Ayşe YILDIZ, Emine EKİCİ

7567

Adölesanların Kilo Yönetiminde 5210 Beslenme Yönetimi Programının Etkisi

Amaç: Araştırmanın amacı öğrencilerden oluşan deney grubuna (11-12 yaş grubu kilolu ve obez) uygulanan 5210 kilo yönetimi programının öğrencilerin Beden Kitle İndeksi (BKİ), bel çevresi, beslenme – egzersiz tutum ve davranışları üzerindeki etkisini incelemekti. Gereç ve Yöntemler: Bu çalışma yarı deneysel olarak yapıldı. Araştırma örneklemini İstanbul’da aynı ilçede iki özel okulda öğrenim gören 34 kontrol grubu ve 31 deney grubu olmak üzere toplam 65 adölesan oluşturdu. Araştırmanın verileri Antropometrik Ölçüm Formu, Öğrenci Sağlıklı Yaşam Anketi, Aile Bilgi Formu, Beslenme Egzersiz Tutum Ölçeği (BETÖ) ve Beslenme Egzersiz Davranış Ölçeği (BEDÖ) kullanılarak toplandı. Veriler uygulama öncesinde, uygulama sonrası 6. ayda ve 9. ayda olmak üzere toplam üç ölçümde toplandı. Çalışmanın analizinde tanımlayıcı istatistiksel testler, Student’s t test, Mann Whitney U, tekrarlı ölçümlerde varyans analizi, düzeltilmiş Wilcoxon Signed-Ranks test ve Pearson Ki-Kare test kullanıldı. Bulgular: Deney ve kontrol grupları arasında ölçümlerde BKİ dağılımları ve ortalamaları bakımından istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamasına karşın (p>0,05) deney grubunda, 1.ölçüm (başlangıç) BKİ dağılımlarına göre 2.ölçüm (6.ay) ve 3. ölçümde (9.ay) gözlenen değişimin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p<0,05). İkinci ve üçüncü ölçüm BKİ değeri normal olan adölesanlarda birinci ölçüme göre artış (9 kişi) bulundu. Deney grubundaki adölesanların başlangıç ölçümlerine göre 9. ay ölçümlerinde BKİ ortalamalarındaki değişimin, istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte dikkat çekici düzeyde düşük olduğu saptandı (p>0,05). Buna göre kontrol grubu kilo almaya devam ederken deney grubunun normal gelişimlerini sürdürdüğü ve kontrol grubuna göre daha az kilo aldıkları söylenebilir. Deney grubunun girişim öncesi BETÖ ölçeği puan ortalaması 47,77 ± 6,25, 2. ölçüm 47,16 ± 7,98, 3. ölçüm 48,52 ± 7,48 olarak bulundu. Sonuç: 5210 kilo yönetimi programının adölesanların BETÖ, BEDÖ ve alt ölçekleri puan ortalamalarını etkilemediği bulundu. Bu sonuçlar doğrultusunda 5210 programının çoklu girişimler eklenip süresi arttırıldığında daha etkili olacağı düşünüldü. 10-12 yaş grubuna yönelik 5210 mesajlarını içeren 12 saatlik bir eğitim programı geliştirildi. Eğitime ilişkin görsel metaryaller ve sunumlar hazırlandı, seansların amaç ve hedeflerini içeren içerik kitapçığı oluşturuldu. Bu program ve materyaller daha geniş bir örneklemde kullanılabilir.
Anahtar Kelimeler:

Adölesan, 5210, Beslenme, Fiziksel Aktivite

Effects of 5210 Nutrition Management Program in Weight Management of Adolescents

Aim: The purpose of the study is to examine the impact of 5210 weight management program executed to students (11-12 year olds are overweight and obese students) on attitudes and behaviors towards BMI, waist circumference on the nutritional habits. The research was conducted in semi-experimental semi-empirical model.Material and Methods: Sample of research is compose of 65 teenagers of which 34 control group (16 obese and 18 overweight) and 31 controlgroup (14 obeseand 17 overweight) in 2 separate schools in the same district of Istanbul. Experimental/Control groups had been formed by choosing the obese and overweight students in the both schools. The data of research had been collected via Anthropometric Measurement Form, Survey on Student Healthy Life, Family Information Form, Scale of Attitudetowards Nutritionand Fitness (BETÖ), and Scale of Behavior of Nutritionand Fitness (BEDÖ). Data was measured three times of which before execution of program and 6 and 9 months after execution of education. Results: Inspite of it is determined that there is significant difference in the BKİ distributions and BKİ averages of first measurement, second measurement and third measurement in experimental and control groups (p>0,05), the change in the BKİ averages is statistically significant in from 2 nd measurement of BKİ averages compared with initial measurement in experimental groups to 3rd measurement (p<0,05). There are increases in the number of adolescents who have normal BKİ valuefrom 2nd measureto 3rd measure. The change in BKİ averages from 9th month measure to initial measure in experimental group is not statistically different with the one measured in control group (p>0,05). Control group keepgo on get weight while experimental group was growing up normally and get lower weight compared with control group. Averages of BETÖ scale are calculated as 47,77 ± 6,25 at the initiation of program 47,16 ± 7,98 at the second measure and 48,52 ± 7,48 at the third measure. 5210 weight management is not effective on both BETO averages, BEDO averages and their subscales. A training program of 12 hours totaling 2 to 6 weeks a week, including. Conclusion: 5210 messages for the 10-12 age group, was developed. Educational visual materials and presentations were created and an educational content booklet containing course content plans, goals and objectives of the sessions was created. These programs and materials can be used in a wider sample. Furterstudyis neededto 5210 program will be effective via multiple additives and long erterm durations. 
PDF

___

  • 1. Kılıç İ, Derman O, Kanbur NÖ, Aksoy C. Obez adölesanlardaki ortopedik sorunlar. Hacettepe Üniversitesi 1.Ulusal Adölesan Sağlığı Kongresi, Ankara, Kongre Kitabı, 2006, 256-281. Ankara
  • 2. Guidelines For Adolescent Nutrition Services. (2005). Stang J, Story M (eds) http://www.epi.umn.edu/let/pubs/img/adol_ preface_materials.pdf., erişim tarihi: 10.07.2014.
  • 3. WHO. (2011). Global statusreport on non communicable diseases 2010. s:24 Geneva, http://www.who.int/nmh/ publications/ncd_report_full_en.pdf., erişim tarihi, 26.05.2014
  • 4. WHO. (2014a). Health For The World Adolescents A Second Change İn The Second Decatehttp://apps.who.int/iris/ bitstream/10665/112750/1/WHO_FWC_MCA_14.05_eng. pdf?ua=1., erişim tarihi: 28.05.2014.
  • 5. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu.(2013). Birinci Basamak Hekimler İçin Obezite İle Mücadele El Kitabı; Çocukluk ve Adölesan Döneminde Obezite; s:53-87.
  • 6. HBSC (2009). http://www.hbsc.org/publications/ international/ erişim tarihi: 21.05.2014
  • 7. NCHS Data Brief No:82. (2012). http://www.cdc.gov/nchs/ data/databriefs/ db82.pdf., erişim tarihi:21.05.2014
  • 8. Türkiye’de Okul Çağı Çocuklarında (6-10 Yaş Grubu) Büyümenin İzlenmesi Projesi Araştırma Raporu (TOÇBİ). (2011). Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. Kuban Matbaacılık, Sağlık Bakanlığı Yayın No: 834, ISBN: 978-975-590-370-5. Ankara.
  • 9. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA) .(2010). Beslenme durumu ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi sonuç raporu (2014) Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No:931, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Yayın No: SB-SAG-2014/0
  • 10. Davis Matthew M,Gance-Cleveland B, Hassink S, Johnson R, Paradis G, Resnicow K.(2007) Recommendations for prevention of chidhood obesity. Pediatrics:120; s229. http:// pediatrics.aappublications.org/content/123/Supplement_5/ S258.full.pdf. erişim tarihi: 27.05.2014
  • 11. Let’s Move! Web site, http://www.letsmove.gov/about erişim tarihi: 26.05.2014
  • 12. Hartman, Pat. (2011). 5-2-1-0 and the Let’s GoInitiative, Childhood Obesity News. Retrievedfrom http:// childhoodobesitynews.com/2011/05/09/5-2-1-0-and-the-letsgo-initiative., erişim tarihi: 26.05.2014
  • 13. Maine Youth Overweight Collobrative (MYOC) http://www. hsph.harvard.edu/prc/projects/clinical-interventions-toprevent-childhood overweight/., erişim tarihi: 21.05.2014
  • 14. Carter, R.C. (2002). Theimpact of publicschools on childhood obesity. Journal Of American Medical Association, 288, 2180.
  • 15. O’Toole TP, Anderson S, Miller C, Guthrie J. (2007). Nutrition services and food sand beverages avaiable at school: results from the school health policies and programs study. Journal of School Health;77(8);500-521
  • 16. Özcan Ş, Akbayrak N (Ed.), İlhan SE (Ed.), Ançel G (Ed.), Albayrak A. (2007). Obezite, Hemşirelik Bakım Planları, Birlik Matbaası, Ankara. S: 473–475-476-477
  • 17. NASN. (2013). Shanks B, Lechtenberg j, Delger S. Overweightand Obesity in Youth in Schools - The Role of the School Nurse. http:// www.nasn.org/PolicyAdvocacy/PositionPapersandReports/ NASNPositionStatementsArticleView/tabid/462/ ArticleId/39/Overweight-Children-and-AdolescentsAdopted-2002., erişim tarihi: 20.08.2014.
  • 18. CleaMcNeely, MA, Jayne, Blanchard. (2014). The Teen Years Explaned, A Guide ToHealthyAdolescent Development, p:15- 16, http://www.jhsph.edu/research/centers-and-institutes/ center-for-adolescent-health/_includes/Interactive%20Guide. pdf., erişim tarihi: 05.06.2014
  • 19. Yurt S. (2008). Fazla Kilolu Adölesanlara Uygulanan Motivasyon Görüşmelerinin Beslenme Tutumu, Davranışları ve Kilo Üzerine Etkisi. Marmara Üniversitesi SBE. Halk Sağlığı Hemşireliği ABD Doktora Tezi. (Danışman: Ayşe YILDIZ)
  • 20. Meydanlıoğlu, A. (2013). Hemşire Liderli Sağlik İçin Beslenme ve Fiziksel Aktivite Programi’nınÇocuklarin Beslenme ve Fiziksel Aktivite Düzeylerine Etkisi. Yayınlanmış Doktora Tezi, Marmara Ü. SBE, Halk Sağlığı Hemşireliği ABD(Danışman: Ayşe YILDIZ)
  • 21. Törüner Kılıçarslan, E.(2009). Obezokulçağı çocuklarında kilo yönetimi programının uygulanması. İstanbul Üniversitesi SBE, Çocuk Sağlığı ve Hast. ABD, Yayınlanmamış Doktora Tezi. (Danışman: Prof. Dr. Sevim SAVAŞER)
  • 22. Ardıç, A.(2014). Adölesan Sağlığını Geliştirme Programının Erken Adölesan Dönemi Çocukların Beslenme, Fiziksel aktivite ve Ruh sağlığı Üzerine Etkisi. İstanbul Üniversitesi SBEHalk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. (Danışman:Prof. Dr. Semra Erdoğan)
  • 23. Geçgil E, Yıldız S. (2006). Adölesanlara yönelik beslenme ve stresle başetme eğitiminin sağlığı geliştirmeye etkisi. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi;10(2); 19-28
  • 24. Neumark-Sztainer D, Story M, Hannan PJ, Rex J. (2003). New moves; A school-based obesity prevention program foradolescentgirls. Prev Med.;37(1):41-51
  • 25. Iversen MS, Nigg C, Titchenal AC. (2011). Theımpact of an elementaryafter-school nutrition and phsicalaktivity program on children’sfruitandvegetableintake, physicalaktivityand body massindex: Fun 5. Hawai’ıMedical Journal,;70(1):37-41.
  • 26. Kriemler S, Zahner L, Schindler C, Meyer U, Hartmann T, Hebestreit H, Brunner-La Rocca HP, Van Mechelen W, Puder JJ. (2010). E ffect of school based physical activity programme (KISS) on fitness and adiposity in primary school children: cluster randomised controlled trial. BMJ. Feb 23;340:c785
  • 27. Törüner Kılıçarslan E, Savaşer S. (2010). Okulçağı çocuklarında obezliğın önlenmesi ve erken tedavisine yönelik okula dayalı girişimler: Literatür taraması Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi; 3(3); 153-160. [Elektronik Dergi]. http://www.deuhyoedergi.org/
  • 28. Vizcaino Martinez V, Aguilar FR, Gutierrez RF, Martinez SM, Lopez MS, Martinez SS, Garcia EL, Artalejo FR. (2008) Assessment of an after-school physical activity program to prevent obesity among 9-to10- year- oldchildren: A cluster randomized trial. İnternational Journal of Obesity; 32: 12-22.
  • 29. Kesten JM, Griffiths PL, Cameron N. (2011). A systematic review to determine the effectiveness of interventions designed to prevent overweight and obesity in pre adolescent girls. Obesity Reviews, 12, 997–1021.
  • 30. Kropski JA, Keckley PA, Jensen GL. (2008). School-based obesity prevention programs an evidence–based review. Obesity;16(5): 1009-1018
  • 31. Neyzi O, Günöz Ö, Furman A, ve ark. (2008). Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve Beden Kitle İndeksireferans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi;51;1-14
  • 32. Baltacı G, Ersoy G, Kararağaolu N. (2012). Ergenlerde Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Yaşam. Sağlık Bakanlığı Yayını: 730, Ankara.
  • 33. World Health Organization (1993). The Health of Young People; A Challange and Promise, Genneva. http://apps. who.int/iris/handle/10665/37353?mode=simple&submit_ simple=Show+simple+item+record erişim tarihi:28.05.2014
  • 34. WHO. (2007). The challenge of obesity in the WHO European Region and the strategies for response: Summary. Copenhagen WHO regional Office for Europe.
  • 35. WHO. (2012). Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health. http://www.who.int/dietphysicalactivity/childhood/ en/index.html., erişim tarihi: 16 Mayıs 2013.
  • 36. WHO. (2013a). http://www.who.int/topics/adolescent_ health/en/., erişim tarihi: 7.02.2013.
  • 37. WHO Avrupa Bölge Ofisi (2013). Bulaşıcı Olamayan Hastalıkların Önlenmesine ve Kontrolüne İlişkin Küresel eylem Plan (2013-2020) http://www.thsk.gov.tr/dosya/birimler/ kronik_hastaliklar/dokumanlar/2015-kuresel_eylem_plani/ kuresel_eylem_plani.pdf, erişim tarihi: 20.02.2015 .
  • 38. WHO. (2014b). Obesityand Overweight Fact Sheet No: 311 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/., erişim tarihi: 28.05.2014
Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi -Cover
  • ISSN: 2587-0335
  • Yayın Aralığı: 3
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Bülent Ecevit Üniversitesi Obezite ve Diyabet Uygulama ve Araştırma Merkezi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Üç Farklı Solid Tümörde Serum Adiponektin Düzeyleri

Emel SEZER, FARUK KUTLUTÜRK, Banu ÖZTÜRK

Kadınlarda Obezite ve Dürtüsellik İlişkisinin Değerlendirilmesi

Merthan TUNAY

Süper Obez Olgularda Cerrahi Tedavi Tek Seçenek Değildir

Murat YILMAZ

Adölesanların Kilo Yönetiminde 5210 Beslenme Yönetimi Programının Etkisi

Ayşe YILDIZ, Emine EKİCİ

Tip 2 Diabetes Mellitus Hastalarında Serum Endokan ve Adma Düzeylerinin Saptanması ve Diyabetin Komplikasyonları ile İlişkisinin Belirlenmesi

Dilek KARAKAYA ARPACI, Ayşegül KALYON, Muammer BİLİCİ, Taner BAYRAKTAROĞLU

Tip 2 Diyabetik Pulmoner Sarkoidozlu Bir Olguda Steroid Tedavisi Altında Metabolik Kontrolün Sağlanması

Oytun AYDOĞAN, Başak DELİKANLI ÇORAKÇI, Bülent ALTINSOY, Emrah ÇAĞLAR, Fatma ERBOY, Taner BAYRAKTAROĞLU