Mustafakemalpaşa (Bursa)' da sanayi domateslerinde Helicoverpa armigera (Hübn.)(Lepidoptera: Noctuidae)' ya karşı ilaçlama zamanının saptanmasında feromon tuzaklarından yararlanma olanakları

Sanayi domatesinin en önemli zararlılarından birisi olan Helicoverpa armigera (Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae) (Yeşilkurt)'nın mücadelesinde en önemli nokta ilaçlama zamanının ve ekonomik zarar eşiğinin doğru saptanmasıdır. Bu nedenle tarlalarda H. armigera kelebeklerinin feromon tuzaklarla izlenmesi, yumurta ve larvalann populasyon düzeyi ile ilişkilerinin kurulması bu araştırmada amaçlanmıştır. Araştırma, 2002 ve 2003 yıllannda Mustafakemalpaşa (Bursa) İlçesinde sanayi domatesi tanmının yoğun olarak yapıldığı yörelerde, her biri 5 dekardan küçük olmamak üzere seçilen altı sanayi domatesi tarlasında yürütülmüştür. Erginlerin sayısal değişimlerinin saptanması için tarlaların her birine sanayi doma¬tesinin çiçeklenme döneminde birer adet funnel tip feromon tuzağı yerleştirilmiştir. Tuzaklar hasat sonuna kadar her gün kontrol edilerek gelen ergin bireyler sayılmıştır. Yumurta ve larvalann görülüş tarihlerinin ve yoğunluklannm saptanması için de tuzaklann konulduğu tarihten itibaren tarlalarda haftada en az bir defa yapılan gözlemlerle yumurta ve larvalar aranmıştır. Gözlemler her tarlada en az 50 bitkide yapılmıştır. Çiçeklenme ile hasat sonu dönemleri arasında yakalanan kelebek sayılannın günlük değişimi, yıllara ve tarlalara göre önemli farklılıklar göstermiştir. Ancak H. armigera'nm ergsin populasyonu ile yumurta ve larva populasyonlan arasında beklenen ilişki gözlenememiştir. H. armigera'mn ergin populasyonunun yüksek değerlerde seyrettiği tarlalarda bile yumurta populasyonunun aynı oranda yüksek olmadığı; larva populasyonunun da vegetasyon dönemi içerisinde ekonomik zarar eşiğine bile ula¬şamadığı görülmüştür.

Studies onthe possibilities of using pheromone trap for the determination of application time against Helicoverpa armigera (Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae) on processing tomato in Mustafakemalpaşa (Bursa, Turkey)

Studies on the possibilities of using pheromone trap for the determination of application time against Helicoverpa armigera (Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae) on processing tomato in Mustafakemalpaşa (Bursa, Turkey) The most critical points for the management of Helicoverpa armigera which is devastating pest of processing tomato were to determine right time for application and economic threshold level. For that reason, monitoring of H. armigera adults with pheromone traps and correlating relations between population levels of eggs and larvae aimed in this research. Field trials were conducted at six selected tomato fields with no smaller 0,5 ha in Mustafakemalpaşa (Bursa, Turkey) in 2002 and 2003. Funnel type pheromone traps were set up to each field for determining numerical changes of adults starting at blooming time. Traps were checked daily and adults were counted until the end harvest period. After settling the traps, eggs and larvae were scouted at weekly at least for determining first seen date and the density of eggs and larvae. 50 plants at each field in question were considered for evaluation. Daily changes in numbers of trapped adults between blooming and end of harvest period were observed significant differences depend on years and fields. However, expected correlation between adult populations and eggs-larval populations were not found. The egg populations were not the same high rates with that of even in the field were high adult population rates of H. armigera were observed. Also larval populations were not reached to economic threshold level in vegetation period.

PDF

___

Erkan, S., M. Gümüş & Y. Karsavuran, 1998 a. "The major pests in the areas of processing tomato production in Turkey". 3rd Worldwide Congress on The Processing Tomato. 25-29 Mayo 1998, Pamplona (Navarra)-Espana, Abstracts p. 88.
Erkan, S., Y. Karsavuran, M. Gümüş & C. Öncüer, 1998 b. "Ege Bölgesi'nde sanayi domatesi üretim alanlannda sorun olan bitki koruma etmenleri, s. 373-378". Ege Bölgesi 1. Tarım Kongresi, 7-11 Eylül 1998, Aydın, Bildiriler Cilt 1, 715 s.
Izquierdo, J. L, 1996. Helicoverpa armigera (Hübner) (Lep.: Noctuidae): Relationship between captures in pheromone traps and egg counts in tomato and carnation crops. J. Appl. Ent., 120:281-290.
Karsavuran, Y. & T. Koçlu, 2001. "Helicoverpa armigera (Huebner) (Lep.: Noctuidae) erginlerinin feromon tuzakla yakalanması ile abiyotik faktörler arasındaki ilişkiler, s. 111-116". IV. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi (5-8 Ekim 2001, Bodrum) Bildirileri, 692 s.
Karsavuran, Y. & M. Çetin, 2002. Sanayi domateslerinde zararlı olan Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)'nın ekonomik zarar eşiği üzerinde araştırmalar. Türk. entomol. d erg., 26 (1): 63-80.
Kehat, M., S. Gothilf, E. Dunkelblum & S. Greenberg, 1982. Sex pheromone traps as a means of improving control programs for the cotton bollworm, Heliothis armigera (Lepidoptera: Noctuidae). Environ. Entomol., 11: 727-729.
Koçlu, T. & Y. Karsavuran, 1998. Manisa ilinde Helicoverpa armigera (Huebner) (Lepidoptera: Noctuidae)'nin yumurtalannin parazitoitleri ve doğal etkinlikleri. Türk. entomol. derg., 22(4): 269-283.
Koçlu, T. & Y. Karsavuran, 1999. "Manisa ilinde Helicoverpa armigera (Hübner) (Lep.: Noctuidae) larvalarının parazitoitlerinin ve hastalık etmenlerinin doğal etkinlikleri, s. 323-332". Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi (26-29 Ocak 1999, Adana) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınlan No: 9, Adana, 633 s.
Koçlu, T. & Y. Karsavuran, 2000. Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)'nm Manisa ilinde biyolojisi ve populasyon düzeyi. Türk. entomol. derg., 24 (3): 179-194.
Öncüer, C, Y. Karsavuran, Z. Yoldaş & E. Durmuşoğlu. 1992. "Sanayi domateslerinde görülen zararlılar, yayılış ve bulaşma oranlan üzerinde araştırmalar, s. 705-713". Türkiye II. Entomoloji Kongresi (28-31 Ocak 1992, Adana) Bildirileri, Entomoloji Derneği Yayınlan No: 5, 747 s.
Srivastava, C. P., M. P.' Pimbert & W. Reed, 1992. Monitoring of Helicoverpa (=Heliothis) armigera (Hübner) moths with light and pheromone traps in India. Insect Sci. Applic,13 (2): 205-210.
Srivastava, C. P. & R. P. Srivastava, 1995. Monitoring of Helicoverpa armigera (Hbn.) by pheromone trapping in chickpea (Cicer arietinum L). J. Appl. Ent., 119: 607-609.