Nilüfer KESER, Elif ODABAŞ, Seval ELİBÜYÜK

Ana - Babaların Çocuk İstismarı ve İhmali Konusundaki Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi

Giriş ve Amaç: Alan-yazında toplumun çocuk istismarı ve ihmali konusunda bilgi eksikliğinin olduğu ve bu eksikliği gidermek için uygulanan eğitim programlarının da sayısının yetersiz olduğu vurgulanmaktadır. Bu çalışmanın genel amacı, çocukları hastanede tedavi gören ana-babalara verilmesi planlanan eğitim programının içeriğinin oluşturulması için ana-babaların çocuk istismarı ve ihmaline yönelik bilgi, deneyim ve tutumlarının belirlenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Araştırma Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Nisan-Mayıs 2010 tarihleri arasında 100 ana-baba ile gerçekleştirilmiştir. Verileri elde etmek için araştırmacılar tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” ile 20 maddeden oluşan “Çocuk İstismarı ve İhmali Soru Listesi” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel çözümlemelerinde ise SPSS for Windows 13 programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise tanımlayıcı istatistiksel değerlerinin (ortalama, standart sapma, yüzdelik) hesaplanmasının yanı sıra, t-Testinden ve ki-kare testinden yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırma bulgularına göre ana-babaları tarafından ihmal edildiğini belirtenlerin oranı %39, istismara uğradığını belirtenlerin oranı ise %17’dir. Ana-baba dışındaki kişiler tarafından istismara uğradığını belirtenlerin oranı ise %18’dir. Araştırma grubunun %90’ı istismar konusunda daha önce eğitim almadığını belirtmiş olup, soru listesinde yer alan bilgi maddelerini doğru cevaplandırma oranı kadınlarda 10.2±1.8, erkeklerde ise 9.83±2.10’dur. Cinsiyet ile bilgi ve tutum maddelerine verilen cevaplar arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0.05). Araştırmanın diğer bir bulgusu ise bir istismar olayı ile karşılaşmaları durumunda, ana-babaların %36’sı ilgili makamlara başvuracağını, % 7.6’sı bu durumu yakınlarıyla paylaşacağını, %8.9’u kendisinin çözüm bulmaya çalışacağını, % 47.5’si ise olay karşısında duygusal ve uygun olmayan tepkiler (intihar, cinayet vb.) verebileceklerini bildirmeleridir. Sonuç: Yetişkinlerin çocukluk dönemlerinde ihmal ve istismara uğradıklarına dair önemli bir veri elde edilmiştir. Bununla birlikte, çocuk istismarının/ihmalinin belirtileri, olumsuz ana-baba tutumları, çocuk istismarının hukuki boyutu, cinsel eğitimin önemi, ana-baba olarak istismar sonrası sergilemeleri gereken tutumlar ana-babalara uygulanacak olan eğitim programında odaklanılması gereken konular olarak belirlenmiştir. Düzenli aralıklarla uygulanan, kapsamlı ve kişilerin eğitim düzeylerine uygun eğitim programlar ile ana-babaların çocuk istismarına ve ihmaline yönelik yanlış bilgilerinin ve olumsuz tutumlarının değiştirilebilineceği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk istismarı, ihmal, ana-baba, eğitim

THE EVALUATION OF PARENTS’ KNOWLEDGE ABOUT CHILD ABUSE

Introduction and Aim: Literature highlights to the facts concerning lack of information about the child abuse and negligence issues throughout the society and also the insufficiency of the training programs. This study aims to constitute the content of the training program and set a certain way of shaping the knowledge, experience and stand for the parents who have children treated in the hospital.Materials and Methods: The study was performed in Ankara Children’s, Hematology Oncology Education and Research Hospital between April and May 2010, including 100 parents. In order to obtain data, two identification forms, “Personal Information Forms” and “Child Abuse and Negligence Questionnaire”, designed by the researchers. The data collected from the parents was then analyzed by using SPSS for windows program, version 13.0. In the analysis of data, t-test and chi-square tests were used. The means, percentage, standard deviations were also presented in the evaluation of the data, Results: As a result of the study, the ratio of person neglected by their parents is 39% and abused by their parents is 17%. The ratio of person neglected by the others, apart from their parents, is 18%. Of these 100 parents comprised the study group, 90% them stated that they haven’t educated about child abuse before. While the mean number of women who had right answers of questionnaire is 10.2±1.8 and the mean number of men, is 9.83±2.10. There was no significant difference between the ratio of right answers especially to the knowledge and attitude questions and gender (p>0.05). One of the notable statistics in this research is that the parents said if they were exposured an abuse, they showed some reactions; 36% of parents applied relevant authority, 7.6% shared with friends and relatives, 8.9% tried to solve the problems by themselves, 47.5% showed emotional and inappropriate reactions such as suicide, murder etc.Conclusions: In this study, an important result was obtained that parents had been exposured abuse and neglection in their childhood. The results also indicated that symptoms of child abuse/neglect, legal process of child abuse/neglect, negative parental attitudes, importance of sexual education, and parental attitudes after child abuse/neclect are important topics and the education program should be focused on these subjects. The educational program have to be performed periodically and it should be comprehensive and appropriate according to the education level of the parents. Thus, parents’ misinformation and negative attitude could be changed by this program

Keywords:

Child abuse, neglect, parent, education,

PDF

___

Gültekin G, Ruban C, Akduman B, Korkusuz İ. Çocuk ve cinsel istismar. Adli Psikiyatri Dergisi. 2006; 3: 9-14.
Taner Y, Gökler B. Çocuk istismarı ve ihmali: psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi. 2004; 35: 82-86.
Bülbül SH, Ünlü E, Kırlı E, Altuğ Ü. Kırıkkale ilinde adolesanların aile içinde şiddete maruz kalma durumu. Poster Sunumu: 2. Uluslararası Katılımlı Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Sempozyumu; 2008 Mayıs 08-10; Ankara, Türkiye.
Zoroğlu SS, Tüzün Ü, Şar V, Öztürk M, Kora, M, Alyanak B. Çocukluk dönemi istismar ve ihmalinin olası sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2001;2: 69-78.
Brodsky BS, Mann JJ, Stanley B, Tin A, Oquendo M, Birmaher B, Greenhill L, Kolko D, Zelazny J, Burke AK, Melhem NM, Brent D. Familial transmission of suicidal behavior: factors mediating the relationship between childhood abuse and offspring suicide attempts. J Clin Psychiatry. 2008; 69: 84-96.
Maikovich-Fong AK, Jaffee SR. Sex differences in childhood sexual abuse characteristics and victims’ emotional and behavioral problems: findings from a national sample of youth. Child Abuse Negl. 2010; 34: 429-437.
Milot T, Ethier LS, St-Laurent D, Provost MA. The role of trauma symptoms in the development of behavioral problems in maltreated preschoolers. Child Abuse Negl. 2010; 34: 225-234.
Arnow BA. Relationships between childhood maltreatment, adult health and psychiatric outcomes and medical utilization. J Clin Psychiatry. 2004; 65: 10-15.
Chartier MJ, Walker JR, Naimark B. Separate and cumulative effects of adverse childhood experiences in predicting adult health and health care utilization. Child Abuse Negl. 2010; 34: 454-464.
Roberts R, O’Connor T, Dunn J, Golding J; ALSPAC Study Team. The effects of child sexual abuse in later family life; mental health, parenting and adjustment of offspring. Child Abuse Negl. 2004; 28: 525-545.
Moore DR, Florsheim P. Interpartner conflict and child abuse risk among African American and Latino adolescent parenting couples. Child Abuse Negl. 2008; 32: 463-475.
Seng AC, Prinz RJ. Parents who abuse: what are they thinking? Clin Child Fam Psychol Rev. 2008;11: 163-175.
Gökler R. Eğitimde çocuk istismarı ve ihmaline genel bir bakış. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2008; 10: 47-76.
Ovayolu N, Uçan Ö, Serindağ S. Çocuklarda cinsel istismar ve etkileri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2007; 2: 13-22.
Özer E, Bütün C, Beyaztaş FY, Engin A. Çorum Adli Tıp Şube Müdürlüğü’ne 2006-2007 yıllarında başvuran cinsel istismar mağduru çocuk olgularının değer- lendirilmesi. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi. 2007; 29: 51-55.
Berberoğlu BÖ, Şahin F, İlhan MN, Çamurdan AD, Beyazova U. İki farklı sos- yokültürel düzeyde uygulanan aile eğitim programının annelerin bilgi, tutum ve algıları üzerine etkisi. Poster Sunumu: 2. Uluslararası Katılımlı Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Sempozyumu; 2008 Mayıs 08-10; Ankara, Türkiye.
Bülbül SH, Ünlü E, Kırlı E, Altuğ Ü . Kırıkkale ilinde adolesanların aile içinde şiddete maruz kalma durumu. Poster Sunumu: 2. Uluslararası Katılımlı Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Sempozyumu; 2008 Mayıs 08-10; Ankara, Türkiye.
Yıldırım A, Çetin İ, Din H, Gümüş B. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Polikliniğine cinsel istismar mağduru olduğu iddiası ile başvuran olguların değerlendirilmesi. Poster Sunumu: II. Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Kongresi; 2010 Mayıs ; 26-28; Ankara, Türkiye.
Aberle N, Ratković-Blazević V, Mitrović-Dittrich D, Coha R, Stoić A, Bublić J, Boranić M. Emotional and physical abuse in family: survey among high school adolescents. Croat Med J. 2007; 48: 240-248.
MacMillan HL, Fleming JE, Trocmé N, Boyle MH, Wong M, Racine YA, Beardslee WR, Offord DR. Prevalence of child physical and sexual abuse in the community. Results from the Ontario Health Supplement. JAMA. 1997; 278: 131-135.
http://www.mevzuat.adalet.gov.tr/html/20684.html (erişim tarihi: Mayıs 1, 2010).
http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html (erişim tarihi: Mayıs 1, 2010).
Akdur R, Başkan S, Bezirci Ö, Berktin H, Cantürk G, Çalışkan D, Eşiyok B, Gürkan K, Hancı H, Kerimoğlu E, Kılıç BG, Orhon FŞ, Özdemir O, Popalt O, Suskan E, Tekin D, Ulukol B, Uslu R, Yağmurlu A. Ankara Çocuk Koruma Biriminde izle- nen olguların değerlendirilmesi. Poster Sunumu: II. Çocuk İstismarını ve İhmalini Önleme Kongresi; 2010; 26-28.
Lee Y. Early motherhood and harsh parenting: the role of human, social, and cultu- ral capital. Child Abuse Negl. 2009; 33: 625-637.
Ayan S. Aile içinde şiddete uğrayan çocukların saldırganlık eğilimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2007; 8: 206-214.
Kutlu L, Batmaz M, Bozkurt G, Gençtürk N, Gül A. Annelere çocukluklarında uy- gulanan ceza yöntemleri ile çocuklarına uyguladıkları ceza yöntemleri arasındaki ilişki. Anatolian Journal of Psychiatry. 2007; 8: 22-29.
Kelleher KJ, Hazen AL, Coben JH, Wang Y, McGeehan J, Kohl PL, Gardner WP. Self-reported disciplinary practices among women in the child welfare system: association with domestic violence victimization. Child Abuse Negl. 2008; 32: 811-818.
Taylor CA, Guterman NB, Lee SJ, Rathouz PJ. Intimate partner violence, maternal stress, nativity and risk for maternal maltreatment of young children. Am J Public Health. 2009; 99: 175-183.
Chung EK, Mathew L, Rothkopf AC, Elo IT, Coyne JC, Culhane JF. Parenting attitudes and infant spanking: the influence of childhood experiences. Pediatrics. 2009;124: 278-286.
Chang JJ, Theodore AD, Martin SL, Runyan DK. Psychological abuse between pa- rents: associations with child maltreatment from a population-based sample. Child Abuse Negl. 2008; 32: 819-829.
Tahiroğlu AY, Bahalı K, Avcı A, Seydaoğlu G. Çocuk psikiyatri olgularında aile içi şiddet öyküsünün sorgulanması. Anadolu Psikiyatri Dergisi. 2009;10: 71-76.
Medley A, Sachs-Ericsson N. Predictors of parental physical abuse: the contributi- on of internalizing and externalizing disorders and childhood experiences of abuse. J Affect Disord. 2009;113: 244-254.
DiLillo D, Damashek A. Parenting characteristics of women reporting a history of childhood sexual abuse. Child Maltreat. 2003; 8: 319-333.
Gagné MH, Tourigny M, Joly J, Pouliot-Lapointe J. Predictors of adult attitudes to- ward corporal punishment of children. J Interpers Violence. 2007; 22:1285-1304.
Karaçanta H. Ann babanın çocuğa uyguladığı ceza ile çocuğun anne babaya karşı sevgisi arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi. 2009; 25: 41-49.
MacMillan HL, Boyle MH, Wong MY, Duku EK, Fleming JE, Walsh CA. Slapping and spanking in childhood and its association with lifetime prevalence of psychiat- ric disorders in a general population sample. CMAJ. 1999; 161: 805-809.
Tuğrul B, Artan İ. Çocukların cinsel eğitimi ile ilgili anne görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 200l; 20: 141-149.
Erbil N, Orak E, Bektaş AE. Anneler cinsel eğitim konusunda ne biliyor, kızlarına ne kadar cinsel eğitim veriyor? Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2010; 7: 366- 383.
Eroğlu K, Gölbaşı Z. Cinsel eğitimde ebeveynlerin yeri: ne yapıyorlar, ne yaşıyor- lar? Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005; 8: 12-21.
Altıparmak S, Karadeniz G, Adıgüzel B, Özateş G, Gök E. Kız ergenlerin ergenlik fizyolojisine ilişkin bilgi düzeyleri (Manisa Örneği). Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi. 2006; 3: 55-59.
Biri A, Korucuoğlu Ü, Yılmaz E, Şimşek Ç, Aksakal FN, İlhan M. Adölesan kızla- rın cinsel bilgi gereksinim durumlarının belirlenmesi. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi. 2007; 4: 104-107.
Güler S, Yöndem ZD. Ergenlik ve cinsel sağlık eğitimi ile ilgili grup rehberliğinin 6.sınıf öğrencilerinin bilgi ve tutumlarına etkisi. İlköğretim Online. 2007; 6: 2-10.
www.hasuder.org/belgeler/cocuk_kongre.doc (erişim tarihi Mayıs 1, 2010).
Krugman SD, Lane WG, Walsh CM. Update on child abuse prevention. Curr Opin Pediatr. 2007;19: 711-718.
Bolen RM, Lamb JL. Parental support and outcome in sexually abused children. J Child Sex Abus. 2007;16: 33-54.
Bernard-Bonnin AC, Hébert M, Daignault IV, Allard-Dansereau C. Disclosure of sexual abuse, and personal and familial factors as predictors of post-traumatic stress disorder symptoms in school-aged girls. Paediatr Child Health. 2008;13: 479-486.