Beyşehir Gölü havzası' nda Anadolu karaçamının (Pinus nigra Arnold) yayılışı ile fizyografik yetişme ortamı faktörleri arasındaki ilişkiler

Bu çalışma, Beyşehir Gölü Havzası'nda Karaçam (Pinus nigra Arnold)'ın yayılışı ile fızyografık yetişme ortamı faktörleri arasındaki ilişkileri tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. İstatistiksel yöntem olarak nitelikler arası ilişki analizi kullanılmıştır. Dedegül Dağları Yetişme Ortamı Alt Bölgesi'nde, Karaçamın yayılış ile pek derin topraklar, şist ve ofiyolit anakayaları arasında önemli pozitif; Gedikli Yetişme Ortamı Yöreler Grubu, 1121-1400 m yükselti grubu, çatlaklı kayalık arazi, pek sığ, sığ, orta derinlikteki topraklar ve kireçtaşı .anakayası arasında önemli negatif ilişkiler tespit edilmiştir. Sultan Dağları Yetişme Ortamı Alt Bölgesi'nde ise, Karaçamın yayılışı ile sathı düz yüzeye sahip arazi arasında önemli pozitif; çatlaklı kayalık arazi ve traki andezit anakayası arasında önemli negatif ilişkiler belirlenmiştir.

Relationships between physiographic site factors and distribution of crimian pine (Pinus nigra Arnold) in Beyşehir watershed

The aim of this study was to determine relationships between Crimean pine (Pinus nigra Arnold) distribution and physiographic site properties in Beyşehir Watershed. Interspecific correlation analysis was used as statistical method. It was found that the overall distribution of Crimean pine (Pinus nigra Arnold) within Dedegül mountains sub-region shows a positive significant correlation with very deep soil, schistes and ophiolite but also a negative significant correlation with Gedikli site section group, altitudes between 1121 m and 1400 m, rough surface ground, very shallow, shallow and middle deep soils, within Sultan mountains sub-region shows a positive significant correlation flat surface ground but also a negative correlation rough surface ground and trachyandesite.

___

  • Alptekin, Ü., 1986. Anadolu Karaçamı (Pinus nigra Arn. ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe)'nın coğrafık varyasyonları. İÜ Orman Fak. Dergisi, Cilt: 36, Seri: A, Sayı: 2, s. 132-154.
  • Arakaş Z., Kadir S., 2000. Devitrification of volcanik glasses in Konya volcanic units, Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences, Vol 24: 39-46.
  • Atalay, İ., 1987. Sedir (Cedrus libani A. Rich) Ormanlarının Yayılış Gösterdiği Alanlar ve Yakın Çevresinin Genel Ekolojik Özellikleri ile Sedir Tohum Transfer Rejyonlaması. Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı OGM. Yayınları, Genel No: 663, Seri No: 61, Uzman Matbaacılık, Ankara.
  • Atalay, İ., 1994: Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. I. Baskı, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova, İzmir.
  • Atay, İ., 1959. Karaçam'in (Pinus nigra var. pallasiana) Tohumu Üzerine Araştırmalar. İÜ. Orman Fak. Dergisi, Cilt: IX, Sayı 1, Seri A.
  • Berkel, A., Huş, S., 1951. Türkiye çam türlerinden kızılcam (Pinus brutia) ve karaçam (Pinus nigra) gövde odunu içerisinde ham terebantin miktarı ve yayılışı hakkında araştırmalar, İ.Ü. Orm. Fak. Dergisi, Cilt 1, Sayı 2.
  • Biricik, A.S., 1982. Beyşehir Gölü Havzası'nın Strüktüral ve Jeomorfolojik Etüdü, İ.Ü. Coğrafya Enstitüsü Yaym No: 119, s. 16-120, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul.
  • Cole, L.C., 1949. The measurement of interspesifıc association. Ecology, 30 (4): 411-424.
  • Çatal, Y., 2002. İsparta Bölgesi Kızılcam (Pinus brutia Ten.)- Anadolu Karaçamı (Pinus nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) Karışık Meşçerelerinde Artım ve Büyüme İlişkileri. SDÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), 97s., İsparta.
  • Erik, S., Mutlu, B., 1997. Kızıldağ (İsparta) Milli Parkı Florası. Proje No: Tübitak, TBAG-1302, Ankara.
  • Eruz, E., 1984. Balıkesir Orman Başmüdürlüğü bölgesindeki saf karaçam meşçerelerinin boy gelişimi ile bazı edafik ve fızyografık özellikler arasındaki ilişkiler. İÜ Orman Fak. Yayın No: 3244/368, İstanbul.
  • Genç, M.5 Güner, T., Sahan, A., 1999a. Eskişehir, Eğirdir ve Seydişehir orman fidanlıklarında 2+0 yaşlı karaçam fidanlarında morfolojik incelemeler", Journal of Turkish Agriculture & Forestry, 23 (Ek Sayı 2), s. 517-525.
  • Genç, M., Cengiz, N., Bilir N., Gülcü, S., 1999b. İsparta Gölcük koşullarında Ehramı Karaçam plantasyonlarının dikim başarısı: 8 yıllık sonuçlar. Tatlı A.,
  • Ölçer, H., Bingöl, N., Akan, H., (Eds), Ist International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami Karaçam {Pinus nigra Arnold, ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe var. phramidata (Acat.) Yaltırık), 23-25 September 1999, Kütahya. Dumlupmar Üniversitesi Çevre Sorunları ve Uygulama Merkezi Yayın No:l, Tuğra Ofset, İsparta, s.60-64,
  • Göker, Y., 1977. Dursunbey ve Elekdağ Karaçamları {Pinus nigra var. pallasianaynm fiziksel, mekanik özellikleri ve kullanış yerleri hakkında araştırmalar. T.C. Orman Bakanlığı, OGM. Yayınları, Sıra no: 613, Seri No: 22.
  • Görcelioğlu, E., 2002. Peyzaj Onarım Tekniği. İÜ Orman Fakültesi Yayınları, No: 470, Emek Matbaacılık, İstanbul.
  • Gülcü, S. 1997. Burdur-Ağlasun Yöresi Karaçam {Pinus nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe.) ve Kızılcam {Pinus brutia Ten.) Karışık ve Saf Meşçerelerinde Tohum-Fidecik-Morfo-Genetik Özelliklerinin Tespiti, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), 51 s., İsparta.
  • Gülcü, S. 2002. Göller Yöresi Anadolu Karaçamı'nda [Pinus nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe.] Populasyonlar Arası ve Populasyon İçi Genetik Çeşitlilik. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Yayınlanmamış), 155 s., Trabzon.
  • Gülcü, S., Bilir, N., 2000. Anadolu Karaçamı [Pinus nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe] ve Kızılcam karışık ve saf meşçerelerinde tohum-fıdecik-morfogenetik özellikleri, SDÜ Orman Fak. Dergisi, Seri A, Sayı: 1, s. 65-74.
  • Gülen, İ., 1965. Karaçamda {Pinus nigra Arnold) Çap Artımı İle Hacim Artımı Arasındaki Münasebetler Üzerine Araştırmalar. T.C. Tarım Bakanlığı. OGM. Yayın No: 419/9, Dizerkonca Matbaası, İstanbul.
  • Güler, T., 2001. Afyon Orman İşletme Müdürlüğü Anadolu Karaçamı {Pinus nigra Ara. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) meşçerelerindeki doğal gençleştirme çalışmalarının değerlendirilmesi. SDÜ Orman Fakültesi Seri: A, Sayı: 2, Yıl: 2001, s. 61-74, İsparta.
  • Holbrook, S.J., 1979. Habitat utilization, competitive interactions, and coexistence of three species of cricetine rodens in East-Central Arizona. Ecology, 60 (4): 758-769.
  • İzbırak, R., 1991. Coğrafya Terimleri Sözlüğü. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Öğretmen Kitapları Dizisi: 157, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
  • Kallıpsız, A., 1963. Türkiye'de karaçam (Pinus nigra Arnold) meşçerelerinin tabii bünyesi vevverim kudreti üzerine araştırmalar. T.C. Tarım Bakanlığı OGM. Yayınları, Sıra No: 349, Seri No: 8, Yenilik Basıevi, İstanbul.
  • Kantarcı, M., D., 1991. Akdeniz Bölgesi'nin Yetişme Ortamı Bölgesel Sınıflandırılması. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı OGM Yayınları, Sıra No: 668, Seri No: 64, Ankara.
  • Kantarcı, M.D., 1980. Belgrad Ormanı Toprak Tipleri ve Orman Yetişme Ortamı Birimlerinin Haritalanması Esasları Üzerine Araştırmalar. İÜ. Orman Fakültesi Yayın No: 275, Matbaa Teknisyenleri Basımevi, İstanbul.
  • Kantarcı, M.D., 2000. Toprak İlmi. İÜ Orman Fakültesi Yayın No: 462, Çantay Basımevi, 420 s.
  • Karadağ, M., 1999. Ehramı Karaçamın Kastamonu-Oyak mikro havzasındaki yayılışı. Ist International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami
  • Karaçam (Pinus nigra Arnold, ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe var. phramidata (Acat.) Yaltırık)", Tatlı A., Ölçer, H., Bingöl, N., Akan, H., (Eds), Ist International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami Karaçam (Pinus nigra Arnold, ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe var. phramidata (Acat.) Yaltırık), 23-25 September 1999, Kütahya. Dumlupınar Üniversitesi Çevre Sorunları ve Uygulama Merkezi Yayın No:l, Tuğra Ofset, İsparta, s. 1-13.
  • Küçük, M., Ulu, F., 1999. Yenice (Karabük) - Çitdere Bölgesi karışık karaçam (Pinus nigra Arn. pallasiana (Lamb.) Holmboe meşçerelerinde florastik ve ekolojik araştırmalar. Tatlı A., Ölçer, H., Bingöl, N., Akan, H., (Eds), Ist International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami Karaçam (Pinus nigra Arnold, ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe var. phramidata (Acat.) Yaltırık), 23-25 September 1999, Kütahya. Dumlupınar Üniversitesi Çevre Sorunları ve Uygulama Merkezi Yayın No: 1, Tuğra Ofset, İsparta, s.33-39,
  • Moore, A.E., Attwell, C.A.M., 1999. Geological controls on the distribution of woody vegetation in the central Kalahari, Botswana. South African Journal of Geology, 102 (4): 350-362.
  • OGM, 1980. Türkiye Orman Envanteri. T.C. Orman Bakanlığı, OGM, Amenajman ve Silvikültür Dairesi Başkanlığı, Envanter Fen Heyeti Müdürlüğü, Sıra no: 13, Seri no: 630, OGM. Basımevi, Ankara.
  • Özdamar, T., 1999. Ege ve Göller Bölgesi Orman Fidanlıklarında Çökerten Hastalığının Önemi, Etmenleri ve Savaşım Olanakları Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (basılmamış), 102 s., İzmir.
  • Özkan, K., 2003. Beyşehir Gölü Havzası'nın Yetişme Ortamı Özellikleri ve Sınıflandırılması. Doktora Tezi (Basılmamış), 189s., İÜ Araştırma Fonu Proje No: T-981/19022001.
  • Poole, R.W., 1974. An Introduction to Quantitative Ecology. McGraw-Hill, Inc., 532 p., New York.
  • Saatçioğlu, F., 1979. Silvikültür Tekniği. İÜ Orman Fak. Yayın No: 2490/268, İstanbul.
  • Sevgi, O., 2003. Bayramiçi İşletmesi'nde (Kazdağları) Karaçam'ın (Pinus nigra Arnold) Yükseltiye Göre Beslenme Büyüme İlişkileri. İÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (basılmamış), Proje no: T-986/19022001, 221 s., İstanbul.
  • Sevim, M., 1954. Alaçam (Dursunbey) Ormanlarında Ekolojik ve Pedolojik Araştırmalar. T.C. Tarım Vekâleti Orman Umum Müdürlüğü No: 131/2, Çelik Cilt Matbaası, İstanbul.
  • Shmida A., Whittaker, R.H., 1981. Pattern and Biological microsite effects in two shrub communities, Southern California. Ecology, 62 (1): 234-251.
  • Ulusan, D., 2003. İsparta Yöresi Doğal Anadolu Karaçamı [ Pinus nigra Arnold, var. pallasiana (Lamb.) Holmboe ] Meşçerelerinde Tek Ağaçta Kabuk Kalınlığının Değişimi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), 45 s., İsparta.
  • Utku, M., 1990. İsparta İklim Etüdü, T.C. Başbakanlık Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Resim ve Teksir Atölyesi, Ankara.
  • Üçler, A.Ö., Gülcü, S., 1999. İsparta Göller Yöresi doğal Anadolu Karaçamı {Pinus nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe ) alanlarından örneklenen bazı populasyonlarda kozalak ve tohum morfolojisi varyasyonları. Tatlı A.,
  • Ölçer, H., Bingöl, N., Akan, H., (Eds), Ist International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami Karaçam {Pinus nigra Arnold, ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe var. phramidata (Acat.) Yaltırık), 23-25 September 1999, Kütahya. Dumlupınar Üniversitesi Çevre Sorunları ve Uygulama Merkezi Yayın No: 1, Tuğra Ofset, İsparta, s. 332-340.
  • Üçler, A.Ö., Gülcü, S., Bilir, N., 2000. Anadolu Karaçamı {Pinus nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe.) ve Kızılcam {Pinus brutia Ten.) tohum kaynağı-morfolojik fidan kalitesi ilişkileri. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu, 25-29 Eylül 2000, Ödemiş-Bademli. http.7/agr.ege.edu.tr/~fitekno/Doc39.htm
  • Ünaldı, Ü.E., 1999. Eğirdir Gölü-Beyşehir Gölü arasındaki alanda bitki-iklim ilişkileri. Tatlı A., Ölçer, H., Bingöl, N., Akan, H., (Eds), Ist International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami Karaçam {Pinus nigra Arnold, ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe var. phramidata (Acat.) Yaltırık), 23-25 September 1999, Kütahya. Dumlupınar Üniversitesi Çevre Sorunları ve Uygulama Merkezi Yayın No:l, Tuğra Ofset, İsparta, s.918-927.
  • Yücel, E., 1995. Ehrami Karaçam [Pinus nigra Arnold, subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe var. pyramidata (Acat.) Yaltırık.] 'm Doğal Yayılışı ve Ekolojik Özellikleri, Anadolu Üniversitesi Fen Fak. Yayınları, No: 2, Eskişehir.
  • Yücel, E., 2000a. Ebe Karaçamının (Pinus nigra ssp. pallasiana var. şeneriand) Biyolojik ve Ekolojik Özellikleri. Birlik Ofset Matbaacılık, Eskişehir.
  • Yücel, E., 2000b. Ecological Properties of Pinus nigra ssp. pallasiana var. Şeneriana. Silvae Genetica, 49, s. 264-277.