Ilgaz Dağı Milli Parkı Uludağ göknar alanında bulunan küçük göknar kabuk böceği (Cryphalus piceae (Ratz.) (Coleoptera: Scolytidae)]' nin populasyon gelişmesi

Ilgaz Dağı Milli Parkı orman alanında Uludağ göknarının ana zararlısı durumunda bulunan Cryphalus piceae (Ratz.) (Coleoptera:Scolytidae)'nın popülasyon gelişmesini belirlemek amacıyla bu çalışma ele alınarak 1999-2000 yılında yürütülmüştür. 1999 Yılında 100 cm2, 2000 yılında 300 cm2’lik kabuk altında bulunan yumurta, larva ve erginler sayılmıştır. Sayımlara, C. piceae erginleri kışlaktan çıkmadan önce (Mayıs ayı) başlanılmış, genellikle haftada iki kez olmak üzere böcek bulunduğu sürece devam edilmiştir. Elde edilen bulgular birlikte değerlendirildiğinde çalışma alanında C. piceae’nın yumurta larva ve pupa dönemlerini hava sıcaklığının ort. 15-18 oC civarında bulunduğu temmuz-eylül ayında tamamladığı; ağustos ayının ilk haftasından itibaren yeni nesil erginlerinin görülmeye başladığı ve 2-3 ay gibi uzun süre doğada bulunmasına karşın yoğun ergin uçuşlarının eylül ayı içerisinde gerçekleştiği; sıcaklığın 10 oC'nin altına düştüğü ekim ayı içerisinde uçuş aktivitesinin sona erdiği; yılda bir döl verdiği; bulaşık ağaçların, böcek uçuşları başlamadan önce (ağustos ayı içerisinde) ormandan uzaklaştırılması gerektiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

biyolojik gelişim, Cryphalus piceae, Coleoptera, milli parklar, orman ekolojisi, populasyon yapısı

Population development of fir scolytid beetle [Cryphalus piceae (Ratz.) (Coleoptear: Scolytidae)] in Ilgaz Mountain National Park

This study was handled and carried out in 1999-2000 to determine the population development of Cryphalus piceae (Ratz.) (Coleoptera:Scolytidae), which is the main pest of Uludağ fir in Ilgaz Mountain National Park. Eggs, larvae, pupae and adults under the bark of 100 cm² in 1999, and 300 cm² in 2000 were counted. Counts were started before the flight activity and continued two times a week. When the findings were evaluated together, those were determined that egg, larval, and pupal phases of C. piceae were completed during July and September when the average air temperature is about 15-18 °C; emergence of the adults of the new generation were started from the first week of August; and the dense flights were in September whereas the pest was available during 2-3 months and flight activity has been completed in October when the average air temperature went under 10 °C; the pest has one generation, and the infested trees should be removed from forest before the start of flight (in August).

Keywords:

biological development, Cryphalus piceae, Coleoptera, national parks, forest ecology, population structure,

PDF

___

Acatay, A. 1969. Tatbiki Orman Entomolojisi. İ.Ü. Yayınları No: 1068, Orman Fak., No: 94, İstanbul, 170 s.

Besçeli, Ö. 1969. Büyükdüz Araştırma Ormanı'nın Zararlı Böceklerinin Biyolojisi, Koruyucu Tedbirleri ve Mücadelesi. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 33, Ankara, 93 s.

Çanakçioğlu, H. ve T. Mol 1998. Orman Entomolojisi Zararlı ve Yararlı Böcekler. İ.Ü. Orman Fak. Yayınları No: 451, İstanbul, 541 s.

Schimitschek , E. 1953. Türkiye'de Orman Böcekleri ve Muhiti. Türkiye Orman Entomolojisinin Temelleri, (Çeviren : A. Acatay), İ.Ü. Yayınları No: 556, Orman Fak., No: 24, İstanbul, 471 s.

Şimşek, Z. 2002. Ilgaz Dağı Milli parkı (Karakeçilik Tepesi-Derbent) Orman Ekosisteminde Bulunan Böcek Türlerinin Tespiti Üzerinde Faunistik Çalışmalar. TÜBİTAK TARP-2461 No'lu proje, 78 s (Basılmamış).

Toper, A. 2000. Bartın ve Karabük İllerinde Göknarlar Ağaçlarında Zarar Yapan Cryphalus piceae (Ratz.)'nın Biyolojisi . XV. Ulusal Biyoloji Kongresi Bil., 18 s.

Witrylak, M. 1995. Biology, ecology and economic importance of Cryphalus piceae (Ratz.) (Coleoptera, Scolytidae) in the mountain stands of the Forest Experimental Station in Krynica. Forest. Abstr., 58 (1): 701.

Yüksel, B. 1997. Doğu Ladini (Piceae orientalis (L.) Link.) Ormanlarında Zarar Yapan Böcek Türleri ile Bunların Yırtıcı ve Parazitleri -I (Zararlı Böcekler). T.C. Orman Bakanlığı Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 4, Trabzon, 143 s.