Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nın bazı meyve bahçelerinde popülasyon dalgalanması
Meyve yetiştiriciliği ihracatımız için çok önemlidir. Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) birçok meyve ve sebzenin önemli bir zararlısıdır. Bu sebepten dolayı, çalışmada C.capitata’nın üç meyve bahçesindeki popülasyonu 2013-2015 yılları arasında takip edilmiştir. Çalışmalar, avokado, şeftali ve incir bahçelerinde trimedlure içeren feromon kapsüllerinin yerleştirildiği McPhail tipi tuzak ile yürütülmüştür. Çalışma sonucunda en yüksek ergin sayısı avokado bahçesinde 2013 yılı Ekim ayı içerisinde (499 ergin/tuzak) saptanmıştır. Avokado bahçesinde ağaç üzerinde sağlam görünen meyvelerin kültüre alınması ile C. capitata bireyleri elde edilmiş fakat yere dökülüp çürümeye başlayan meyvelerin kültüre alınması sonucunda ise Sarcophagidae familyasına ait bir tür gözlemlenmiştir. Şeftali bahçesinde ilk bireyler mayıs ayı başında yakalanmasına rağmen vuruklu meyvelere ancak hasat sonunda dalda kalan üründe haziran ortasına doğru saptanmıştır. Çukurova Bölgesi ova kesiminde mayıs ayı başında başlayan erkenci şeftali hasadı için Akdeniz meyvesineğinin bir tehdit oluşturmadığı ancak haziran ortası gibi hasadı başlayan çeşitler için bir tehdit oluşturduğu saptanmıştır. İncir bahçesine asılan tuzaklarda ilk bireyler mayıs ayı başında yakalansa da en yüksek popülasyona ağustos ayı içerisinde (297 ergin/tuzak) ulaşmış, C. capitata uçuşları ekim ayı sonuna kadar devam etmiştir. Diğer meyve ağaçları gibi vuruklu meyvelerini dökmeyen incir meyvesindeki C. capitata larvaları üzerinde Pycnonotus xanthopgos (Hemprich & Ehrenberg) (Pycnonotidae: Passeriformes) ve eşek arıları Vespula spp. gibi predatörün beslendiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Akdeniz Meyvesineği, Avokado, İncir, Şeftali, Vespula sp., Pycnonotus xanthopgos
Population fluctuation of Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) in some fruit orchards
The fruit cultivation is very important for Turkey export. Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) is an important pest of many fruit and vegetables. For this reason, the population of C. capitata was followed on three fruit orchard during 2013-2015. Studies have been carried out at avocado, peach and fig orchards by McPhail type trap which contain trimedlure feromone capsule. In the result of study, the highest population of C. capitata was determined on avocado orchard on October 2013 (499 adult/trap). C. capitata adults were obtained by the culturing of the sturdy-looking fruits from the avocado trees, under laboratory condition; however, flesh flies members had been obtained when fruits which were fallen of the ground and became decayed were collected. Although the first individuals were caught in the peach orchard at the beginning of May, the infected fruit were observed in the middle of June, at the remaining fruit on tree after harvesting. Mediterranean fruit fly did not constitute as a threat for early peach varieties which harvesting started at the beginning of May in the Çukurova Region, but it is threat for late maturing varieties, which was harvesting time started at middle of the June. Although first individuals were caught at the beginning of May, the highest population was observed within August (297 adult/trap), flight activity of C. capitata has been sustained untill end of October. In contrast to other fruit trees, fig trees do not fail its fruit which is infested with C. capitata and, Pycnonotus xanthopgos Hemprich & Ehrenberg (Pycnonotidae: Passeriformes) and Vespula spp. (Hymenoptera: Vespidae) become predators of the larvae in the infested fruit were observed.
Keywords:
Mediterranean fruit fly, Avocado, Fig, Peach, Vespula spp., Pycnonotus xanthopgos,
___
- Başpınar, H., İ. Çakmak, T., Koçlu, N. & Başpınar, 2009. Aydın İli Meyve Bahçelerinde Akdeniz Meyve Sineği Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nin Biyo-Ekolojisi, Zararı, Yayılışı ve Turunçgil Bahçeleri Üzerindeki Çalışmaları. TOVAG 105O17, 56s Isparta.
- Bodenheimer F.S. 1958 (yazılış, 1939). Türkiye’de ziraata ve ağaçlara zararlı olan böcekler ve bunlarla savaş hakkında bir etüd, Ankara.
- De Vıllıers, E.A. & M.A. Van Den Berg, 1987. Avocado insects in South Africa. South African Avocado Growers' Association Yearbook 10: 75 - 79.
- Du Toıt, WJ. & E.A. De Vıllıers, 1990. Identifisering van avokadovrugletsels wat deur insekte veroorsaak word. South African Avocado Growers' Association Yearbook 13: 56 - 60.
- Demirdere, A., 1961. Çukurova Bölgesinde Akdeniz Meyve Sineği (Ceratitis capitata Wied.) nin Biyolojisi ve Mücadelesi Üzerinde Çalışmalar. Tarım Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Umum Müdürlüğü, Ayyıldız Matbaası, Ankara 118s.
- Liquido, N.J., L.A., Shinoda & R.T., Cunningham, 1991. Host plants of the Mediterranean fruit fly (Diptera: Tephritidae). An annotated world list, Ann. Entomol. Soc. Am, 77: 1-57.
- Israely, N., U., Ritt &, S.D Oman, 2004. Inability of Ceratitis capitata (Dıptera: Tephrıtıdae) to Overwinter in the Judean Hills. J. Econ. Entomol, 97(1): 33-42, Israel.
- İleri, M., 1961. Türkiye’de Akdeniz Meyve Sineği (Ceratitis capitata Wied.) Durumu ve Mücadelesi. Tarım Bakanlığı, Ankara Zirai Mücadele Enstitüsü Md. Yayını, Ankara 38s.
- Özkan, C., 1993. Doğu Akdeniz Bölgesi’nde Akdeniz Meyve Sineği, Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)’nın konukçu değişimi üzerinde araştırmalar. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki koruma Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), Adana, 54s.
- Papadopoulos, N.T., B.I., Katsoyannos & J.R., Carey, 1998. Temporal Changes in the Composition of the Overwintering Larval Population of the Mediterranean fruit flies (Dipt., Tephritidae) in Northern Greece. Entomological Society of America, 91(4): 430-434, Greece.
- Ricalde M. P., D. E Nava., A. E. Loeck & Donatti M. G. 2012. Temperature dependent development and survival of Brazilian populations of the Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata, from tropical, subtropical and temperate regions. Journal of Insect Science, 12(1), 33.
- Satar, S. & G. Tiring, 2016. Okitsu mandarin çeşidinde Ceratitis capitata Wied.(Diptera: Tephritidae)’ya karşı tuzak kullanımının etkinliğinin belirlenmesi ve pomolojik özellikler ile vuruklu meyveler arasındaki ilişkinin saptanması. Derim, 2016, 33 (2):221-236.
- Satar, S., G. Tiring, İşpınar D. & A. R. Algan, 2016. Ceratitis capitate Wied. (Diptera: Tephritidae)’nın altıntop bahçelerinde popülasyon dalgalanması ve sıcaklığın gelişimine etkisi. Bitki Koruma Bülteni, 56(4): 429 -440.
- Tüik, 2017. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim tarihi: 28.12.2017).
- Vera, M.T., R. Rodriguez, D.F., Segura, J.L., Cladera & R.W., Sutherst, 2002. Potential Geographical Distrubituon of the Mediterranean Fruit Fly, Ceratitis capitata (Diptera: Tephritidae), with Emphasis on Argentina and Australia. Environ. Entomol., 31(6) 1009-1022.
- Zümreoğlu, A., 1979. Sterile-Male Tekniğini Mücadelede Uygulamak Gayesiyle Suni Ortamlarda Akdeniz Meyve Sineği Ceratitis capitata Wied. (Dıptera: Tephrıtıdae)’ ni Yetiştirme Metodları Üzerinde Araştırmalar. Zirai Mücadele Merkez Atelye ve İkmal Müdürlüğü Ofset Baskı Tesisi, Ankara.
- ISSN: 2146-975X
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Türkiye Entomoloji Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Türkiye'den Zelotes cinsi için iki yeni kayıt (Araneae: Gnaphosidae)
Muhammed İsmail VAROL, Adile AKPINAR
Ovacık (Tunceli) ilçesindeki Akasyalarda (Robinia spp.) bulunan zararlı ve faydalı böcek türleri
İsmail ALASERHAT, Mehmet KAPLAN
Türkiye faunası için yeni oribatid akarlar (Acari, Oribatida)
Nusret AYYILDIZ, Ayşe TOLUK, Abdulkadir TAŞDEMİR, Sedat PER
Bitki paraziti nematodların beslenme stratejileri