Kızılçamda sağlıklı fakat gövde formu bozuk ağaçlardan yetiştirilecek bireylerin gövde kalitesi

Gençleştirme çağına ulaşmış, doğal kızılcam meşcereleri, düzenli bakım rejimiyle yetiştirilmemiş olduklarından, genellikle gövde formu bozuk bireylerden oluşmaktadırlar. Bu ağaçların tohumlarından kurulacak yeni generasyonda da benzer durumun devam edebileceği kuşkusu ve beklentisi ağırlık kazanmaktadır. Durumun incelenmesi amacıyla, bu çalışma 1986 yılında başlatılmıştır. Sağlıklı, iyi tepe yapısı bulunan fakat gövde formu bozuk ağaçlardan, generatif ve vejetatif olarak elde edilen 1+0 fidanlar, 1987 yılı son baharda dikilerek, konu incelenmiştir. Fidanlar 7 yaşına gelip, belirli bir boy ve form kazandıktan sonra, 1994 yılında durum değerlendirilmiştir. Ancak, bir karara varabilmek için erken olduğu düşünülerek, sonuç raporu yayınlanmamıştır. Gözlemler sürdürülmüştür. 2001 yılı ilk baharında, ağaçlar onbeşinci yaşına ulaştıklarında, son durum değerlendirilmiş, bu yönde kuşkuya yer olmadığı, bunlardan da istenen düzeyde gövde formu yapabilen bireyler elde edilebileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

genetik faktörler, gövde formu, Pinus, Pinus brutia, bitki gelişimi, gençleştirme, fide yetiştiriciliği, meşcere özellikleri

Investgation on the stem quality of pinus brutia individuals grown from healty trees with poor stem quality

Natural mature brutian pine (Pinus brutia T&i) stands are generally composed of individual trees with poor stem quality owing to fact that they have not been managed by a proper thinning programme. An expectation gains weight as to whether the undesirable trails will carry in the new generation to be established by using the seed obtained from those of trees with poor stem form. The present investigation was commenced in 1986 in order to study this problem. 1+0 seedlings grown by generative and vegetative methods from the healty trees with good crown structure but poor stem form were planted in autumn, 1987 to carry out the experiments. Assesments were made in 1994 after the individuals are attained a certain height and form at 7 year of age. But, time was too early for reliable result on this subject. Final report was not published that time, therefore. In the spring of 2001 observations clearly showed that the sceptical topic mentioned above is not justified and a new generation composed of high quality young individuals may be regenerated by the readily available seed supply from the old generation with poor stem form.

Keywords:

genetic factors, stem form, Pinus, Pinus brutia, plant development, regeneration, seedling culture, stand characteristics,

PDF

___

1. ANONİM, Türkiye Orman Varlığı. Orm. Araş. Enst. Muhtelif Yayın No : 4 (Tek sayfa broşür), Ankara,1987.

2. ELER,Ü., Kızılçamda (Pinus brutia Ten.) Yaşa Bağlı Olarak Tohum Verimi Orm. Araş. Enst. Teknik Bülten No : 225, 26 s. Ankara, 1992.

3. ELER, Ü., ÖRTEL, E., Antalya Bölgesinde Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Meşcerelerinde Reçine Üretiminin Tohum Verimine Etkileri. Orm. Araş.Enst. Teknik Bülten No : 226, 17 s. Ankara,1992.

4. ELER, Ü., Antalya Bölgesi Doğal Kızılçam Meşcerelerinde Kuruluş Biçimi ve Yaş Dağılımı. Orm. Araş. Enst. Teknik Bülten No : 142, 12 s. (Özet rapor ; orjinali 57 sayfadır), Ankara, 1985.

5. ELER, Ü. Antalya Bölgesi Doğal Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Meşçerelerinde Aralama ve Hazırlama Kesimlerinin Artım ve Büyüme Yönünden Etkileri. Orm. Araş. Enst. Teknik Bülten No: 203, 54 s.,Ankara, 1988.

6. ÖZDEMİR, T., ELER, Ü., ŞIRLAK, U. Antalya Bölgesi Doğal Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Ormanlarında Ayıklama Kesimleri (Sıklık Bakımı) ve Etkileri Üzerine Araştırmalar. Orm. Araş. Enst. Teknik Bülten No : 184, 31 s.,Ankara, 1987

7. GRUNWALD, C., SCHILLER, G., CONKLE, M. T. Isozym Variation Among Populations of Pinus halepensis, Pinus brutia and Related Species. Department of Forestry, Spec. Public No : 228, İsrail. 1984

8. İKTÜEREN,Ş., Akdeniz Yöresinde Kızılçam ve Halepçamı Orijin Denemesi. Orm. Araş.Enst. Teknik Bülten No : 167, 39 s. ve 168, 17 s.,Ankara, 1985.

9. IŞIK, K. Altitudial Variation in Pinus brutia Ten. : Seed and Seedling Charesteristics. Silvae Genetica 35, 2 – 3, s. 58 – 67, 1986.

10. IŞIK, K., TOPAK, M., KESKİN, A.C. Kızılçamda (Pinus brutia Ten.) Orijin Denemeleri, Altı Farklı Populasyonun Beş Ayrı Deneme Alanında Altı Yıldaki Büyüme Özellikleri. OGM Orman Ağaçları ve Tohumları Islahı Enstitüsü Yayın No : 3, 139 s., Ankara, 1987

11. IŞIK, K., Genetic Differences Among 60 Open – Pollinated Pinus brutia Ten. Families at Four Test Sites in Sites in Southern Turkiye. Orman Bakanlığı Yayını, Bildiriler, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, s. 235-242.,Ankara, 1993

12. FUSARO, E., RIGHI, F. Results From a Pinus brutia Provenance Test Seventeen Years After Planting. Orman Bakanlığı Yayını, Bildiriler, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, s. 280- 294, Ankara, 1993.

13. SELİK, M. Kızılçamın Botanik Özellikleri Üzerinde Araştırmalar ve Bunların Halepçamı Vasıfları ile Mukayesesi. Orm. Gn. Md. Yayın No: 353. 88 s. Ankara, 1963.

14. YAHYAOĞLU, Z., AYAZ, F.A., GENÇ, M. Kızılçam (Pinus brutia Ten.)’ daİzoenzim Analizleriyle Orijin Ayırımı. Orman Bakanlığı Yayını, Bildiriler, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, s.254–263. Ankara, 1993.

15. ELER, Ü. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Dikimlerinde Aralık – Mesafenin Büyüme Üzerine Etkileri. Orm. Araş. Enst. Teknik Rapor No : 61,38 s. (Orm. Araş. Enst. Dergisi, 1993 yılı 77 sayısında yayınlandı), Ankara, 1995.

16. ELER, Ü., ŞENERGİN, Ş. Olgunlaşmamış Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Kozalaklarından Yararlanma Olanakları. Orm. Araş. Enst. Teknik Bülten No : 223, 20 s., Ankara, 1992.