Özlem YAYICI KÖKEN, Betül DÜNYA, Ayşeyasemin ÇELİK, Deniz YILMAZ, Ayşegül Neşe KURT

Pediatrik Baş Ağrısı: Üçüncül Bir Merkezin Bir Yıllık Gözlemi

Amaç: Çocuk Nörolojisi polikliniklerine en sık başvuru yakınmalarından olan baş ağrılı çocuk ve adolesanların, demografik, klinik özellikleri yanısıra primer ve sekonder baş ağrısı sıklığı ve yönetiminin ortaya konulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Aralık 2019-2020 tarihleri arasında Ankara Şehir Hastanesi, Çocuk Nörolojisi Kliniği’ne başvuran çocuk ve adolesanların tıbbi kayıtları retrospektif olarak değerlendirildi.Bulgular: Primer baş ağrısı tanısı alan 236 (%86.8), sekonder baş ağrısı tanısı alan 36 (%13.2) çocuk ve adolesan olduğu; primer baş ağrısı grubu içinde en sık gerilim tipi baş ağrısı (%71.2), sekonder baş ağrısı için baş, boyun, göz, kulak, burun, sinüsler, diş dudak veya diğer yüz veya servikal yapılardan kaynaklanan bozukluklara bağlı baş ağrısı grubunda (%38.8) hasta başvurusu olduğu saptandı. Sekonder baş ağrısı tanısı alan hastaların tamamı en az 1 kırmızı bayrak bildirmiş olup 23 hastada (%63.8) 2 ve daha fazla sayıda kırmızı bayrak saptandı. Her iki grupta da en sık bildirilen kırmızı bayrak; lokalize baş ağrısıydı. Hastaların %58.3’ünde MRG, %6’sında EEG tanısal özellik göstermiştir. Sonuç: Baş ağrılı pediatrik hasta popülasyonun hayatı tehdit eden ve acil tedavi gerektiren sekonder baş ağrısı nedenlerinin tespiti için hastanın ilk değerlendirmesinden itibaren klinik özelliklerinin dikkatle yönetilmesi ve değerlendirilmesi önerilir. Diğer taraftan; hayat kalitesini olumsuz etkileyen, günlük aktivitelerden çekilmeye neden olan ve hastaların % 80’den fazlasını oluşturan primer baş ağrıları için tanı büyük önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

baş ağrısı, pediatrik baş ağrısı, primer baş ağrısı, sekonder baş ağrısı

Pediatric Headaches: One year of Observation from A Tertiary Center

Objective: This study aims to investigate the demographic, clinical features of children and adolescents with headaches which is one of the most common reason for referral to pediatric neurology clinics in addition to elucidating the frequency of primary and secondary headaches as well as their management. Material and Methods: We retrospectively reviewed the medical reports of children and adolescents who were referred to Ankara City Hospital, Department of Pediatric Neurology between December 2019 and December 2020. Results: During the study period, 236 (86.8%) children, and adolescents were diagnosed with primary headaches and 36 (13.2%) were diagnosed with secondary headaches. Tension headaches were the most frequent (71.2%) type of primary headaches while headache or facial pain attributed to disorders of the cranium, neck, eyes, ears, nose, sinuses, teeth, mouth or other facial or cervical structure were the most frequent (38.8%) type of secondary headaches. All patients with secondary headaches had at least one red flag while 23 (63.8%) patients had 2 or more red flags. Magnetic resonance imaging was diagnostic in 58.3% of the patients while EEG was diagnostic in 6% of the patients. Conclusion: Pediatric patients presenting with headaches should be carefully examined to diagnose and treat the causes of secondary headaches which can be life-threatening and require urgent treatment. On the other hand, accurate diagnosis is very important in primary headaches which constitute more than 80% of all headaches and have detrimental effects on life quality as a result of refraining from daily activities.

Keywords:

headache, pediatric headache, primary headache, secondary headache,

PDF

___

1- Krogh AB, Larsson B, Linde M. Prevalence and disability of headache among Norwegian adolescents: A cross-sectional school-based study. Cephalalgia 2015; 35: 1181-91
2- Jeong, YJ, Lee YT, Lee IG, Han JY. Primary headaches in children and adolescents – experiences at a single headache center in Korea. BMC Neurology 2018; 21; 18:70
3- Abu-Arafeh I, Razak S, Sivaraman B, Graham C. Prevalence of headache and migraine in children and adolescents: a systematic review of population-based studies. Developmental Medicine and Child Neurology 2010; 52: 1088–97
4- Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS) The International Classification of Headache Disorders, 3rd edition. Cephalalgia 2018; 38:1–211
5- Gurkas E, Karalok ZS, Taskın BD, Aydogmus U, Yılmaz C, Bayram G. Brain magnetic resonance imaging findings in children with headache. Archivos Argentinos de Pediatría 2017; 115: 349-55
6- Dao JM, Qubty W. Headache Diagnosis in Children and Adolescents. Current Pain Headache Reports 2018; 23; 22:17
7- Blume HK. Childhood Headache: A Brief Review. Pediatrics Annals. 2017;1;46:155-65
8- Gürkaş E, Karalök Z, Taşkın B , Aydoğmuş Ü , Yılmaz C . Çocukluk Çağı Migren ve Gerilim Tipi Baş Ağrılarının Klinik Özellikleri ve Eeg Bulguları. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 2017; 11: 165-70
9- Yılmaz D, Gökkurt D, Tayfur A. Çocuk Nöroloji Polikliniğine Baş Ağrısı Nedeni ile Başvuran Hastaların Değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi 2016; 10: 162-65
10- Langdon R, DiSabella MT. Pediatric Headache: An Overview. Current Problems in Pediatric and Adolescent Health Care 2017; 47:44-65
11- Yayıcı Köken Ö, Danış A, Yüksel D, Aksoy A, Öztoprak Ü, Aksoy E. Pediatric headache: Are the red flags misleading or prognostic? Brain and Development 2021; 43: 372-79
12- Straube A, Andreou A. Primary headaches during lifespan. Journal of Headache and Pain 2019; 8; 20: 35
13- Ekici A, Yimenicioğlu S, Carman K. Kocak O, Yarar C, Yakut A. Evaluation of headache in children: a retrospective study. The European Research Journal 2015; 1; 3; 136-40
14- Lewis DW, Koch T. Headache evaluation in children and adolescents: when to worry? When to scan? Pediatric Annals 2010; 39:399–406
15- Raucci U, Della Vecchia N, Ossella C, Paolino MC, Villa MP, Reale A, et al. Management of Childhood Headache in the Emergency Department. Review of the Literature. Frontiers Neurology 2019; 23; 10: 886