatışmaları hızlanmış,ayrılıkçılar güç kazanmış, kitlesel göçler yaşanmış, açlık ve yoksullukdayanılmaz boyuta ulaşmış, terör yapılanması hızlanmıştır. Şebab terörörgütünün yapılanması ve güçlenmesiyle Somali’de kaos ortamı dahafazla artmıştır. Somali’nin trajedik durumu Türkiye’nin yardım eli ilegiderilmeye çalışılmıştır. Türkiye ile Somali ilişkilerinin arka planınındeğerlendirildiği makalemizde Somali’nin yeniden yapılanmasınayönelik çabalar ortaya konulmuştur.

The Drama of the Somalia People Finding Their Things in the Virtual Conflict Without Exposure of Independence

With its strategic location, historical background, cultural richness and social fabric, Somalia is a distinctive country in Africa. In the article in which we discussed the process after its independence, we tried to emphasize that Somalia achieved its independence after a difficult process. It has been a country that has attracted attention with its struggle for independence, and its epic resistance against the invasion forces, which did not allow foreign powers to race as they wished. The fact that he did not consent to the mandate administration led to big games being played on Somalia. The independence process has been pregnant with difficult and troublesome events. The loss of the Ogaden war has led to the separation of the Greater Somali geography. The lack of central authority after the Siad Barre administration led to the civil war in Somalia that has been going on for years. During the civil war, tribal conflicts accelerated, separatists gained strength, mass migrations took place, hunger and poverty reached an unbearable level, and the terrorist organization accelerated. With the establishment and strengthening of the Shabab terrorist organization, the chaos in Somalia has increased even more. The tragic situation of Somalia was tried to be resolved with the help of Turkey. In our article, in which the background of Turkey-Somali relations is evaluated, efforts for the restructuring of Somalia have been put forward.

___

  • Arpa, Enver, Afrika Seyahatnamesi, Fecr Yayınları, Ankara 2015.
  • Artokça, İzzettin, “Eş-Şebab Terör Örgütü – Somali”, Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi, 23.06.2013, https://tasam.org/Files/Icerik/File/es_sebab_teror_orgutu_somali_03acd2a2-f8af-4314-9368-d8f23fcb9acb.pdf, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022)
  • Artokça, İzzettin, “eş-Şebab ve Boko Haram Terör Örgütlerinin Özellikleri ve Afrika Siyasetindeki Yerleri”, Dünya Siyasetinde Afrika 1, ed. İsmail Ermağan, Nobel Yayınları, 2. Basım, Ankara 2019, s. 201-236.
  • Aydın, Hasan, “Soğuk Savaşın Başlangıcından Donald Trump Dönemine Kadar ABD’nin Afrika Politikasında Temel Yaklaşımlar”, Uluslararası Siyasetin Odağındaki Kıta Afrika, ed. Ahmet Kavas & Muhammed Tandoğan, ALELMAS Yayınları, İstanbul 2018, s. 78-79.
  • Aydın, Hakan, “Eleştirel Jeopolitik Perspektifi İle Kızıldeniz”, Dünya Siyasetinde Afrika 3, ed. İsmail Ermağan, Nobel Yayınları, Ankara 2016, s. 257-273. Dawn Bartell & David Gray, “Hezbollah and Al Shabaab in Mexico and the Terrorist Threat to the United States”, Global Security Studies, Vol. 3, No 4, Fall 2012, s. 101-111
  • Daban, Cihan, “Etiyopya-Somali İlişkileri: Ogaden Savaşı”, Dünya Tarihinde Afrika 4, ed. İsmail Ermağan, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2017, s. 248-270. Dağlı, Kerem, Afrika’da Yürüyen Emperyalist Kapışma, Kasım 2013, https://marksist.net/kerem-dagli/afrikada-yuruyen-emperyalist-kapisma, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022).
  • Doornbos, Martin, “The Ogaden after 1991: What Are the Options?”, Mending Rips in the Sky: Options for Somali Communities in the 21st Century, (ed.) Hussein M. Adam and Richard Ford, Lawrenceville: Red Sea Press, 1997.
  • Elmi, Afyare Abdi, Somali Kimlik İslami Hareketler ve Barış, trc. Zekiye Baykul, Açılımkitap, İstanbul 2012.
  • Ermağan, İsmail & Gümüş, Burak, “İran’ın Afrika Politikası ve Nijerya’daki Şiilik Faaliyetleri”, Dünya Tarihinde Afrika 4, ed. İsmail Ermağan, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2017, s. 131-156.
  • Fergusson, James, The World’s Most Dangerous Place: Inside the Outlaw State of Somalia, MA: Da Capo Press, Boston 2013.
  • Godfrey, Alex Dick, Somalia: The Next Oil Superpower?, January 15,2015, https://nationalinterest.org/blog/the-buzz/somalia-the-next-oil-superpower-12041, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022);
  • Gök, Gonca Oğuz, “Birleşmiş Milletler Düzleminde Afrika: İnsan Güvenliği Meselesi ve Somali Örneği”, Dünya Siyasetinde Afrika 1, ed. İsmail Ermağan, Nobel Yayınları, 2. Basım, Ankara 2019, s. 313-333.
  • Halil, İmadüddin, Afrika Dramı Sömürgecilik-Misyonerlik-Siyonizm, trc. Mehmet Keskin, İnsan Yayınları, İstanbul 1985.
  • Hazar, Numan, Küreselleşme Sürecinde Afrika ve Türkiye-Afrika İlişkileri, Usak Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2011.
  • Hesse, Brian, “The Myth of Somalia”, The Journal of Contemporary African Studies, Vol. 28, No. 3, July 2010, s. 247-259, https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080 /02589001.2010.499232?needAccess=true (Erişim Tarihi: 18 Nisan 2022)
  • Kazeem, Yomi & Dahir, Abdi Latif, “Al Shabaab Overbook Boko Haram as Africa’s Most Deadly Terror Group in 2016”, Quartz Africa Weekly Brief, June 2, 2017, https://qz.com/africa/995127/al-shabaab-overtook-boko-haram-as-the-most-deadly-terror-group-in-africa-in-2016, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022).
  • Lowther, Adam B., “Americans and Asymmetric Conflict, Lebanon, Somalia and Afghanistan”, Praeger Securit International, London 2007, pp. 102-110. Wasuge Mahad, “Turkey’s Assistance Model in Somalia: Achieving Much With Little”, Heritage Institute for Policy Studies, n. 4, https://www.heritageinstitute.org/wp-content/uploads/2016/02/Turkeys-Assistance-Model-in-Somalia-Achieving-Much-With-Little1-1.pdf, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022)
  • Mehmetçik, Hakan & Belder, Ferit, “Türkiye’nin Afrika’ya Açılan Kapısı: Somali”, Dünya Tarihinde Afrika 4, ed. İsmail Ermağan, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2017, s. 441-460.
  • Mukhtar, Mohamed Haji, Historical Dictionary of Somalia, The Scarecrow Press, Oxford 2003 Mwangi, Oscar Gakuo, “State Collapse, Al-Shabaab, Islamism and Legitimacy in Somalia”, Politics, Religiona and Ideology, Vol. 13, No. 4, 2012, s. 513-527
  • Okur, İbrahim, Afrika Zengin Ama Yoksul, Okursoy Kitapları, Bursa 2009.
  • Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM), “Somali’de Bitmeyen Siyasi Kriz” ORSAM Rapor, No: 163, Temmuz 2013, https://www.orsam.org.tr/tr/somali-de-bitmeyen-siyasi-kriz (Erişim Tarihi: 18 Nisan 2022).
  • Özey, Ramazan, Afrika Coğrafyası, Aktif Yayınları, 3. Baskı, İstanbul 2006.
  • Özey, Ramazan, “Doğu Afrika Panoraması: Siyaset-Toplum-Ekonomi”, Dünya Siyasetinde Afrika 3, ed. İsmail Ermağan, Nobel Yayınları, Ankara 2016, s. 1-52.
  • Özkan, Mehmet, “Turkey’s Religious and Socio-Political Depth in Africa”, Emerging Powers in Africa, LSE IDEAS Special Report 16:45-50, https://ozkanmehmet.com/yhoamsoo/2021/05/2013_Turkeys_Religious_and_Socio_Political_De.pdf, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022).
  • Özkan, Mehmet & Orakçı, Serhat, “Viewpoint: Turkey as a ‘Political’ Actor in Africa – an Assessment of Turkish Involvement in Somalia”, Journal of Eastern African Studies, Vol. 9/2, 2013, s. 343-352, https://independent.academia.edu/MehmetOZKAN10, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022)
  • Pakin-Albayrakoğlu, Esra, “Afrika’nın Zengin ama Fakirleştiren Ortağı: Suudi Arabistan Krallığı”, Dünya Tarihinde Afrika 4, ed. İsmail Ermağan, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2017, s. 111-130.
  • Roitsch, Paul E., “The Next Step in Somalia: Exploiting Victory, Post-Mogadishu”, African Securiy Review, Vol. 23, No 1, 2014, s. 3-16.
  • Shaul, Shay, Somalia in Transition Since 2006, New Brunswick, Routledge 2014.
  • Shinn, David, “Al Shabaab’s Foreign Threat to Somalia”, Orbis, Spring 2011, s. 203-215.
  • Soliman, Ahmed, “Gulf Crisis is Leading to Difficult Choices in the Horn of Africa”, https://www.chathamhouse.org/2017/06/gulf-crisis-leading-difficult-choices-horn-africa, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022).
  • Spencer, John H., Ethiopia at Bay: A Personal Account of the Haile Selassie Years, Algonac MI: Reference Publications, 1984.
  • Tandoğan, Muhammed, “1960 Sonrası Küba-Afrika İlişkileri”, Uluslararası Siyasetin Odağındaki Kıta Afrika, ed. Ahmet Kavas & Muhammed Tandoğan, ALELMAS Yayınları, İstanbul 2018, s. 37-73.
  • Tepeciklioğlu, Elem Eyrice, Türk Dış Politikasında Afrika Temel Dinamikler Fırsatlar ve Engeller, Atlas Akademik Basım Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti, Ankara 2019. United Nations Human Development Rights Report (UNHDR), 1994, 2012 Reports; https://www.ohchr.org/en/ohchr_homepage, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022)
  • Wheeler BG Ed. & Roberts, C., DDoorway to Hell: Disaster in Somalia, Frontline Books, London 2012.
  • Yılmaz, Sait, “Afrika’da Terör: ‘Kara’ Kıtada Sessiz Paylaşım Savaşları”, Dünya Tarihinde Afrika 4, ed. İsmail Ermağan, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2017, s. 311-336.
  • Ynaija, Femi Falana, “Kaduna govt aided Army in Secret Burial of Slain Shiites”, Oludolapo Adelana, 19 Ocak 2017, https://ynaija.com/kaduna-govt-aided-army-secret-burial-slain-shiites-falana, (Erişim Tarihi: 19 Nisan 2022).