ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİNDEKİ PARADİGMA DEĞİŞİMLERİNİN 9.SINIF KİMYA DERS KİTAPLARINA ETKİLERİNİN İNCELENMESİ
Bu çalışmanın amacı Cumhuriyet’in ilanından günümüze kadar geçen süreçte ölçme ve değerlendirme alanında yapılan çalışmaların ortaya konulması ve bu çalışmalar sonucu ortaya çıkan paradigma değişimlerinin dönemin değişen Kimya Ders Programlarına ve ders programları yoluyla 9.sınıf Kimya veya eski adıyla Lise-1 Kimya ders kitaplarına etkilerinin incelenmesidir. Bu çalışmada ihtiyaç duyulan verilere, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yoluyla ulaşılmıştır. Çalışmada veri toplama amacıyla, 1930, 1934, 1938, 1952, 1956, 1960, 1970, 1971, 1985 ,1992, 1996, 2007 ve 2013 yıllarında hazırlanan 13 Kimya ders programını temsil eden 10 Kimya ders kitabı incelenmiştir. Ayrıca Kimya ders programlarına ait bilgiler alanyazın taramasıyla kütüphanelerden ve internetten elde edilen bilgilerden sağlanmıştır. Bu çalışma bize ölçme ve değerlendirme alanında yapılan çalışmaların siyasi, ekonomik ve felsefi nedenleri olduğunu ve bu temel nedenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemlerinde paradigma değişimlerine sebep olduğunu göstermektedir. Bu paradigma değişimleri de ders kitaplarının gerek konu anlatım şekillerini gerekse kimya ders kitaplarında yer alan soru tip ve içeriklerini etkilemiştir.
Anahtar Kelimeler:
Paradigma, kimya ders programları, kimya ders kitapları, ölçme-değerlendirme
INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF PARADIGM SHIFTS IN ASSESSMENT METHODS ON 9TH GRADE CHEMISTRY TEXTBOOKS
The aim of this study is to reveal the studies carried out in the area of the assessment and investigate the effects of paradigm shifts resulting from these studies on chemistry curricula and 9th grade Chemistry formerly called High School-1 Chemistry textbooks from 1923 to 2013. The data were obtained through a document review which is one of the qualitative research methods. Ten textbooks which represent thirteen different chemistry curricula prepared in 1930, 1934, 1938, 1952, 1956, 1960, 1970, 1971, 1985, 1992, 1996, 2007 and 2013 were examined to collect the data. In addition, information about Chemistry curriculum is provided from libraries and the internet by literature review. This study shows us that there are political, economic and philosophical reasons for studies which done in the field of assessment and also shows that these main reasons lead to paradigm shifts in assessment methods. These paradigm shifts have affected both the narrative forms of the textbooks and the question types and contents in the chemistry textbooks.
Keywords:
Paradigm, chemistry curriculums, chemistry textbooks, assessment,
___
- Akdeniz, A.R. (1995). Ders Geçme ve Kredi Sisteminde Fizik Müfredatlarının Uygulanmasının Değerlendirilmesi, II. Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulmuş bildiri, 6-8 Eylül, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
- Ayas, A., Özmen, H., Demircioğlu, G., Sağlam, M. (1999). Türkiye’de ve Dünyada Yapılan Program Geliştirme Çalışmaları: Kimya Açısından Bir Derleme, DEÜ Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 11, 211-219.
- Aydın, A. (2010). Kimya 1 Ders Kitabının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 207-224.
- Baykul, Y. (2011). Ülkemizde Ölçme ve Değerlendirmenin Dünü–Bugünü ve Yarını–Bugünü. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 2.
- Covey, S. (1998). Etkili İnsanların 7 alışkanlığı. (Çeviri G. Suveren, O. Deniztekin). İstanbul: Varlık Yayınları (Orijinal eserin yayın tarihi 1989).
- Çepni, S., Ayvacı, H. S. & Keles, E. (2001). Fizik Ders Kitaplarını Değerlendirme Ölçeği Geliştirmek için Örnek Bir Çalışma. Millî Eğitim Dergisi, 152, 27-33.
- Çepni, S. (2014). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (7. Baskı). Kişisel Yayın, Trabzon.
- Gültekin, C. ve Nakiboğlu, C. (2015). Ortaöğretim kimya ders kitaplarının grafikler ve grafiklerle ilgili aktiviteler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 43, 211-222.
- Koç, N. (1993). Eğitim Sistemimizde Ölçme ve Değerlendirme Alanındaki Gelişmeler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,25(2) 387-467.
- Koray, Ö., Bahadır, B. H., Geçgin, F., (2006), Bilimsel Süreç Becerilerinin 9. Sınıf Kimya Ders Kitabı ve Kimya Müfredatında Temsil Edilme Durumları, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 147-156.
- Koray, Ö., Bahadır, H. ve Köksal, S. (2007). Bilimsel süreç becerilerinin 10 ve 11. sınıf kimya ders kitapları ve kimya ders müfredatında temsil edilme durumları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 59-68.
- Kutlu, Ö. (2002). Eğitim Sistemimizde Yüksek Öğretime Geçiş. Türkiye’nin Geleceği İçin Eğitim Sistemimizin Planlanması Sempozyumu, 21-22 Haziran 2002, Özel Dershaneler Birliği, Ankara.
- MEB.(1990) Sınıf Geçme Sisteminde İki Model. Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1990b.
- MEB (1995). Millî Eğitim Şuraları (1939-1995). Millî Eğitim Basımevi Ankara, 1995a.
- MEB (1998). Ortaöğretim Kimya Dersi Taslak Öğretim Programı. Ankara: MEB Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı Yayınları, 1998b.
- Mıhçıoğlu, C. (1969). Üniversiteye Giriş ve Liselerimiz. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, No: 278, Ankara.
- Morgil, F. & Yılmaz, A. (1999). Lise X. Sınıf, Kimya II Ders Kitaplarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 1(1), 26-41.
- Nakiboğlu, C. (2009). Deneyimli Kimya Öğretmenlerinin Ortaöğretim Kimya Ders Kitaplarını Kullanımlarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 91-101.
- Özgüven, E.. (1972). Türkiye’de Üniversiteye Giriş İle İlgili Uygulamalar. Araştırma: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, X. Cilt, 179-198.
- Sakaoğlu, N. (2003). Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 33.
- Şimşek, H. ve R.B. Heydinger (1993). "Paradigmatic Evolution of U.S. Higher Education and Implications For the Year 2000," in John C. Smart (ed.), Higher Education: Handbook of Theory and Research, Vol. 9:1-49, New York, NY: Agathon.
- Simsek, H., & Louis, K. S. (1994). Organizational Change as Paradigm Shift: Analysis of the Change Process in a Large, Public University. The Journal of Higher Education, 65(6), 670-695.
- Şimşek, H. (1992). Organizational Change as Paradigm Shift: Analysis of the Change Process in a Large, Public University by Using a Paradigm-Based Change Model, Ph.D. Dissertation, University of Minnesota, USA.
- Ünal, S., Çoştu, B. ve Karataş, F. Ö. (2004). Türkiye de fen bilimleri eğitimi alanındaki program geliştirme çalışmalarına genel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2), 183-202.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskı). Seçkin Yayınları, Ankara.
- Yılmaz, A., Seçken, N. ve Morgil, İ. (1998). Lise 11. sınıf kimya 3 ders kitaplarının kimya eğitimine uygunluklarının araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 73-83.
- Yüksel, M. (2011). Eğitim ve öğretim kazanımları temelinde 9. sınıf kimya ders kitabının incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 29-48.
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Türkiye Kimya Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Ümmüye Nur TÜZÜN, Fitnat KÖSEOĞLU