Kefken-Kerpe dolayında (Kocaeli) yüzeylenen volkanik kayaçların jeokimyasal karakteristikleri

Bu çalışma Kefken - Kerpe dolayında (Kandıra-Kuzeyi) yüzeylenen volkanik kay açların jeokimyasal özelliklerini ve bölgesel jeolojisini belirlemek için yapılmıştır. Çalışma alanında bulunan en yaşlı birim Maestrihtiyen- Alt Eosen yaşlı Akveren formasyonudur. Akveren formasyonu Çangaza volkanitleri ve Sermi kireçtaşlarmdan oluşmaktadır. Sermi kireçtaşları üzerine açısal uyumsuzlukla Alt - Orta Eosen yaşlı Çaycuma formasyonu gelmektedir. Çaycuma formasyonu Kumtaşı, kiltaşı, silttaşı ardalanmasıyla temsil edilmektedir. Çangaza volkanitlerine ait kay aç örnekleri üzerinde yapılan petrografik ve petrolojik çalışmalar sonucunda volkaniklerin andezit ve bazaltik andezit bileşimlere sahip oldukları görülmüştür. Volkanitlere ait 22 örneğin jeokimyasal analizleri yaptırılmış (ALS Chemex Analytical Lab. Ltd' de) ve iz elementlerin ayırtman karakteristikleri çalışma alanı içindeki volkanik kayaçlarm hafif kalk-alkali özellikli Ada Yayı-Toleyitik (IAT) karakterde oldukları ve metasomatize mantonun levha yitimi sırasında kısmi ergimesi sonucu oluştukları belirlenmiştir.

Geochemical characteristics of volcanic rocks around the Kefken-Kerpe area (Kocaeli)

In this study, volcanic rocks outcropped in the Kefken-Kerpe (north ofKandira) area were investigated in terms of their geochemical and geological characteristics. The field studies undertaken around Babakoy, Kefken and Cebeci indicated that Çangaza volcanic rocks and the Late Cretaceous-Early Eocene Akveren formation also containing Sermi limestone are the main lithological units in the area. The Early-Middle Eocene Çaycuma formation, composed mainly of a sandstone, siltstone and claystone sequence, overlies uncomformably the older units. Petrographical and petrological analyses of Cangaza volcanic rocks show that these rocks are mainly composed of andesitic and basaltic-andesitic rock types. Major oxide geochemical analyses of 22 samples indicated that the rocks are subalkaline in character. Trace element characteristics of the volcanic rocks are consistent with an origin formed by a calk-alkaline Island Arc Tholeitic (IAT) magma within an oceanic subduction system.

PDF

___

Aldanmaz, E., Pearce, J.A., Thirlwall, M.F. and Mitchell, J.G. 2000. Petrogenetic evolution of Late Cenozoic, post-collision volcanism in western Anatolia, Turkey. Journal of Volcanology and Geothermal Research 102,67-95.
Ercan, T. ve Gedik, A., 1983. Pontid' lerdeki volkanizma. Jeoloji Mühendisliği Dergisi No: 18,3-22.
Dewey, J.F. and Bird, J.M., 1970. Mountain belts and the new global tectonics. J. Geophys. Res., 75,14, 2625-2647.
Irvine, T.N. and Baragar, W.R.A., 1971. A. guide to the chemical dassification of the common volcanic rocks: Can. Jour. Eart. Scien., 8,523-548.
Jakes, P. and White, A.J.R., 1972. Composition of island arcs and continental growth: Earth. Planet. Scien. Lett, 12,224-230.
Keskin M., Ustaömer T., ve Yeniyol M., 2003. İstanbul kuzeyinde yüzeyleyen üst kretase yaşlı volkano - sedimanter birimlerin stratigrafisi, petrolojisi ve tektonik ortamı, İstanbul Jeoloji Sempozyumu 2003.
Keskin, M., Pearce, J.A. and Mitchell, J.G. 1998. Volcano-stratigraphy and geochemistry of collision-related volcanism on the Erzurum-Kars Plateu, North Eastern Turkey, Journal of volcanology and Geothermal Research, V.85/1-4,355-404.
Le Bas, M.J., Le Maitre, R.W., Streckeisen, A. and Zanettin, B., 1986, A chemical clasification of volcanic rocks based on the total alkali - silica diagram: Jour. Petrol., 27,745-750.
Miyashiro, A., 1978 Nature of alkalic volcanic Rocks series. Contrib. Mineral Petrol, 66,91-104.
Mullen,E.D., 1983. Mn / TİO2 / P2O5 : A minor element discriminant for basaltic rocks of oceanic environments and its implications for petrogenesis: Earth Planet Sci. 62,53 - 62.
Peccerillo, A., and Taylor, S.R., 1976. Geochemistry of Eocene calcalkaline volcanic rocks from the Kastamonu area, Northern Turkey. Contributions to Mineralogy and Petrology, 58,63-91.
Pearce, J.A., and Cann, J. R., 1973. Tectonic setting of basic volcanic rocks determined using trace element analysis; Earth Planet. Sci. Lett. 19 290-300.
Pearce, J.A., 1983. Role of the sub-continental lithosphere in magma genesis at active continental margins. In: Hawkesworth, C.J., Norry, N.J. Eds., Continental Basalts and Mantle Xenoliths. Shiva, Cheshire, UK, 230-249.
Pearce, J.A., Bender, J.F., DeLong, S.E., Kidd, W.S.F., Low, P.J., Güner, Y., Şaroğlu, F., Yılmaz, Y., Moorbath, S. and Mitchell, J.G. 1990. Genesis of collision volcanism in Eastern Anatolia, Turkey, Journal of Volcanogy and Geothermal Research, 44,189-229. Sun, S., and McDonough, W.F., 1989. Chemical isotopic systematics of oceanic basalts: Implications for mantle compositions and processes. In: A.D. Saunders and M.J. Norry (eds.) Magmatism in the Ocean Basins. Geological Society of London, Special Publication, 42,313 - 345.
Şengör, A. M. C., and Yılmaz, Y., 1981. Tethyan evolution of Turkey. A plate tectonic approach. Tectonophysics, 75,181-241. Şengör, 1982. Kimmerid orojenik sisteminin evrimi, Orta Mesozoyik'te Paleo-Tetisin kapanması olayı ve ürünleri: Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özetleri Kitabı, 45-46.
Tokay, M., 1954. Kilyos Çayı ağzı-Amasra-Bartın-Kozcağız-Çaycuma bölgesi jeolojisi hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2099 Ankara (yayınlanmamış).
Tokel, S., " 1977. Doğu Karadeniz Bölgesinde Eosen yaşlı kalkalkalen andezitler ve jeotektonizma. TJK Bülteni c. 20,1-14.
Yergök, F., Akçay, A.E., Dönmez.M., Esentürk, K., Kara, H., and Örçen, S., 1987. Türkiye Jeoloji Kurultayı-1987 Bildiri Özleri, 67,68.
Van Wagoner, N.A., Leybourne, M.I., Dadd, K.A., Baldwin, D. K., and Mc Neil, W. 2002. Late Silurian bimodal volcanism of southwestern New Brunswick, Canada: Products of continental extension, Geological Society of America Bulletin, VI14 (4), 400-418.
Winchester, J.A. and Floyd, P.A., 1977. Geochemical discrimination of different magma series and their differentiation products by using immobile elements. Chemical Geology, 20, 325-343.