Yeniköy Karışığı' nın (GB Trakya) metamorfik evrimi

Güneybatı Trakya'da temeli oluşturan Yeniköy Karışığı, mavişi'st ve yeşilşist fasiyesi koşullarında metamorfizma geçirmiş çeşitli kayaç bloklarından oluşmaktadır. Glokofan-lavsonitşist, tremolit/aktinolitfels, klorit-epidotşist ve serpantinit, karışığı oluşturan esas kayaç bloklarıdır. Bunlara ek olarak, hafif rekristalize kireçtaşı, metaçört, metabazit ve irili ufaklı çeşitli volkanik kayaç blokları da bulunmaktadır. Tektonik melanj özelliği sunan birim, Üst Kretase yaşlıdır. Az miktarda bağlayıcı malzeme içeren bu karışık, blok ağırlıklıdır. Yeniköy Karışığı, Rodop-Pontid Kıtası ile Sakarya Kıtası arasında bulunan Pontid-içi Okyanusu kabuğunun kıtasal kabuk altına dalması sonucu gelişen gömülme metamorfizması koşuları altında, bazik kökenli kayaçlardan türemiştir. Alp Orojenezi sırasında Yeniköy Karışığı'nı etkileyen iki farklı metamorfik süreç gelişmiştir. İlk olarak kayaçlar, mavişist fasiyesi (MI) koşulları altında yüksek basınç/düşük sıcaklık (YB/DS) metamorfizmasına maruz kalmışlardır. İlk metamorfizma evresinde metabazitlerde, glokofan ve lavsonit mineralleri meydana gelmiştir. M2 evresinde ise, tipik yeşilşist fasiyesi koşulları etkili olmuştur. Klorit, epidot, aktinolit ve albit bu metamorfik evrenin mineralleridir. Yeşilşist metamorfizması sonucu, mavişist minerallerinden olan glokofan, aktinolit tarafından kuşatılmış; lavsonit yerini kısmen epidota bırakmıştır. YB/DS metamorfızmasında (MI), yaklaşık 6-10 kbar basınç ve 250-400 oC sıcaklık koşullarının etkili olduğu belirlenmiştir. M2 evresinde ise 4-6 kbar basınç ve 350-450 oC sıcaklık koşulları tespit edilmiştir. Böylece Yeniköy Karışığı kayaçlarında tespit edilen mineral toplulukları ve dokusal özellikleri dikkate alındığında, PTt evriminde çok evreli metamorfizmanın varlığı ortaya çıkmaktadır. Yeşilşist fasiyesi metamorfizması, daha önceden etkili olan mavişist metamorfizmasını kısmen üzerlemiştir.

PDF

___

Alaygut, D., 1996, Trakya Havzası'nın Temelindeki Kristalin Kayaların Mineralojik-Petrografik İncelenmesi: TPAO Rapor No: 2140.
Bucher, K. and Frey, M., 1994, Petrogenesis of Metamorphic Rocks: Springer-Verlag, 6th Edition, Complete Revision of Winkler's Textbook, Germany, 318 p.
Chen, G., Okrusch, M. and Sauerschell, W., 1997, Polymetamorphic Evolution of high-pressure rocks on Samos, Greece: International Earth Sciences on the Aegean Region, 9-14 October 1995, Proceedings Volume-II, (eds: Pişkin, Ö., Ergün, M., Savaşçın, M.Y. and Tarcan, G), İzmir, Türkiye.
Erol, K., 2001, Şarköy Kuzeyi-Bolayır Arasındaki (GB Trakya) Metamorfitlerin Mineralojik ve Petrografik İncelenmesi: Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Mühendislik Tezi, 83 sayfa, Ankara (yayınlanmamış).
Evans, B.W., 1990, Phase relations of epidoteblueschists: Lithos 25, pp. 3-23.
Heinrich, W. and Althaus, E., 1988, Experimental determination of the reaction 41awsonite + albite = paragonite + 2zoisite + 2quartz + 6H2O and 41awsonite + jadeite - paragonite + 2zoisite + qufatz + 6H2O. Neues Jahrb. Mineral. Monatsh., pp. 516-528.
Okay, A.I., 1984, Distribution and characteristics of the north-west Turkish blueschists. In: The Geological Evolution of the Eastern Mediterranean (eds. Robertson, A.H.F. and Dixon, J.E.), Geol. Soc. London Spe. Pub. 17, pp. 455-466.
Okay, A.I., 1986, High-pressure/low-temperature metamorphic rocks of Turkey. In: Blueschist and Eclogites (Eds. Evans, B.W. & Brown, E.H), Geological Society of America Memoir, 164, pp. 333-347.
Okay, A.I., 1989, Alpine-Himalayan Blueschists: Ann. Rev. Earth Planet Sci. 17, pp. 55-87.
Özbek, O. et Erol, K., 2001, Etude petrographique des haches polies du Hamaylıtarla et Fenerkaradutlar (Turquie): Anatolia Antiqua IX, De Boccard, Paris.
Raymond, L.A., 1984, Classification of melanges: In: Raymond, L.A. (ed), Melanges: their nature, origin and significance. Geol. Soc. of America, Special Paper, 198.
Şengör, A.M.C. and Yılmaz, Y, 1981, Tethyan evolution of Turkey: a plate tectonic approach: Tectonophysics, 75, pp. 181-242.
Şentürk, K. ve Okay, A.İ., 1984, Saros Körfezi doğusunda yüksek basınç metamorfızması: MTA Dergisi, 97/98, pp. 152-155.
Şentürk, K., Sümengen, M., Terlemez, İ. and Karaköse, C, 1998, 1/100.000 ölçekli açınsama nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları, No. 63 ve 64, Bandırma D3 ve D4 Paftaları: MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
Terabayashi, M. and Maruyama, S., 1998, Large pressure gap between the Coastal and Central Franciscan belts, northern and central California: Tectonophysics, V. 285, (1/2), pp. 87-101.
Van Der Maar, P.A., 1980, The geology and petrology of Ios Cyclades, Greece: Annales Geologiques Des Pays Helleniques, XXX/1, pp. 206-224, Athenes.
Winkler, H.G.F., 1979, Petrogenesis of metamorphic rocks: Fifth Editions, Springer- Verlag, 348 p.