Trabzon ili orman rekreasyon bölgelerini kullanan Arap turistlerin tüketici profili ve rekreasyonel talep yapısı

Trabzon ili, Arap ülkelerinden gelen yabancı turistlerin ilgisini çekmekte ve orman rekreasyon bölgelerinde yoğun kullanımlar gerçekleşmektedir. Bu çalışmada; Trabzon iline gelen Arap turistlerin tüketici profilinin, orman kaynaklarını rekreasyonel kullanım durumunun, rekreasyon bölgelerine yönelik kullanıcı ve rekreasyonel talep özelliklerinin, tüketici tercihlerinin ve beklentilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Trabzon ilindeki 10 adet orman rekreasyon bölgesini kullanan 400 adet Arap turiste yönelik anket uygulaması rastgele örnekleme yöntemi kullanılarak yüz yüze yapılmıştır. Anket formlarında, yabancı turistlerin ziyaretçi özellikleri, orman kaynaklarını kullanım durumu, rekreasyonel uygunluklar, eksiklikler ve alan tercih nedenleri gibi sorulara yer verilmiştir. Elde edilen veriler betimleyici istatistikler, varyans analizi ve Duncan testi ile değerlendirilmiştir. Analizlere ve değerlendirmelere göre; Trabzon iline orman rekreasyon turizmi amacıyla gelen Arap turistlerin yaklaşık %83’ü Kuveyt, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Umman ve Irak’tan gelmektedir. Orman rekreasyon bölgelerinde en çok yapılan aktiviteler; orman içi yollarda yürüyüş, serinleme, manzara seyretme, temiz hava alma ve fotoğraf çekme olarak belirlenmiştir. Orman rekreasyon bölgelerinin Arap turistlerce tercih edilmesinde çok önemli sayılan nedenler sırasıyla; doğal ve estetik değerler, ormanların güzelliği, içecek temiz ve soğuk su şeklinde saptanmıştır. Orman rekreasyon bölgelerinden faydalanmayı etkileyen en önemli değişkenler; tesis ve hizmet yetersizliği (4 puan), çevre kirliliği (3,41 puan), ortam kalabalıklığı (3,38 puan), olumsuz hava koşulları (3,34 puan), gürültü kirliliği (3,12 puan), güvenlik (2,86 puan), ulaşım sorunu (2,59 puan) ve pandemi önlemlerinin yetersizliği (1,35 puan) olarak saptanmıştır. Ayrıca orman rekreasyon bölgesi talebinin %95 güven düzeyinde yaş, cinsiyet, eğitim, aile büyüklüğü, doğal ve estetik değerler, temiz ve soğuk suyun olması, ormanların güzelliği, tur programı, arkadaş tavsiyesi, doğa ile baş başa olma isteği, pandemi önlemleri, kent çevresinde gidilebilecek başka yer olmaması, kirlilik durumu, tanıtım ve tesis ve hizmet yeterliliği ölçütlerine göre farklılık gösterdiği anlaşılmıştır. Çalışmada orman rekreasyon bölgelerinin sürdürülebilir yönetimine, rekreasyonel hizmetlerin kalitesini artırılmasına, turist memnuniyetine ve Arap turistler için turizmin geliştirilmesine yönelik bazı öneriler de yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Arap turistler, Orman rekreasyon bölgesi, Tüketici profili, Rekreasyonel talep, Trabzon

Consumer profile and recreational demand structure of Arab tourists using forest recreation areas of Trabzon province

Trabzon province attracts foreign tourists from Arab countries, and forest recreation areas are used extensively. This study aimed to determine the consumer profile, recreational use of forest resources, user and recreational demand characteristics for recreational areas, and consumer preferences and expectations of Arab tourists coming to Trabzon. In the study, a face-to-face survey was conducted with the random sampling method for 400 Arab tourists using 10 forest recreation areas in Trabzon. In the survey, questions such as visitor characteristics of foreign tourists, use of forest resources, recreational suitability, deficiencies, and reasons for site preference were included. The obtained data were evaluated with descriptive statistics, analysis of variance, and the Duncan test. According to the analyzes and evaluations, it was found that approximately 83% of Arab tourists coming to Trabzon for forest recreation tourism came from Kuwait, Jordan, United Arab Emirates, Oman, and Iraq. The most common activities in forest recreation areas were determined as walking on forest roads, chilling, watching the scenery, taking fresh air, and taking pictures. The reasons considered very important for the preference of forest recreation areas by Arab tourists were determined natural and aesthetic values, the beauty of forests, and clean and cold water to drink, respectively. The most important variables affecting the utilization of forest recreation areas are inadequate facilities and services (4 points), environmental pollution (3.41 points), crowdedness (3.38 points), adverse weather conditions (3.34 points), noise pollution (3,12 points), security (2.86 points), transportation problem (2.59 points), and inadequate pandemic measures (1.35 points). In addition, the demand for forest recreation areas differs at 95% confidence level according to age, gender, education, family size, natural and aesthetic values, clean and cold water, the beauty of forests, tour program, friend recommendation, desire to be alone with nature, pandemic measures, lack of another place to go around the city, pollution situation, promotion and facility, and service adequacy. In the study, some suggestions were made for the sustainable management of forest recreation areas, increasing the quality of recreational services, tourist satisfaction, and tourism development for Arab tourists.

Keywords:

Arab tourists, Forest recreation area, Consumer profile, Recreational demand, Trabzon,

PDF

___

Abodeeb, J., Wilson, E., Moyle, B., 2015. Shaping destination image and identity: insights for Arab tourism at the Gold Coast, Australia. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 9(1): 6-21.
Aksu, V.Ö., Kılıç, C., Düzgüneş, E., Araz, N., Öztürk, K., 2017. Altındere Vadisi Milli Parkı kullanıcılarının rekreasyonel memnuniyetini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Ormancılık Araştırma Dergisi, 4(1): 30- 45.
Akyol, M., Kılınç, Ö., 2014. Internet and halal tourism marketing. International Periodical For The Languages. Literature and History of Turkish or Turkic, 9(8): 171-186.
Atkinson, M. A., Edwards, D. M., Jensen, F.S., Jagt, A. P. N., Ditchburn, B. R., Sievanen, T., Gsaparini, P., 2020. Harmonising, improving and using social and recreational data in National Forest Inventories across Europe. Annals of Forest Science 77: (76). https://doi.org/10.1007/s13595-020-00952-2
Bilgiçli, İ., Çolaksel, M., 2019. Ortadoğu’dan Türkiye’ye gelen turistlerin tercih nedenleri üzerine bir araştırma: İstanbul örneği. İKSAD III. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 08-10 Mart, Adana, s:1-20. https://www.researchgate.net/profile/Mehmet-Colaksel/publication
Bogenç, B., 2018. Trabzon’a gelen Arap turistlerin tüketici davranışlarını belirlemeye yönelik bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Boz, M., Yıldırım-Saçılık, M., 2018. Determination of tourist in rural tourism development in terms of travel habits: A comparative study on various tourist groups. International Journal of Social and Economic Sciences, 8(1): 60-67.
Büyüköztürk, Ş., 2020. Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum (27. Basım). Pegem Akademi, Ankara.
Daşdemir, İ., 2021. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (3. Basım). Nobel Akademik Yayıncılık ve Danışmanlık Tic. Ltd. Şti., Ankara.
Diktaş Bulut, N., 2018. An approach to determining forest areas with recreational potential: The case of forest areas around main transportation roads in the Maçka Region of Trabzon, Turkey. Journal of Sustainable Forestry, 37:(3) 286-301.
DKMPGM, 2013. Sakarya İli Doğa Turizmi Master Planı (2013-2023). Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Sakarya.
DKMPGM, 2016. Trabzon İli Tabiat Turizmi Master Planı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Trabzon.
DKMPGM, 2019. Trabzon Tabiat Turizmi Uygulama Eylem Planı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Trabzon.
DOKA, 2015. Doğu Karadeniz Bölgesi Arap turizmi: Mevcut Durum ve Gelişme Strateji Raporu, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı, Trabzon.
Hegetschweiler, K. T., Plum, C., Fischer, C., Brändli, U., Ginzler, C., Hunziker, M., 2017. Towards a comprehensive social and natural scientific forest-recreation monitoring instrument—A prototypical approach. Landscape and Urban Planning, 167: 84-97.
Kalıpsız, A., 1988. İstatistik Yöntemler. İÜ Orman Fakültesi Yayın, İstanbul.
Kalaycı, Ş., 2014. SPSS applied multivariate statistics techniques. Asil Publication, Ankara, Turkey.
Kasap, M., Yıldırım, E., Akbulut, C., 2019. Perspectives on halal tourism of foreign Muslim tourist visiting Trabzon Region. 2nd International Halal Tourism Congress, Antalya, s. 90-100.
Korkmaz, M., 2001. Orman kaynaklarında doğa turizmi etkinliklerinin ekonomik çözümlemeleri (Kızıldağ Milli Parkı Örneği). SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, A(2): 111-134.
Lemeshow, S., Hosmer Jr, D.W., Klar, J., Lwanga, S.K., 1990. Adequacy of Sample Size in Health Studies. John Wiley and Sons, New York, USA.
Mäntymaa, E., Ovaskainen, V., Juutinen, A., Tyrväinen, L., 2018. Integrating nature-based tourism and forestry in private lands under heterogeneous visitor preferences for forest attributes, Journal of Environmental Planning and Management, 61(4): 724-746.
Mengü, C., 2012. Türkiye-Arap dünyası turizm ilişkilerinde durum ve beklentiler. Orta Doğu Analiz, 4(42): 102-112.
Miran, B., 2002. Temel İstatistik. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
Özgöller, G., 2019. Kırsal turizm kapsamında Arap turistleri Trabzon’u ziyarete yönelten itici ve çekici faktörlerin ve tatmin düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Porsuk, T., 2012. Orman Kaynaklarının Turizm Amaçlı Tahsisine İlişkin Sorunlar ve Çözümleri. OGM İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 300, ISBN:978-605-4610-19-8, 274 s., Ankara.
Saatçi, G., Güdü-Demirbulat, Ö., 2019. Arap turistlerin Türklere yönelik önyargılarının değerlendirilmesi: Doğu Karadeniz Bölgesi örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3): 660-675.
Šodková M., Purwestri, R.C., Riedl, M., Jarský, V., Hájek, M., 2020. Drivers and frequency of forest visits: Results of a National Survey in the Czech Republic. Forests, 11(4): 414. https://doi.org/10.3390/f11040414
TOBM, 2022. Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü Mesire Yerleri Resmi Kayıtları, Trabzon. Erişim: 06.02.2022.
Türkay, O., Atasoy, B., 2021. Effects of push and pull factors on destination satisfaction: A study on Arab tourists participating in highland and city tourism. Tourism Academic Journal, 01: 61-76.
Ün, E., Tutar, F., Tutar, E., Erkan, Ç., 2012. Ekonomik kalkınmada kırsal turizmin rolü: Türkiye örneği, International Conference on Eurasian Economies. Session 4C: Turizm, 11-13 October, Almaty, Kazakhstan, s:345-350.
Zengin, B., Yıldırgan, R., Bilgiçli, İ., 2014. A Research on demand profile of Middle Eastern tourists coming to Sakarya. 13. Geleneksel Turizm Paneli. https://www.researchgate.net/ profile/Dr-Burhanettin-Zengin/publication/321278277. Erişim: 02.02.2022.