Oktay GENÇER, Kenan BOYACI, Ekrem ATAKAN

Çukurova' da yaprakpireleri [Asymmetrasca decedens (Paoli) ve Empoasca decipiens paoli (Homoptera: Cicadellidae)]' nin bazı pamuk çeşitlerindeki populasyon gelişmesi

Yaprakpireleri [Asymmetrasca decedens (Paoli) ve Empoasca decipiens Paoli] (Homoptera: Cicadellidae)'nin farklı pamuk çeşitleri üzerinde populasyon gelişmeleri Çukurova Bölgesi'nde 2002 ve 2003 yıllarında incelenmiştir. Yaprakpireleri, her iki yılda temmuz ayında bitkilerin koza oluşturma döneminde en yüksek populasyon gelişmesi göstermişlerdir, daha sonraları populasyon seviyeleri azalmıştır. Yaprakpiresi populasyon gelişmesi yönünden en belirgin farklılıklar, tüylü ve tüysüz çeşitler arasında görülmüştür. Ortalama yaprakpiresi sayısı, her iki yılda örnekleme tarihlerinin çoğunda, tüysüz (Çukurova 1518, Nektarsız ÇUF 2 ve SG 125) ve çok az tüylü (Caroline Queen ve Nazilli 84) çeşitlerde, tüylü (Erşan 92, Maraş 92, Stonevilla 453) veya yarı tüylü (Sayar 314) çeşitlere göre daha yüksek ve önemli olmuştur. Yaprakpireleri tüysüz çeşitlerde 2002 yılında 2 hafta 2003 yılında 4-5 hafta süreyle ekonomik zarar eşiğinin (10 yaprakpiresi/yaprak) üzerinde populasyon gelişmesi göstermişlerdir. Bu çalışmada, ortalama yaprakpiresi sayısı, çok az tüylü ve bamya (okra-leaf) yapraklı Adana 98 çeşidinde, normal yapraklı ve tüysüz çeşitlere göre önemli düzeylerde düşük olmuş, bu çeşit dayanıklılık yönünden tüylü çeşitlerle aynı grup içersinde yer almıştır.

Population development of leafhoppers [Asymmetrasca decedens (Paoli) and Empoasca decipiens paoli (Homoptera: cicadellidae)] on some cotton varieties

Population development of leafhoppers [Asymmetrasca decedens (Paoli) and Empoasca decipiens Paoli (Homoptera: Cicadellidac)] on some cotton varieties Population development of the leafhoppers {Asytnmetrasca decedens Paoli and Empoasca decipiens Paoli) (Homoptera: Cicadellidae) on various cotton varieties in Çukurova region of Turkey was investigated during the years 2002 and 2003. Leafhoppers showed a peak population development at boll formation stage of the cotton varieties in July and then, their numbers declined to low levels throughout the season in both years. The population developments of leafhoppers were apparently different between hirsute and glabrous cotton varieties. The mean numbers of leafhoppers on glabrous (Çukurova 1518, Nektarsız ÇUF 2 and SG 125) and less-hirsute varieties (Caroline Queen and Nazilli 84) were significantly higher than that of hirsute (Erşan 92, Maraş 92 and Stonevilla 453) or semi-hirsute (Sayar 314) varieties. The mean numbers of leafhoppers on some glabrous varieties exceeded the threshold level (10 leafhopper per leaf) for 2 weeks in 2002 and 4 to 5 weeks in 2003. The mean numbers of leafhoppers on Adana 98 cotton variety, which is less pubescent and have okra-leaves, were significantly lower than that of glabrous and normal-leafed varieties, and in general, this variety fell into the same group with resistant varieties in both years.

PDF

___

Anonymous, 1995. Endüstri bitkileri zararlıları. Zirai Mücadele Teknik Talimatları. 2, Ankara, 292-334.
Başpınar H., T. Erol & C. Öncüer, 1996. Aydın İli pamuk alanlarında görülen zararlılar ile önemlilerinin populasyon değişimleri ve doğal düşmanları üzerinde incelemeler. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 24-28 Eylül 1996, Ankara, 38-43.
Bailey, J. C, 1982. Influence of plant bug and leafhopper populations on glabrous and nectariless cottons. Environ. Entomol., 11 (5): 1011-1013.
Balasubramanian, G. & M. Gopalan, 1981. Role of carbohydrates and nitrogen in cotton varieties in relation to resistance to leafhopper. Indian J. Agric. Sci., 51 (11): 795-798.
Bhat, M. G., A. B. Joshi & M. Singh, 1984. Relative loss of seed cotton yield by jassid and bollwors in some cotton genotypes (Gossypium hirsutum L). Indian J. Entomol., 46: 169-173.
Courtial, R. & O. Gençer, 1994. Study of the cotton crop biocoenosis in various ecosystems of production areas of Turkey. Annual report (1993-1994). CIRAD-CA/Cotton Reserach and Application Centre, Çukurova University, Adana-Turkey, 1-40.
Delvare, G., 1996. Contribution to the study of the insect fauna associated with the cotton crop. Report on a mission in Turkey, July 15-20, 1996, CIRAD, 1-38 .
Efil, L, A. F. Özgür & A. İlkhan, 1999. Harran ovasında farklı pamuk çeşitlerinde Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera: Thripidae) ve Empoasca spp. (Homoptera: Cicadellidae)' nin populasyon gelişmesinin belirlenmesi. Harran Ün. Zir. Fak. Dergisi, 3 (3-4): 97-106.
El-Zik, K. M. & P. M. Thaxton, 1989. Genetic improvement for resistance to pests and stresses in cotton. In: Integrated Pest Management Systems and Cotton production, R. E. Frisbie, K. M. El-Zik, L. T. Wilson (edte). John Willey and Sons, Newyork, 191-224.
Göçmen H., Ş. Güçlü & S. Dağlı, 1996. Antalya'da pamukta zararlı Cicadellidae türleri ve populasyon dalgalanmaları. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi Bildirileri 24-28 Eylül 1996, Ankara, 22-28.
Jenkis, J. N., 1986. Effect of morphological characters on cotton insects and pathogens. Proc. Beltwide Cotton Prod. Conf., National Cotton Council of America, Memphis, pp. 88-92.
Özgür, A. F., E. Şekeroğlu, O. Gencer, H. Göçmen, D. Yelin & N. İşler, 1988. Önemli pamuk zararlılarının pamuk çeşitlerine ve bitki fenolojisine bağlı olarak populasyon gelişimlerinin araştırılması. Doğa Türk Tar. ve Orm. Derg., 12: 48-74.
Shvetsova, L. C, H. Alibekova & E. Em, 1990. Resistance of varieties. Plant Breeding Abst., 60 (8): 7762.
Singh, T. H., G, Singh, K. P. Sharma & S. P. Gupta, 1972. Resistance of cotton (Gossypium hirsutum L.) to cotton-jassid, Amrasca devastans (Distant) (Homoptera: Jassidae). Indian J. Agric. Sci., 42 (5): 421-425.