Bu araştırmada 2 yapay ortamın (UV ve plazma) dört değişik odun örneği (Kavak, Meşe, Douglas göknarı, Ladin) ve selülozda sebep olduğu renk değişmeleri incelenmiştir. Ayrıca ultraviole (UV) ve vakum ultraviole (VUV) ışınları sonucu oluşan muhtemel fotokimyasal reaksiyonlar ile doğal renklerde meydana gelen degişimleri (parlaklık/koyuluk) ölçülmüş ve yüzde olarak sapmalar belirtilmiştir. Ultraviole denemeleri sonucunda, iğne yapraklı ağaç odunlarında meydana gelen renk koyulaşmasının yapraklı ağaçlara göre daha yüksek ve işlem zamanı ile pozitif bir ilişkisi olduğu görülmüstür. Argon-plazma denemeleri sonucunda ise selülozun kimyasal yapısında belirgin farklılaşmaların olduğu ve kromofor özelliği (renk verme) bulunan yeni kimyasal grupların oluştuğu anlaşılmıştır. Selülozun yüzeyinde oluşan bu kromofor grupların varlıgı TFAA ve PFPH ile türevlendirilerek ve XPS (X-ışınları fotoelektron spektroskopisi) analizleri ile ayrıntılı olarak incelenmiştir. Anahtar kelimeler: XPS, Ultraviyole Işınları, Renk Koyulaşması, Fotokimyasal Reaksiyonlar,Selüloz

In this study, the effects of two artificial conditions (UV and plasma) on four different woods (poplar,oak, douglas fir, spruce) and cellulose were studied and color changes determined. After the UV and VUV treatments, the affects of possible photochemical reactions on changes of natural colors as darkness/lightness were calculated and compared with untreated samples. It was observed that the behaviors of wood samples were different for each artificial condition. In UV experiments, gymnosperm woods showed higher color changes than angiosperm woods. Extended reaction time usually affects positively on color darkness in gymnosperm woods. In the argon-plasma experiments, it was also observed that inert gas-plasma affects not only change of chemical structure but also formation new chromospheres on cellulose structure. Plasma treated papers were derivatized with Trifluoroacetoanhydride (TFAA) and Pentafluorophenylhidrazine (PFPH) chemicals in order to better understanding of those newly formed chemical groups. XPS (X-Ray Photoelectron Spectroscopy) method was used for analyzing of underivatized and derivatized samples. Keywords: XPS, UV, Color Darkness, Photochemical Reactions, Cellulose