Hüseyin BAYKAL, Muhammed İkbal ÇATAL, Adil BAKOĞLU

Çamlıhemşin-Palovit Yaylasının botanik kompozisyonu üzerine bir araştırma

Bu çalışma ile Rize ili Çamlıhemşin ilçesine bağlı Palovit Yaylasının, botanik kompozisyonu, bitkilerin toprağı kaplama oranı ve mera derecesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. 2019 yılı içerisinde, yaylanın mera vejetasyonunun klimaks evresine ulaştığı Temmuz ayında gerçekleştirilen arazi çalışmaları sonunda, Lup metodu ile alınan hatlardan, 112 bitki örneği toplanmıştır. 22 cins ve 15 familya ait toplam 25 taksonun, 10 tanesinin monokotil, 15 tanesinin ise dikotil olduğu belirlenmiştir. Araştırma alanında, mera kalite derecesine göre meraların durumunun tespit edilmesinde botanik kompozisyon bakımından önemli olan familyalardan, Poaceae familyası 6 takson ve % 54.98’lik bir oran ve Fabaceae familyası 1 takson ve % 2.88 gibi son derece düşük bir oranla temsil edilmektedir. Araştırma alanındaki diğer 18 taksonun dahil olduğu 13 familyanın toplam botanik kompozisyon oranının % 42.14 olduğu saptanmıştır. Araştırma sonucunda, bitkilerin toplam toprağı kaplama oranının % 70.75, mera durumunun ise hesaplanan 2.383’lük mera derecesine göre zayıf olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çamlıhemşin-Palovit yaylası, Toprağı kaplama oranı, Botanik kompozisyon, Mera durumu

A research on the botanical composition of Çamlıhemşin-Palovit Plateau

The aim of this study was to determine the rate of botanical composition, canopy covering of plants and the degree of pasture.of the Palovit plateau of Çamlıhemşin district of Rize province, In 2019, 112 plant samples were collected from the lines taken by the Loup method as a result of the field studies carried out in July, when the plateau reached the climax stage of the pasture vegetation. A total of 25 taxa belonging to 22 genus and 15 families were identified as 10 monocotyl and 15 dicotyl. In the research area, from the families are important in terms of botanical composition in determining the status of pastures according to the quality of pasture is represented by Poaceae family 6 taxa and 54.98 % and Fabacaeae family a very low with 1 taxa and 2.88 %. In the research, total botanical composition ratio of 13 families including 18 other taxa was found to be 42.14 %. As a result of the research, 70.75 % of the total canopy cover rate of plants; pasture were found to be weak according to the calculated 2.383 pasture degree.

Keywords:

Camlıhemşin-Palovit plateau, Canopy cover rate, Botanical composition, Pasture status,

PDF

___

Aydın, İ., Uzun, F., 2002. Çayır-mera amenajmanı ve ıslahı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, No: 9, Samsun.
Babalık, A.A., Ercan, A., 2018. Eskişehir ili Karaören köyü merasının vejetasyon özelliklerinin belirlenmesi. Türkiye Ormancılık Dergisi, 19(3): 246-251.
Babalık, A.A., Sarıkaya, H., 2015. Isparta ili Zengi Merasında ot verimi ve botanik kompozisyonun tespiti üzerine bir araştırma. Türkiye Ormancılık Dergisi, 16(2): 96-101.
Bakoğlu, A., 1999. Otlatılan ve korunan iki farklı mera kesiminin bazı toprak ve bitki örtüsü özelliklerinin karşılaştırılması. Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Bakoğlu, A., Baykal, H., Çatal, M.İ., 2019. Handüzü Yaylasının Botanik Kompozisyonu Üzerine Bir Çalışma. Turkish Journal of Agriculture - Food Science and Technology, 7(9): 1339-1343. DOI: https://doi.org/10.24925/ turjaf.v7i9.1339-1343. 2561.
Baykal, H., 2019. Flora of Akyamaç Waterfall natural park and environs (Rize/Turkey). Biological Diversity and Conservation, 12(1): 128-137.
Baykal, H., Atamov, V., 2016. Floristic diversity in Bashemsin Valley of Kackar Mountains National Park of Rize, Turkey. Pakistan Journal of Botany, 48(5): 1871-1876.
Baykal, H., Atamov, V., 2017. Ethnobotanical Documentation of Plants of Başhemşin Valley, Kaçkar Mountains National Park, Rize, Turkey. Bangladesh Journal of Botany, 46(2): 767-773.
Baykal, H., Atamov, V., 2018. Isırlık Doğa Parkı ve çevresinin florası. Ot Sistematik Botanik Dergisi, 25(2): 151-170.
Baykal, H., Atamov, V., Yüksek, T., 2018. Flora of Tunca Valley Natural Park and Environs (Ardeşen-Rize/Turkey). Biological Diversity and Conservation, 11(3): 9-23.
Carlier, L., De Vliegher, A., Van Cleemput, O., Boeckx, P., 2005. Importance and functions of European grasslands. Communications in agricultural and applied biological sciences, 70(1): 5-15.
Çatal, M., Baykal, H., Bakoğlu, A., 2019. Ovit Yaylasının (İkizdere-RİZE) Botanik Kompozisyonunun Belirlenmesi. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 4(3): 435-440. DOI: 10.35229/jaes.600149
Çınar, S., Hatipoğlu, R., Avcı, M., Yücel, C., İnal, İ., 2019. Adana İli Tufanbeyli İlçesi Meralarının Vejetasyon Yapısı Üzerine Bir Araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(1): 143-152. DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.448421
Çobanoğlu, M., 2012. Güneysu- Çağrankaya arası bölgenin flora ve vejetasyonu. Yüksek Lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
Davis, P.H., 1965-1985. Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 1-9, Edinburgh University Press, Edinburgh. Davis, P.H., Mill, R.R., Tan, K., 1988. Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 10, Edinburgh University Press, Edinburgh.
De Vries, D.M., De Boer, T.A., Dirver, J.P.P., 1951. Evalation of grassland by botanical research in the Netherlands. In Proc. United National Sci. Conf. on the Conservation and Utilization of Resources, 6, 522-524.
Erik, S., Guner, A., Yıldırımlı, Ş., Sümbül, H., 1996. Tohumlu bitkiler sistematiği laboratuvar kılavuzu. Literatür Yayınevi, Ankara.
Gökkuş, A., 1994. Türkiye’nin Kaba Yem Üretiminde Çayır-Mera ve Yem Bitkilerinin Yeri ve Önemi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(2): 250-261.
Gökkuş, A., Koç, A., Çomaklı, B., 1993. Çayır-mera uygulama kılavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:142, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ofset Tesisi, Erzurum.
Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M., Babaç, M.T. (Eds.)., 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, İstanbul.
Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K.H.C., 2000. Flora of Turkey. Vol. 11. Edinburgh University Press, Edinburgh.
İspirli, K., Alay, F., Uzun, F., Çankaya, N., 2016. Doğal Meralardaki Vejetasyon Örtüsü ve Yapısı Üzerine Otlatma ve Topografyanın Etkisi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 3(1): 14-22.
Okatan, A., Yüksek, T., 1997. Aşırı Otlatılan Mera Parsellerinde Adi Korunga (Onobrychis viciifolia Scop.)’nın Yetiştirilmesi ve Verim Potansiyeli Üzerine Araştırmalar. Türkiye 2. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül, Samsun, s. 492-498.
RİTOM, 2018. Rize Mera Alanı. https://rize.tarim.gov.tr/ Menu/13/Ekonomi (Erişim: 24.03.2019).
Sürmen, M., Kara, E., 2018. Aydın ili ekolojik koşullarında farklı eğimlerdeki mera vejetasyonlarının verim ve kalite özellikleri. Derim, 35(1): 67-72. DOI:10.16882/derim.2018.343428
Süzen, A., 2017. Ambarlık Yaylası (Çamlıhemşin/Rize)'nın florası ve vejetasyonu. Yüksek Lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Rize.
Tosun, F., 1968. Doğu Anadolu kıraç meralarının ıslahında uygulanabilecek teknik metodların tesbiti üzerine bir araştırma. Zirai Araştırma Enstitüsü Araştırma Bülteni No: 29, Ankara.
TÜGGM, 2008. Türkiye’nin çayır ve mera bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 468 s.
TÜİK, 2019. T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Rize İl Müdürlüğü Kayıtları.
TÜİK., 2019. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr (Erişim: 30 Temmuz 2019).
Yavuz, T., Sürmen, M., 2016. Vegetation features of alpine and subalpine rangelands in Eastern Black Sea region. Scientific Papers Series A Agronomy, 54: 474-477.