ÖMER ATABEYOĞLU, HİLAL TURGUT, PERVİN YEŞİL, Hasan YILMAZ

Evaluation of alterations on historical urban structure of Erzurum with fractal analysis method

Dünyada var olan her şey gibi, kentler ve kentlerin sahip oldukları değerlerde değişim gösterirler. Bu yüzden bir kenti meydana getiren mahallelerden, mahalleleri meydana getiren sokaklara ve onu şekillendiren mimari elemanlar ve unsurlara kadar tüm bileşenler olumlu veya olumsuz bir değişim ve gelişim süreci geçirirler. Erzurum kenti de tarihsel niteliği nedeniyle bu değişimden en büyük oranda payını alan kentlerin başında gelmektedir. Bu çalışmanın amacı bu değişimin boyutlarını ortaya koymak, bu sürecin olumlu ve olumsuz taraflarını belirlemek ve kentin geleceği ve genel gelişime göre doğru veya yanlış yönde olup olmadığımızı görsel materyaller kullanarak göstermektir. Çalışmada, tarihi kent çekirdeğini temsil eden ve kentin modern ve tarihi yapıları arasındaki güçlü ilişkiyi ortaya koyan 11 çift fotoğraf değerlendirilmiştir. Sonuçta, eski ve eski durum ve açılarına uyularak çekilen yeni görsel materyallerin karşılaştırılması ile elde edilen veriler değerlendirilmiş ve değişimden çok, büyük bir yıkımla karşı karşıya bulunulduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışma sonuçları, günümüzde yeniden fotoğraflanmış kültür varlıklarının görsel arşivlerinin oluşturulmuş, var olan arşivlerin derlenmiş ve arşivlere yeni tarihli fotoğrafların eklenmiş olması nedeniyle de önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

kentsel alanlar, fraktallar, kültürel miras

Erzurum tarihi kent dokusundaki değişimlerin fraktal analiz yöntemiyle değerlendirilmesi

Like everything in the world, cities and the values they possess undergo a change process. So, all the components from districts making up a city to streets making up the districts and the architectural structures and elements forming them go through a constructive or unconstructive change or renewal process. Erzurum city heads the list of the cities under the influence of such a change to a great extent due to its historical qualification, too. The aim of this study is to reveal the extent of this change, determine the negative and positive sides of this process and prove using visual material whether we are on the right or wrong direction with respect to general progress and future of the city. In the study, totally eleven couples of images, which can constitute strong relationships between historical and modern structures of the city and represent the historical core were evaluated. The findings, obtained by comparing and evaluating the past, old state and visual materials produced by considering the old state, revealed that we are faced with a big destruction rather than a change process. In addition, another importance of the study is that it has filed a new and up-to-date visual archive of the cultural works, compiled and added new photos to the existing archive.

Keywords:

urban areas, fractals, cultural heritage,

PDF

___

Anonymous, 1936. Erzurum Albümü. Kurtuluş Günü Andacı (Album of Erzurum. Memento of Liberation Day). Marifet Basımevi, İstanbul (in Turkish).
Anonymous, 2005. Erzurum Turizm Rehberi (Erzurum Tourism Guide). Erzurum Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayını, Erzurum (in Turkish).
Anonymous, 2006. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürlüğü Arşivi (Archive of Directorate of Cultural and Natural Heritage Protection), Erzurum (in Turkish).
Anonymous, 2007. Erzurum Büyükşehir Belediyesi Fotoğraf Arşivi (Photo Archive of Metropolitan Municipality of Erzurum), Erzurum (in Turkish).
Anonymous, 2012a. Erzurum’un Coğrafik Yapısı (Geographical Structure of Erzurum) http://www.erzurum.gov.tr/cografi.asp, (Erişim Tarihi: 04.09.2012), (in Turkish).
Anonymous, 2012b. Nüfus (Population), http://www.erzurum.gov. tr/nufus.asp, (in Turkish).
Anonymous, 2012c. Erzurum Lalapaşa Camii. (Erzurum Lalapasa Mosque),“http://wowturkey.com/t.php?p=/tr348/sguner_1ERZ URUMLALAPASACAMIIHUKUMET_KONA.jpg, (Erişim Tarihi: 03.09.2012), (in Turkish).
Elginöz, H., 2007. Kişisel Arşiv (Personal Archive). Yarbay, 9. Kolordu Komutanlığı Genel Sekreteri, (in Turkish).
Karatepe, Ş., 1999. Kendini Kuran Şehir (The City Establishing Itself). Kayseri Büyükşehir Belediyesi, Kültür Yayınları, No:30, Kayseri, (in Turkish).
Kaya, H.S., 2003. Kentsel Mekan Zenginliğinin Kaos Teorisi ve Fractal Geometri Kullanılarak Değerlendirilmesi (Evaluating Richness of Urban Space by Using Chaos Theory and Fractal Geometry). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s159, İstanbul, (in Turkish).
Özek, V., 1992. Kentsel Tasarımda Koruma Boyutu-Edirne Örneği (Protection ın Urban Design – Sample of Edirne). I. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu. Mimar Sinan Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, s; 285-295, İstanbul, (in Turkish).
Yeşil, M., 2002. Erzurum Kentinde Konut Bahçelerinin Peyzaj Tasarım İlkelerine Göre İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma (Examination of Residential Gardens in Erzurum City Acording to The Landscape Architecture Principles). Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, (in Turkish).