Halil ALÇİÇEK, Ayşe DİNDAR, Merve FURTANA, Münevver GÜNAL, Barış ÖZTUNÇ, Seda Nur KARGA, Ayşenur YILMAZ, Elif BÜLBÜL, Selda ÇELİK

Hemşirelik Öğrencilerinde Diyabet Riski ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Belirlenmesi

Amaç: Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin diyabet gelişimi açısından risk düzeyinin ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapıldı. Gereç ve Yöntemler: Araştırma evrenini İstanbul ilinde bulunan bir devlet üniversitesinin Hemşirelik Fakültesinde öğrenimine devam eden 392 öğrenci, örneklemi ise araştırmaya katılmayı kabul eden 353 öğrenci oluşturdu. Verilerin toplanmasında Katılımcı Bilgi Formu, Tip 2 Diyabet Risk Değerlendirme Formu-FINDRISK ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II (SYBDÖ-II) kullanıldı. Verilerinin değerlendirilmesinde Ki-kare testi, bağımsız gruplarda t testi, One-way ANOVA ve pearson korelasyon analizi uygulandı. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 19,95±1,71 yıl, %80,5’i (n=284) kadın ve beden kütle indeksi ortalaması 21,94 kg/m2’dir. Çalışmaya katılan bireylerin %63,2’si diyabet yönünden düşük riskli, %29,5’i hafif risklidir ve SYBDÖ-II toplam puan ortalaması 128,07±17,67’dir. Ölçeğin alt boyut puanları incelendiğinde en yüksek ortalama puanı manevi gelişimden (26,12±4,31), en düşük ortalama puanı fiziksel aktiviteden (17,30±4,62) alındığı saptandı. Çalışmamızda egzersiz yapanların diyabet riskinin düşük olduğu ve SYBDÖ-II toplam puan ortalamalarının (p

Anahtar Kelimeler:

Sağlıklı yaşam biçimi davranışları, FINDRISK, Egzersiz, Tip 2 Diyabet

Determining Diabetes Risk and Healthy Lifestyle Behaviors in Nursing Students

Aim: This research was carried out descriptively to determine the risk level and healthy lifestyle behaviors of nursing students in terms of diabetes development. Material and Methods: The research population consisted of 392 students studying at the Faculty of Nursing of a public university in Istanbul, and 353 students who agreed to participate in the research. The Information Form, Type 2 Diabetes Risk Assessment Form- FINDRISC and Healthy Lifestyle Behaviors Scale-II (HLBS-II) were used to collect the data. Chi-square test, t test in independent groups, One-way ANOVA and pearson correlation analysis were used to evaluate the data. Results: The average age of the individuals participating in the study is 19.95±1.71 years, and 80.5% (n=284) of the women and body mass index (BMI) average is 21.94 kg/m2. 63.2% of the individuals participating in the study are low-risk in terms of diabetes, 29.5% of them are mildly risky, and the total score average of HLBS-II is 128.07±17.67. When the sub-dimension scores of the scale were examined, it was found that the highest average score was obtained from spiritual development (26.12±4.31), and the lowest average score was obtained from physical activity (17.30±4.62). In our study, it was found that those who exercised had a low risk of diabetes and had a mean total score of HLBS -II (t=0.746, p

Keywords:

Healthy lifestyle behaviors FINDRISC, Exercise, Type 2 Diabetes, Nursing student,

PDF

___

1. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2005;9(2):26-34.
2. İlhan N, Batmaz M, Utaş Akhan L. Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010;3(3)34-44.
3. Özkan S, Yılmaz E. Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2008;3(7):89-105.
4. Vural PI ve Bakır N. Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. ACU Sağlık Bil Derg. 2015;(1):36-42.
5. Kafkas M E, Şahin K A, Acet M. Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranış Düzeylerinin İncelenmesi. DPUJSS. 2012;32(2):47-56.
6. Coşansu GK ve Nahcivan NÖ. Erişkinlerde diyabet risk faktörlerinin belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi F.N.H.Y.O Dergisi. 2004;13(52):103-120.
7. TEMD-II. Türkiye’de ve Dünya’da Diyabet. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD) diabetes mellitus ve eğitim grubu raporu. Erişim: 10.04.2019. http://www.turkjem.org/uploads/pdf/16-1-1_Diyabet_Raporu.pdf
8. Pan X-R, Li G-W, Hu Y-H, Wang J-X, Yang W-Y, An Z-X, et al. Effects of diet and exercise in preventing NIDDM in people with impaired glucose tolerance. The Da Qing IGT and Diabetes Study. Diabetes Care. 1997;20(4):537-44.
9. Li P, Zhang P, Wang J, Gregg EW, Yang W, Gong Q, et al. Thelong-termeffect of lifestyle in terventions to prevent diabetes in the China Da Qing Diabetes Prevention Study: a 20-year follow-up. Lancet. 2008;371(9626):1783‐9.
10. Tuomilehto J, Lindstrom J, Eriksoon JK, Valle T, Hamalainen H, Ilanne Parikka P, et al. Prevention of type 2 diabetes by changes in lifestyle among subjects with impaired glucose tolerance. N Engl J Med. 2001;344(18):1343-1350.
11. Aksoy T, Uçar H. Hemşirelik öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(2):53–67.
12. Alzahrani SH, Malik AA, Bashawri J, Shaheen SA, Shaheen MM, Alsaib AA, et al. Health-promoting lifestyle profile and associated factors among medical students in a Saudi university. SAGE Open Med. 2019;7:1-7.
13. Bakouei F, Jalil Seyedi-Andi S, Bakhtiari A, Khafri S. Health promotion behaviors and ıts predictors among the college students in Iran. Int Q Community Health Educ. 2018;38(4):251-258.
14. Ertop NG, Yılmaz A, Yurdagül Erdem Y. Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimleri. KÜ Tıp Fak Derg. 2012;14(2):1-7.
15. Finnish Diabetes Association, Programme for the Prevention of Type 2 Diabetes in Finland 2003 2010. Erişim: 10.05.2020. https://www.diabetes.fi/files/1108/Programme_for_the_Prevention_of_Type_2_Diabetes_in_Finland_2003-2010.pdf
16. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği (TEMD) Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu-2019. Erişim: 10.05.2020. http://temd.org.tr/admin/uploads/tbl_kilavuz/20190819095854-2019tbl_kilavuzb48da47363.pdf
17. Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kıssal A. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008;12(1):1-13.
18. Topbaş E. Üniversite öğrencilerinde Tip 2 DM riski ve ilişkili faktörler. ACU Sağlık Bil Derg. 2019;10(4):616-620.
19. Al-Shudifat AE, Al-Shdaifat A, Al-Abdouh AA, Aburoman MI, Otoum SM, Sweedan AG, et al. Diabetes risk score in a young student population in Jordan: a cross-sectional study. J Diabetes Res. 2017;2017:8290710.
20. Kulak E, Berber B, Temel H, Kutluay SN, Yıldırım M, Dedeoğlu FN, ve ark. Aile hekimliğine başvuran bireylerde tip 2 diyabet risk düzeyinin belirlenmesi. Türk Aile Hek Derg. 2019;23(1):20-30.
21. Cosansu G, Celik S, Özcan S, Olgun N, Yıldırım N, Gulyuz Demir H. Determining type 2 diabetes risk factors for the adults: A community based study from Turkey. Prim Care Diabetes. 2018;12(5):409‐415.
22. White CM, St John PD, Cheverie MR, Iraniparast M, Tyas SL. The role of income and occupation in the association of education with healthy aging: results from a population-based, prospective cohort study. BMC Public Health. 2015;25(15):1181.
23. Tambağ H. Hatay Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2011;18(2):47-58.
24. Shaheen AM, Nassar OS, Amre HM, Hamdan-Mansour AM. Factors affecting health-promoting behaviors of university students in Jordan. Health. 2015;(1):1-8.
25. Cho YH, Ra JS, Park JY, Shin HY, HoonBaek J, Kim SY, et al. Factors influencing health promoting behaviors in college students in Korea. Indian J Sci Technol. 2016;9(43):1-9
26. Paulik E, Bóka F, Kertész A, Balogh S, Nagymajtényi L. Determinants of health-promoting lifestyle behaviour in the rural areas of Hungary. Health Promot Int. 2010;25(3): 277-288.
27. Al-Kandari F, Vidal VL. Correlation of the health-promoting lifestyle, enrollment level, and academic performance of College of Nursing students in Kuwait. Nurs Health Sci. 2007;9(2):112-119.
28. Wang D, Xing XH and Wu XB. Healthy lifestyles of university students in China and influential factors. Sci World J. 2013;2013:412950.
29. Bozhüyük A. Öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. [Uzmanlık tezi]. [Adana (TR)]: Çukurova Üniversitesi; 2010.
30. Antwi J, Lavin R, Sullivan S, Bellavia M. Perception of and risk factors for type 2 diabetes among students attending an upstate New York college: a pilot study. Diabetol Metab Syndr. 2020;(12)25:1-8.