Bu yazıda takdim edilen makaslama deformasyonu çalışması, süreksiz ve elâstik-elastoplastik sonlu elementler metodu ile, ileri ve geri yenilmenin teorik analizini kapsamaktadır. Bu çalışmadan çıkarılan sonuçlara göre, kenar yükleme şartlarının seçiminin yenilme mekanizmasının kontrolü yönünden çok önemli etkileri vardır; belirli kenar yükleme şartları altında, deneme blokunun en son yenilmesi birden fazla kırılma şeklinin bir neticesidir. Jeolojik materyaller üzerinde yapılan 'yerinde’ makaslama denemeleri, daha değişik bir terminoloji ile, bir veya birkaç asal gerilmenin tansiyon şeklinde, olduğu, homojen olmayan bir gerilme alanı, yaygın bir gerilme reoriyantasyonu ve birden fazla çatlak ilerlemesi gibi değişebilen birleşik gerilme hallerinin bir neticesi olarak değerlendirilmeli ve açıklanmalıdır. 'Yerinde’ makaslama denemelerindeki makaslama deformasyonunun ve yenilme mekanizmasının, sonlu elementler metodu ile yapılacak teorik analizleri ile bazı deneysel neticeleri önceden belirliyebilmek mümkündür.

This paper presents a study of shear deformation which includes a theoretical approach to progressive and retrogressive failure, involving discontinuous and elastic-elatoplastic finite element method. It has been concluded that choice of boundary conditions exertd an important control on failure mechanism. Under certain boundary conditions, the ultimate failure of the test block is a consequence of multiple fracture mode. 'In-situ’ shear tests on geological materials should be interpreted in more sophisticated terms; i.e., as a consequence of variable combined stress state, involving inhomogeneous stress field, one or several of principal stresses being tensile; extensive stress reorientation; and multiple crack propagation. The theoretical approach to the mechanism of shear deformation. The theoretical approach to the mechanism of shear deformation and failure characteristics of 'in-situ' shear tests, utilizing finite element method, appears to be a valid approach for prediction of certain experimental results.