Orman işletmelerinde iktisadilik düzeyinin TOPSIS yöntemi ile analizi

Türkiye’de ormancılık etkinliklerinin gerçekleştirilmesinde temel birimler, devlet orman işletmeleridir. Orman işletmelerinde iktisadilik önemli bir ilkedir. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’nin Batı Akdeniz Bölgesi’nde yer alan ve Isparta ve Antalya orman bölge müdürlüklerine bağlı olarak faaliyet gösteren on dokuz devlet orman işletmesinin 2006–2010 yıllarını kapsayan beş yıllık dönemdeki iktisadiliğini analiz etmektir. Çalışmada TOPSIS (İdeal çözüme yakınlık yoluyla tercihlerin sıralanması) yöntemi kullanılmış ve toplam altı değerlendirme ölçütüne göre iktisadilik analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre iktisadilik açısından en başarılı işletmeler, Antalya Orman Bölge Müdürlüğü’nde Serik, Taşağıl ve Kumluca, Isparta Orman Bölge Müdürlüğü’nde ise Bucak ve Sütçüler orman işletmeleridir. Bunun yanında bölge müdürlüğü merkezlerinde yer alan Antalya ve Isparta orman işletmeleri ile Elmalı orman işletmesi iktisadilik açısından en geride olan işletmelerdir.

Anahtar Kelimeler:

orman işletmeciliği, işletmeler, orman ekonomisi, ekonomik analizler

Analysis of economic efficiency at forest enterprises with TOPSIS method

The main units that realize the forestry activities in Turkey are the state forest enterprises. Economic efficiency at forest enterprises is an important principle. The aim of this study is to analyze for economic efficiency between the years 2006 and 2010 at the nineteen state forest enterprises bound to Antalya and Isparta regional forest directorates located at the Western Mediterranean Region in Turkey. TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solutions) method was used in the study. Six evaluation criteria were based on analysis of economic efficiency. According to results of the study; the most successful enterprises in terms of economic efficiency are Serik, Taşağıl and Kumluca in Antalya Regional Forest Directorate and Bucak and Sütçüler in Isparta Regional Forest Directorate. In addition the most unsuccessful enterprises are Antalya, Isparta and Elmalı forest enterprises in terms of economic efficiency.

Keywords:

forest administration, enterprises, forest economics, economic analysis,

PDF

___

Akesen, A., Ekizoğlu, E., 2010. Ormancılık. Ormancılık Politikası (Ed: Akesen A, Ekizoglu A), TOD Yayınları No: 6, ISBN 978-9944-0048-3-1, Ankara, 19-36 s.
Akyüz, Y., Bozdoğan, T., Hantekin, E., 2011. TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, X III (1): 73-92.
Alkan, H., 2006. Devlet Orman Fidanlık İşletmelerinin Kapatılması ve Özelleştirilmesi Çabalarına İlişkin Bir Değerlendirme, SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, A(1): 62-71.
Başer, M., Tosunoğlu, Ş., Kılıçarslan, Y., 2009. Türkiye’de Orman Döner Sermaye İşletmelerinin Etkinlik Analizi: Sorunlar, Çözümler ve Politika Önerileri. ISBN 978-605-393-043-3, 253 s.
Daşdemir, İ., 1996. Orman İşletmelerinin Başarı Düzeylerinin Belirlenmesi (Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Örneği). Doğu Anadolu Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No:1, Erzurum, 162 s.
Daşdemir, İ., 2011. Ormancılık İşletme Ekonomisi. Bartın Üni. Yayın No: 5, Orm. Fak. Yayın No: 3, ISBN 978-605-60882-3-0, Bartın, 407 s.
Demireli, E., 2010. TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5 (1): 101-112.
Eleren, E., Karagül, M., 2008. 1986-2006 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi. Yönetim ve Ekonomi, 15(1): 1-14.
Lai, Y.J., Liu, T.Y., Hwang, C.L., 1994. TOPSIS for MODM. European Journal of Operational Research, 76 (3): 486–500
Miraboğlu, M., 1983. Ormancılık İşletme İktisadı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No: 340, İstanbul, 248 s.
OGM, 2011a. Orman Yangınları Kayıt ve Takip Sistemi, Orman Genel Müdürlüğü, www.ogm.gov.tr [Erişim Tarihi: 21.11.2011] OGM, 2011b. 2010 Yılı Orman Ürünleri Piyasasındaki Gelişmeler ve 2011 Yılı Beklentileri, Orman Genel Müdürlüğü web sitesi, http://web.ogm.gov.tr/birimler/merkez/isletmepazarlama/Dokumanlar/ORM%20%C3%9CRN%20VE%20P%C4%B0YASA%20ARA%C5%9ETIRMA/Piyasa%20Raporlar%C4%B1/6.pdf [Erişim Tarihi: 14.11.2011]. Olson, D.L., 2004. Comparison of Weight in TOPSIS Models. Mathematical and Computer Modelling, 40 (7-8): 721-727.
Özdemir, A.İ., Seçme, N.Y., 2009. İki Aşamalı Stratejik Tedarikçi Seçiminin Bulanık TOPSIS Yöntemi İle Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, XI(2): 79-112.
Özkan, Ö., 2007. Personel Seçiminde Karar Verme Yöntemlerinin İncelenmesi: AHP, ELECTRE ve TOPSIS Örneği, DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, 180 s.
Öztürk, A., 1997. Artvin ve Ardanuç Devlet Orman İsletme Müdürlükleri Karşılaştırmalı Örnekleri Yardımı ile Devlet Orman İşletmelerinde Ekonomik Başarının Belirlenmesi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Trabzon, 136 s.
Pearce, P. H., 1990. Introduction of Forestry Economics. University of British Colombia Press, ISBN: 9780774803366, Vancouver, 242 s.
Şahin, Y., Akyer, H., 2011. Ülke Kaynaklarının Verimli Kullanımı: 4x4 Arama ve Kurtarma Aracı Seçiminde AHS ve TOPSIS Yöntemlerinin Uygulaması. SDÜ Vizyoner Dergisi, 3 (5): 72-87.
Şentürk, G., 2007. Devlet Orman İşletmelerinde Verimlilik ve İktisadilik Analizi (İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). İÜ Orman Fakültesi Dergisi, 57 A(1): 21-41.
Türker, A., 2009. Orman İşletmeleri Muhasebesinde Maliyet Muhasebesinin Uygulanabilirliği. II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, 19-21 Şubat 2011, Bildiriler Kitabı, 263-271 s., Isparta.
Türker, M.F., 1995. 25 Devlet Orman İşletmesinin Gelir ve Gider Analizi Yardımıyla Ekonomik Başarılarının Belirlenmesi. I. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 23-25 Ekim 1995, Bildiriler (Cilt: 4), 223-229 s., Trabzon.
Türker, M.F., 2008. Ormancılık İşletme Ekonomisi. Derya Kitabevi, ISBN: 978-605-60295-0-9, Trabzon, 255 s.
Türker M.F., Türker, E.S., 1999. Çok Değişkenli İstatistik Analiz Yardımı İle Orman İşletmelerinin Ekonomik Analizi (Doğu Karadeniz Bölgesi 25 Devlet Orman İşletmesi Örneği). Turk J Agric For. 23/1:169-177.
Yaralıoğlu, K., 2011. TOPSIS Yöntemi. Dokuz Eylül Üniversitesi web sitesi, www.deu.edu.tr/userweb/k.yaralioglu/.../TOPSIS _Yontemi.doc, [Erişim Tarihi: 11/10/2011]
Yılmaz, E., Keleş, H., Koçak, Z., 2010. Mersin İlinde Orman Kaynaklarına İlişkin İşlev Önceliklerinin Belirlenmesi, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 35, Tarsus, 223 s.