Mustafa İMREN, Ece B. KASAPOĞLU, İ Halil ELEKCİOĞLU

Adana ilinde önemli kültür bitkilerinde bulunan bitki paraziti nematod türleri1

Bitki paraziti nematodlar kültür bitkilerinde önemli ekonomik kayıplara neden olan zararlı organizmalardır. Adana'da tarım yapılan alanlarda bulunan bitki paraziti nematodların saptanması amacıyla 2010 yılında toplam 140 toprak örneği alınmıştır. Bitki paraziti nematodların türleri klasik yöntemlerle (Morfometrik karakterler) teşhis edilmiştir. Tylenchida, Aphelenchida ve Dorylaimida takımlarına ait 8 familyaya bağlı 12 cinse ait 23 bitki parazi nematod türü tespit edilmiştir. Pratylenchus zeae Graham, 1951, P. loosi Loof, 1960, P. delattrei Luc, 1958, Helicotylenchus digonicus Perry, in Perry, Darling and Thorne, 1959, Scutylenchus cylindricaudatus Ivanova, 1968, Türkiye Doğu Akdeniz Bölgesi için yeni kayıttır.Pratylenchus delattrei (Luc), Türkiye nematod faunası için yeni kayıt niteliğindedir. Bu çalışmada bulunan en yaygın türlerin Aphelenchus avenae, Rotylenchulus macrosomus, Pratylenchus thornei, Merlinius brevidens ve Tylenchulus semipenetrans olduğu belirlenmiştir.

Plant parasitic nematode species found on important cultivated plants in Adana

Plant parasitic nematodes which are animal organisms cause serious economic losses in cultivated plants. The total of 140 soil samples was collected for the detection of plant parasitic nematodes in Adana in 2010. Plant parasitic nematodes were identified with classical methods. 23 plant parasitic nematode species belonging to 12 genus, 8 families in the orders Tylenchida, Aphelenchida, Dorylaimida were detected. Pratylenchus zeae Graham, 1951, P. loosi Loof, 1960, P. delattrei Luc, 1958, Helicotylenchus digonicus Perry, in Perry, Darling and Thorne, 1959, Scutylenchus cylindricaudatus Ivanova, 1968, are new records for the Eastern Mediterranean Region of Turkey. Pratylenchus delattrei is recorded for the first time the nematoda fauna of Turkey. In this study, Aphelenchus avenae, Rotylenchulus macrosomus, Pratylenchus thornei, Merlinius brevidens ve Tylenchulus semipenetrans were determined as the most common species.

PDF

___

Ağdacı M.., Işık, S. E., ve Erkel I., 1990. Marmara Bölgesinde kültür mantarında zararlı nematod türleri üzerine araştırmalar. Bahçe, 19 (1-2): 11-16.
Akgül, H. C., ve Ökten E., 1997. Isparta ilinde yağ gülü (Rosa domescana Mill.) yetiştirilen alanlarda farklı toprak ve derinliklerinde bulunan Tylenchida (Nematoda) Türleri Üzerinde Taksonomik Araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 21 (4): 269-273.
Akgül, H. C., Bayram S., ve Erdoğuş, F. D., 2010. Two new records of Turkish nematode fauna: Ditylenchus equalis and Pratylenchus pseudopratensis, Pakistan Journal of Nematolgy, 28 (2): 285-293.
Antoniou, M., 1980. Rotylenchus cypriensis sp. n. (Nematoda: Hoplolaimidae) from Cyprus. Nematologia Mediterranea, 8: 137-140.
Barker, K. R., 1985. Nematode extraction and bioassays. In: An Advanced Treatise on Meloidogyne, 2 Methodology. (Eds.: K.R. Barker, C.C. Carter and J.N. Sasser). North Carolina State University Grafics,19-39 pp.
Berg, E. Van den.,1998. New records and notes on known species of Hoplolaimidae (Nemata) in South Africa. Journal of Nematode Morphology and Systematics, 1 (1): 29-46
Bernard, E. C., 1992. Soil Nematode Biodiversity Biology and Fertility of Soils, 14: 99-103.
Boag, B., and Yeates, G. W., 1998. Soil nematode biodiversity in terrestrial ecosystems. Biodiversity and Conservation, 7 (5): 617-630.
Bongers, T., Ferris, H., 1999. Nematode community structure as a bioindicator in environmental monitoring. Trends in Eceology and Evolution, 14: 224-228.
Borazancı, N., 1977. İzmir ili ve civarındaki seralarda yetiştirilen süs bitkilerinde, bitki paraziti nematod türlerinin tespiti ve zarar dereceleri üzerinde çalışmalar. E. Ü. Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitütüsü, Uzmanlık tezi. 180 s.
Brown, M. J., Riedel R. M., and Rowe R. C., 1980. Species of Pratylenchus associated with Solanum tuberosum cv Superior in Ohio. Journal of Nematology, 12 (3): 189-192.
Brzeski, M. W., 1968, Taxonomy of Geocenamus Thorne and Malek, 1968 (Nematoda: Belonolaimidae). Nematologica, 37: 125-173.
Brzeski, M. W., 1991. Review of the genus Ditylenchus Filipjev, 1936 (Anguinidae). Revue de Nematologie, 14 (1): 9-59.
Castillo, P., Siddiqi, M. R. A., and Gomez-Barcina, 1989. Studies on the genus Paratrophurus Arias (Nematoda: Tylenchida) with descriptions of two new species. Nematologia Mediterranea, 17: 83-95.
Castillo, P., Vovlas N., and Troccoli A., 2003, The reniform nematode, Rotylenchulus macrosoma, infecting olive in Southern Spain. Journal of Nematology, 5 (1): 23-29.
Dasgupta, R., Raski, D. J., and Shers, A., 1968. A revision of the genus Rotylenchulus Linford and Oliveira, 1940 (Nematoda: Tylenchidae). The Proceedings of the Helminthological Society of Washington, 25 (2): 169-192.
Eken-Karataş, S., 2007. Çankırı Çorum illeri çeltik ekiliş alanlarındaki (Oryza sativa L.) bitki paraziti nematod türlerinin taksonomik özellikleri, yoğunlukları ve yaygınlıkları üzerine araştırmalar, Gazi Ü. Biyoloji Bölümü, Fen bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 126 s.
Elekcioğlu, İ. H., 1992. Untersuchungen zum Auftreten and zur Verbreitung Phytoparasitaerer Nematoden in den landwirtschaftlichen Hauptkulturen des ostmediterranen Gebietes der Türkei. PLITS, 10 (5): 120 p.
Elekcioğlu, İ. H., and Uygun, N., 1994. Occurrence and distribution of plant parasitic nematodes in cash crop in Eastern Mediterrenean Region of Türkiye. Proceedings of 9th Congress of The Mediterranean Phytopathological Union, Kuşadası Aydın, Türkiye, 409-410.
Elekcioğlu, İ. H., 1995. Plant parasitic nematodes associated with citrus in the East Mediterranean Region of Turkey. Journal of Turkish Phytopathology, 24 (1): 29-37.
Elekcioğlu, İ. H., 1996. Türkiye ve Doğu Akdeniz Bölgesi için yeni bitki paraziti nematod türleri. Türkiye III. Entomoloji Kongresi Bildirileri, Ankara. 502-509.
Elekcioğlu, İ. H., ve Gözel, U., 1996. Balcalı (Adana)'da buğdayda bulunan bitki paraziti nematod türlerinin popülasyon dalgalanmalarının araştırılması. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 24-28 Eylül 1996, Ankara. 388-395.
Elekcioğlu, İ. H., Toktay, H., Kasapoğlu, E. B., İmren, M., 2013. Studies on the Citrus Nematode, Tylenchulus semipenetrans, Cobb 1913 in the East Mediterranean Region of Turkey. Integrated Control in Citrus Fruit Crops, 7-9 May 2013 Adana, p. 43.
Erdal F., Durmuş F., Kepenekci İ., Ökten E., 2001. Türkiye'de tahıl, baklagil, endüstri bitkileri, sebze, meyve, bağ ve turunçgil alanlarında saptanan Tylenchida (Nematoda) türlerinin ilk listesi. Türkiye Entomoloji Dergisi. 25 (1): 49-64
Erkol, D., 2009. Marmara bölgesi serbetçiotu (Humulus lupulus l.) ve patates (Solanum tuberosum l.) ekiliş alanlarında bulunan nematoda türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 181 s.
Evlice, E., 2005. Ankara ili'nde armut (Pyrus communis L.) bahçelerinde bulunan Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde faunistik ve taksonomik araştırmalar, Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 168 s.
Evlice, E., ve Ökten, M. E., 2008. Ankara ili armut (Pyrus communis L.) bahçelerinde saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti nematodlar. Bitki Koruma Bülteni, 48 (4):
Freckman, D.W., and Baldwin, J. G., 1990. Nematoda In Soil Biology Guide. (Dindal, D. L., Wiley J., Sons Inc., Eds.) New York. 155-200.
Gaugler, R., Bilgrami, A. L., 2004. Nematode Behaviour. New Brunswick, New Jersey, USA. 3-7.
Goodey, J. B., 1958. Ditylenchus myceliophagus n. sp. (Nematoda: Tylenchida). Nematologica, 3: 91-96.
Goodey, J. B., and Hooper, D. J., 1965. A neotype of Aphelenchus avenae Bastian, 1865 and the rejection of Metaphelenchus Steiner, 1943. Nematologica, 2: 55-65.
Gotoh, A., and Oshıma, Y., 1963. Pratylenchus species and their geographical distribution in Japan (Nematoda: Tylenchida). Japanese Journal of Applied Entomology and Zoology. 7: 187-199.
Gözel, U., 2001. Doğu Akdeniz Bölgesi buğday alanlarında bulunan bitki paraziti nematod türleri üzerinde araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 129 s.
Gözel, U., ve Elekcioğlu, İ. H., 1996. Balcalı (Adana)'da bulunan bitki paraziti nematod türlerinin popülasyon dalgalanmalarının araştırılması, Türkiye 3. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 24-28 Eylül 1996, Ankara. 388-395.
Hooper D. J., 1986. Extraction of Free Living Stages From Soil. In: Southey, J. F. (ed.). Labarotory Methods for Work with Plant and Soil Nematodes. Her Majesty's Stationery Office, London: 5-30.
İmren, M., 2007. Diyarbakır ili buğday, sebze ve bağ alanlarında önemli bitki paraziti nematod türlerinin belirlenmesi, Ç. Ü. Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 116 s.
Inserra, R. N., Esser, R.P., O'bannon, J. H., 1988. Identification of Tylenchulus species. Nematology Circular, No. 153. Fla. Dept. Agric. & Consumer Serv. Division of Plant Industry.
Kepenekci, İ., 1994. Beypazarı (Ankara) ilçesinde havuç (Daucus carota L.) ile münavebeye giren domates (Lycopersicum esculentum Mill.) ekim alanlarındaki Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. A. Ü. Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 236 s.
Kepenekci, İ., 1999. Orta Anadolu Bölgesinde yemeklik baklagil ekiliş alanlarındaki Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. A. Ü. Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 270 s.
Kepenekci, İ., ve Öztürk, G., 1999. Doğu Karadeniz Bölgesindeki kivi (Actinidia deliciosa cv. Hayward) bahçelerinde saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti nematodlar. Türkiye 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, Ankara. 892-896.
Kepenekci, İ., 2001a. Plant parasitic nematodes of Tylenchida (Nematoda) associated with walnut (Juglans regia L.) and chestnut (Castanea sativa Miller) orchards in the Black Sea Region. Tarım Bilimleri Dergisi, 7 (2): 101- 105.
Kepenekci, İ., 2001b. Plant parasitic nematodes of Tylenchida (Nematoda) associated with stone fruits (apricots and peaches) in Southern Turkey. Pakistan Journal of Nematology, 19 (1-2): 49-61.
Kepenekci, İ., 2001c. Preliminary list of Tylenchida (Nematoda) associated with olive in the Black Sea and the Mediterranean Regions of Turkey. Nematologia Mediterranea, 29: 145-147.
Kepenekci, İ., 2001d. Marmara Bölgesinde ayçiçegi (Helianthus annuus L.) ekiliş alanlarındaki Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 41 (3-4): 101-134.
Kepenekci, İ., 2002. Plant parasitic nematodes species of Tylenchida (nematoda) associated with sesame (Sesamum indicum l.) growing areas in the Mediterranean region of Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 26 (6): 323-330.
Kepenekci, İ., ve Öztürk, G., 2002. Plant parasitic nematodes of Tylenchida (Nematoda) associated with groundnut (Arachis hypogaea L.) fields in the Mediterranean Region of Turkey. Phytoparasitica, 30 (3): 288-289.
Kepenekci, İ., and Zeki, C., 2002. Nematodes of Tylenchida (Nematoda) associated with apple in Turkey. Pakistan Journal of Nematology, 20 (1): 61-63.
Kepenekci, İ., ve Evlice, E., 2003. Afyon, Burdur ve Isparta illerindeki haşhaş (Papaver somniferum L.) ekiliş alanlarında saptanan Tylenchida (Nematoda) takımına ait bitki paraziti nematodlar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, 2: 584-586.
Kepenekci, İ., ve Ökten, E., 2003. Orta Anadolu Bölgesi'nde nohut (Cicer arietinum L.) ve mercimek (Lens esculenta Moench) ekiliş alanlarındaki Tylenchida (nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, Diyarbakır, 2: 602-604.
Kepenekci, İ., Evlice, E., and Toktay, H., 2006. Plant parasitic nematodes associated with Vineyards (Vitis vinifera L.) in the Central Anatolia region of Turkey. Proceedings of XXVIII. Symposium of the European Society of Nematologists, Blagoevgrad, Bulgaria.
Kıray, Y., 1963. Turunçgil Nematodu (Tylenchulus semipenetrans Cobb, 1913). Yaşayışı ve Mücadelesi. Kemal Matbaası, Adana. 8 s.
Kovancı, B., Akgül, H.C., Gençer, N.S. ve Kovancı, O.B., 2000. Bursa ili çilek ekiliş alanlarında saptanan bitki paraziti nematod türleri. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 547 s.
Lamberti, F. and Martelli, G. P., 1971. Notes on Xiphinema mediterraneum (Nematoda: Longidoridae). Nematologica, 17: 75-81.
Loof, P. A. A., 1978. The genus Pratylenchus Filipjev, 1936 (Nematoda: Pratylenchidae): A review of its anatomy, morfology, distribution, systematics and identification. Sveriges Lantbruk-suniveritet Vaxskyddsrapporter 5: 1- 12.
Loof, P. A. A., 1985. Pratylenchus scribneri. CIH Descriptions of Plant Parasitic Nematodes., Commonwealth Agricultural Bureaux. St Albans, UK. 8 (110): 4 p.
Martelli, G. P., Cohn, E., and Dalmasso, A., 1966. A redescription of Xiphinema italiae Meyl, 1953 and its relationships to Xiphinema arenariunz Luc et Dalmasso, 1963 and Xiphinenza conurum Siddiqi, 1964. Nematologica, 12: 183-194.
Mısırlıoğlu, B. ve Pehlivan, E., 2007. Ege ve Marmara Bölgeleri buğday ekiliş alanlarında bulunan önemli bitki paraziti nematodlar, Türkiye II. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 27-29 Ağustos 2007, Isparta. 250 s
Nogay, A., Ağdacı, M. ve Gürsoy, Y. Z., 1995. Marmara bölgesinde bağlarda ve amerikan asma anaçlıklarında görülen virüs hastalıklarının ve vektörlerinin saptanması üzerine araştırmalar. VII. Türkiye Fitopatoloji Kongresi Bildirileri. 247-251.
Öztürk, G., 1990. Konya, Karaman ve Nevşehir illeri soğan (Allium cepa L.) ekiliş alanlarında bulunan Tylenchida takımına ait bitki paraziti nematod türleri üzerinde taksonomik araştırmalar. A. Ü. Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. 214 s.
Repasi, V., Agostinelli, A., Nagy, P., Coiro, M., Hecker, K., and Lamberti, Distribution and morphometrical characterization of Xiphinema pachtaicum, X. simile, X. brevicollum from Hungary, Journal of Helminthology, 45 (2): 96-102.
Richard, W., 2006. Geocenamus brevidens associated with reduced yield of no-till annual spring wheat in Oregon. Plant Disease, 90 (7): 885 - 890.
Robinson, A. F., 1994. Movement of ve nematode species through sand subjected to natural temperature gradient uctuations. Journal of Nematology, 26: 46-58.
Ryss, A.Y., 1988. World Fauna of the root parasitic nematodes of the family Pratylenchidae (Tylenchida). Leningrad, USSR, Nauka. 367 p.
Samota, D., Ivezic, M., and Raspudic, E., 1994. Ecology of Xiphinema vuittenezi and Xiphinema pachtaicum in vineyards of North-East Croatia, EPPO Bulletin, 24 (2): 375-381.
Saltukoğlu, M. E., 1974. A taxonomical and morphological study of Tylenchida (Nematoda) from the Istanbul area (Turkey). State University of Gent, Belgium. Doctoral thesis. 88 p.
Saltukoğlu, M. E., Geraert, E. and Coomans, A., 1976. Some Tylenchida from the Istanbul area (Turkey). Nematologia Mediterranea, 4: 139-153.
Sasser, J.N. & Freckman, D.W. 1987. A world perspective on nematology: the role of the society. In J.A.Veech & D.W. Dickson, eds. Vistas on nematology, p. 7-14. Hyattsville, Maryland, USA, Society of Nematologists.
Seinhorst, J.W., 1959. A rapid Method for the Transfer of Nematodes from Fixative to Anhydrous Glycerin. Nematologica, 4: 67-69.
Seınhorst, J. W., 1977. Pratylenchus loosi. CIH Descriptions of Plant Parasitics Nematodes, Commonwealth Agricultural Bureaux, St Albans, UK. 7 (98): 2 p.
Sethi, C. L., and Swarup, G., 1971. Plant parasitic nematodes of North- Western India . III. The genus Pratylenchus. Indian Phytopathology, 24: 410-412
Shahbazi, H., Mohammad, D., Barooti, S., 2009. Collecting and identifiy of plant parasitics nematodes of banana in Chabahar. Proceedings of XXVIII. Congresso Brasileiro de Nematologia II. Congresso Internacional de Nematologia Tropical. 33 (4): 334.
Shahina, F. and Maqbool, M.A.,1986. Four new species of the family Hoplolaimidae: (Nematoda) with notes on Rotylenchus cypriensis Antoniou from Pakistan. Nematology Mediterrenaen, 14: 117-128.
Shahina, F. and Maqbool, M.A., 1992. Nematodes from Banana Fields in Sindh with Morphometric Data on Nine Species with Six Representing New Records of Occurence in Pakistan. Pakistan Journal of Nematology, 10 (1): 23-39.
Sher, S. A., 1966. Revision of the Hoplolaiminae (Nematoda) VI. Helicotylenchus Steiner 1945. Nematologica, 12: 1- 56.
Sher, S. A., 1970. Revision of the Genus Pratylenchoides Winslow 1958 (Nematoda: Tylenchoidae). Proceedings of the Helminthological Society of Washington, 37 (2): 154-166.
Siddiqi, M. R., and Siddiqui, Z. A., 1983. Paratrophurus acristylus sp. n. and Tylenchorhynchus graciliformis sp. n. (Nematoda: Tylenchida) from wheat fields in Libya. Proceedings of the Helminthological Society of Washington, 50: 301-304.
Siddiqi, M. R., 2000. Tylenchida parasites of plants and insects. Cabi Publishing, UK. 110-117 p.
Southey, J. F., 1986. Principles of sampling for nematodes. In: (Southey, J. F. Eds.) Labarotory Methods for Work with Plant and Soil Nematodes. Her Majesty's Stationery Office, London. pp. 1-4.
Subramanian, S., and Sivakumar, C. V., 1988. Morphometric and allometric variations in Pratylenchus delattrei Luc, 1958 from Tamil Nadu, India. Indian Journal of Nematology, 18: 392-394.
Tan, A., 2005. Diyarbakır ili kavun (Cucumis melo L.) ve karpuz (Citrullus lunatus Thunb.) ekiliş alanlarında Tylenchida (Nematoda) türleri üzerinde taksonomik araştırmalar, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, 203 s.
Tarjan, A.C., 1973. A synopsis of the genera and species in the Tylenchorhynchinae (Tylenchoidea, Nematoda). Proceedings of the Helminthological Society of Washington, 40: 123-144.
Thorne, G., and Malek, R. B., 1968. Nematodes of Northern Great Plains, Part 1, Tylenchida (Nematoda: Secernentea). Technical Bulletin South Dakota Agricultural Experiment Station, 31 p.
Toktay, H., ve Elekcioğlu, İ.H., 2001. Doğu Akdeniz Bölgesi'nde Tylenchulus Semipenetrans Cobb (Nemata, Tylenchulidae)'ın popülasyon dalgalanması ve Washington Navel portakal çeşidinde verime olan etkisinin belirlenmesi. Türkiye 4. Entomoloji Kongresi Bildirileri. Aydın. 237-246 s.
Wrather, J.A., Niblack L. and Milam M. R., 1992. Survey of plant-parasitic nematodes in Missouri cotton fields. Journal of Nematology, 24 (4): 779-782
Wu, H.Y., Tsay, T.T., and Lın, Y.Y., 2002. Identification and biological study of Pratylenchus spp. isolated from the crops in Taiwan. Plant Pathology Bulletin, 11: 123-136.
Yıldız, Ş., 2007. Şanlıurfa İlinde nematod faunası ve biyoçeşitliliği üzerine araştırmalar, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Fen bilimleri Enstitüsü. Doktora tezi, 102 s.
Yıldız, Ş., ve Elekcioğlu İ. H., 2011. Şanlıurfa ilinde tarımsal ve doğal alanlarda nematod biyoçeşitliliği, Türkiye Entomoloji Dergisi, 35 (2): 381-394
Yüksel, H., 1977. Pratylenchoides alkani n. sp. and P. erzurumensis n. sp. (Nematoda: Tylenchoidea) from soil in Turkey. Proceedings of the Helminthological Society of Washington, 44 (2): 185-188.
Zarina, B., and Maqbool, M. A., 1998. Descriptions and observations on two new and two known species of the genus Pratylenchus Filipjev, 1936 (Nematoda: Pratylenchidae) from Pakistan. Pakistan Journal of Nematology, 16: 13-24.
Zhi-Qiang Zhang, 2013. Animal biodiversity: An update of classification and diversity in 2013. Zootaxa, 3703 (1): 005-011.