Çam odun nematodu Bursaphelenchus xylophilus’un yol açtığı çam solgunluk hastalığı, Avrupa’da 1999 yılında Portekiz’de tespit edildi ve teke böceği Monochamus galloprovincialis 2001 yılından bu yana tek vektör olarak bildirildi. Kuzey Afrika’da var olmasa da nematodun, konukçu olarak kullanılabilecek çeşitli hassas çam türlerinin yer aldığı Mağreb bölgesine girmesi halinde, Monochamus cinsinin vektör olarak hareket edebilecek böcekleriyle birlikte önemli bir hasara yol açmasından korkulmaktadır. Solgunluk hastalığının yayılma riskini değerlendirmek amacıyla, Tunus’ta yayılış ve çıkış özelliklerini belirleyerek Monochamus cinsindeki olası vektörlerin varlığını araştırdık. Çalışmalar Halep çamı (Pinus halepensis) ormanlarında dokuz bölgede gerçekleştirilmiştir. Tuzak ağaç tekniğiyle böcek örnekleri toplanmıştır ve böylelikle böcekler bu sahada yumurtlamış ve ardından çıkmıştır. Tunus’ta Monochamus cinsinden sadece tek bir türün varlığını, Halep çamı ormanlarında yaygın olan M. galloprovincialis türünü tespit ettik. Sonuçlarımız, bu türün Halep çamlarının taban, orta ve üst kısımlarında benzer başarı oranlarıyla gelişebileceğini ve çıkabileceğini göstermektedir. Larva gelişimi yaklaşık bir yıl sürmektedir ve erginlerin çıkışı 2010 yılında Mayıs ve Ağustos ayları arasında gerçekleşmiştir. Sonuçlar, diğer Akdeniz ülkelerinde yürütülen benzer biyolojik çalışmalar ışığında ve Tunus’ta çam solgunluk hastalığının risk değerlendirmesinin olası sonuçları açısından değerlendirilmiştir. Anahtar kelimeler: Çam odun zararlısı, Pinus halepensis, Çıkış, Oduncul böcek, Çam solgunluk hastalığı

The pine wilt disease, caused by the pine wood nematode (PWN) Bursaphelenchus xylophilus, was detected in Europe in 1999 in Portugal and the longhorn beetle Monochamus galloprovincialis reported as the only vector since 2001. Although not present in northern Africa, it is feared that the PWN may cause significant damage if introduced into the Maghreb region, where several susceptible pine species which can serve as hosts are found, along with insects of the Monochamus genus which can act as vectors. In order to assess the risk of propagation of the wilt disease, we surveyed for the presence of possible vectors of the Monochamus genus in Tunisia, characterizing the distribution and emergence pattern. Studies were carried in nine locations with Aleppo pine (Pinus halepensis) forests. Sampling for insects was based on the trap tree technique, allowing beetles to lay eggs in the field and subsequently emerging. We confirmed the presence of Monochamus beetles in Tunisia, with only one species detected, M. galloprovincialis, which was widespread in the Aleppo pine forests. Our results show that this specie can develop and emerge from the basal, median and the upper part of the Aleppo pines with similar success. The larval development took nearly one year and adult emergences occurred from May to August during 2012. Results are discussed in view of similar biological studies conducted in other Mediterranean countries and the implications for the risk assessment of pine wilt disease in Tunisia. Keywords: Pine sawyer, Pinus halepensis, Emergence, Xylophagous beetle, Pine wilt disease