İSLAM İKTİSADI’NIN KİLOMETRE TAŞLARINDAN EBÛ YUSUF’UN İKTİSADİ DÜŞÜNCESİ
Ebû Yusuf (729-798), Kûfe’de doğdu. Sekizinci yüzyılın son çeyreğinde yaşamış olup , İslam Medeniyeti’nin en verimli şahsiyetlerden biridir. Ebû Yusuf; İslam Medeniyeti’nin oluşturup geliştirdiği Fıkıh ilminin ekollerinden biri olan Hanefî ekolünde, sadece yaşadığı dönemde zirveye ulaşmamış, asırlara nüfûz eden içtihatlarda bulunmuştur. İslamî gelenekte ibadet, muamelat, ukûbat alanlarında onun görüşlerinin olmadığı hiçbir mesele yoktur. Özellikle vakıf konusundaki içtihadı tatbikatta halen de devam etmektedir. Yaşadığı dönemde karşılaştığı en karmaşık sosyal, siyasal, ekonomik problemlerin kitap ve sünnet ışığında çözüm üretmede kendisine hayranlık uyandıran kıvrak bir dehanın sahibiydi. O,Hanefi fıkıh ekolünde en büyük otorite olan Ebû Hanife ile birlikte damgasını vurmuştur. Yaşadığı dönemde kadılık makamındayken yöneticilere aldırmaksızın, ekonomi politik önerilerini ve içtihatlarını “Kitab-ül Harac” ı telif ederek yöneticiye sunmuştur. Kendisi gibi aynı özelliklerde bir diğer müçtehit olan Muhammed El Şeybânî (749-805)ile birlikte oluşturdukları içtihatlarını Hanefi ekolünün en temel eser olan Kitab-ül Asl’da toplamıştır. Bu eser, “El Mebsût” adlı eserin temelini oluşturmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Ebu Yusuf, İslam Ekonomisi, İktisadi Düşünce, Fıkıh, Hanefi Ekolü
ONE OF THE MILESTONES OF ISLAMIC ECONOMICS: ABU YUSUF AND HIS ECONOMIC THOUGHT
Abu Yusuf (729-798), was born in Kufa. He, who had be lived in the last quarter of the eighth century; is one of the most efficient personalities of Islamic Civilization. Abu Yusuf; within of Hanafi school who is the one of fiqh schools of the science of fiqh it has been created and developed by Islamic civilization; as he during own time was reached to the summit, at the same time, had created affect penetrating the centuries in the case laws. Under Islamic tradition; worships and transactions and at the other subjects, vastly his views apply. In particular, the case law on foundations in practice still continues. In lived period; made effort against for the most complex social, political and economic problems in the book and the Sunnah light, finding a solution, his was thanks to genius. "Kitab al Harac" is his most important work.DOI: http://dx.doi.org/10.15238/tujise.201428094
Keywords:
Abu Yusuf, Islamic Economics, Economic Thought, Figh, Hanafi School,
___
- Adıvar, A., Arat, R., Ateş, A., Kafesoğlu, İ., & Yazıcı, T. (1964). İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Akgündüz A. (1990). Osmanlı Hukukuna Giriş ve Fatih Devri Kanunnameleri. İstanbul
- Akgündüz, A. (1996). İslâm Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi. İstanbul
- Aydın, M. (1991). İlk Dönem İslam Toplumunun Şekillenişi. İstanbul: Pınar Yayınları. Baechler, J. (1986). Kapitalizmin Kökenleri. (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: Savaş Yayınları.
- Bilmen, Ö. N. (1971). Istılahat-ı Fıkhiyye Kamusu. İstanbul: Bilmen Yayınları.
- Cevziyye, İbn-i Kayyım. (1971). Et Turuk’ul Hukmiyye Fi’s Siyasetiş-Şeriyye. Medine. Cahız, Ebû Osman Amr b. Bahr el- Basrî. (1935). Kitabu’t-tabassur bi’t-ticâra. Mısır: Matbaatü’r-rahmâniyye.
- Damad, Abdurrahman bin Şeyh Muhammed bin Süleyman. (1912). Mecma ul Enhur Mülteka’l Ebhur. Beyrut.
- De Lacy O’leary. (Tarihsiz). İslam Düşüncesi ve Tarihteki Yeri. (Çev. H. Yurdaydın, Y. Kutluay). Ankara: Ankara Ünviversitesi Basımevi. Duri, A. (1991). İslam İktisadına Giriş, (Çev. Sabri Orman). İstanbul: Endülüs Yayınları.
- E.Yusuf. (1969). Kitabül Haraç. Kahire: Selefiye baskısı.
- E.Yusuf, (1973). Kitabül Harac. (Çev. A. Özek). İstanbul: Hisar Yayınları
- Esen, Â.(1993). Sosyal Siyaset Açısından İslam’da Ücret Kavramı. Türk Diyanet Vakfı Yayınları.
- Ebû Ubeyd. (1981). Kitabü’l Emval. (Çev. C. Saylık). İstanbul: Düşünce Yayınları.
- Gibb, A.R.H. (1991). İslam Medeniyeti Üzerinde Araştırmalar. (Çev. K. Durak vd). İstanbul: Endülüs Yayınları.
- Gökdemir, A. (1985). Türk Ansiklopedisi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Haydar, Ali (H:1330). Dürerü’l Hükkâm. İstanbul.
- Heyet. (1991). el-Fetava el-Hindiyye fi Mezhebi'l-İmami'l-A'zam Ebi Hanife ve bi Hamişihi Fetavayi Kadıhan ve'l-Fetava el-Bezzaziyye. Beyrut: Daru’ Sadr.
- Holt, P.M, Lampton A.K.S., ve Lewis, B. (1989). İslam Tarihi ve Medeniyeti. İstanbul: Hikmet Yayınları.
- İmam-ı Merginani. (1965). El Hidaye şerhû Bidayetü'l Mübtedi. Kahire.
- İbn-i Mace. (Tarihsiz). el Ahkâm. Karagülle, S. (1993). Alternatif Faizsiz Bankacılık. İstanbul: İz Yay.
- Karaman, H. (1982). Mukayeseli İslam Hukuku. İstanbul: İz Yay.
- Mevdudi, Ebu’l A’la. (1985). Faiz. (Çev. B. Eryarsoy). İstanbul: Bir Yay.
- Hüsrev, Molla. (Tarihsiz). Dürerü’l Ğurer. Nakvi, H. (1985). Ekonomi ve Ahlak. (Çev. İ. Kutluer). İstanbul: İnsan Yayınları
- Serjeant, R.B. (1992). İslam Şehri. İstanbul: Ağaç Yay.
- Sadr, Muhammed Bâkır. (1980). İslam Ekonomi Doktrini. (Çev. M. Keskin v.d). İstanbul: Hicret Yay.
- Serahsi. (1993). El Mebsut, Beyrut: Daru’l Marifet, Sıddıki, M. (1980). İslam İktisadını Araştırma Mecmuası 2. Sayı.
- Sıddıki, S.A. (1992). İslam Devletinde Mali Yapı. (Çev. R. Özdenören). İstanbul.
- Tabakoğlu, A. (1987). İslam ve Ekonomik Hayat. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
- Ülgener, F.S. (1984). Darlık Buhranları ve İslam İktisat Siyaseti. Ankara: Mayaş Yay.
- Yiğitbaşı, Ş. (1989). Mikro İktisat. Konya.
- Zaim, S. (1992). İslam-İnsan-Ekonomi. İstanbul: Yeni Asya Yay.
- Zehra, Ebu Muhammed. (1981). İslam’da Sosyal Dayanışma. (Çev: E.R. Fığlalı, O. Keskioğlu). İstanbul: Yağmur Yay.
- Zinceveyh İbn-i Humeyd. (1986). Kitab-ül Emval. Riyad.
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Research Center for Islamic Economics (ikam)