Psikolojik Problemi Olan ve Olmayan Çocukların Anne Babalarının Akılcı Olmayan İnançları ve Duygusal Şemalarının Karşılaştırılması

Aile; duyguların, düşüncelerin oluştuğu ilk ortamdır. Bu araştırma 6-13 yaş aralığındaki çocukların anne babaların akılcı olmayan inançları ile duygusal şemalarının çocuklarda görülen psikolojik problemler üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma grubunu Bolu ilinde bulunan ruh sağlığı uzmanına başvuran 38 çocuğun anne babası ile herhangi bir uzmana başvurmamış 38 çocuğun anne babası oluşturmaktadır. Araştırmada anne babalardaki işlevsel olmayan inançları “Anne Baba Düşünceleri Ölçeği”, duygularıyla ilgili inançları “Leahy Duygusal Şema Ölçeği”, çocuklardaki psikolojik problemlerin varlığı ise “ 4-14 Yaş Çocuk ve Ergenlerdeki Davranış Problemleri Ölçeği” ile değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; psikolojik problemleri olan çocukların anne babalarının beklentiler, mükemmeliyetçi ve duyguları zarar görme alt ölçek puanları psikolojik problemi olmayan çocukların anne babalarına göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Psikolojik problemleri olan çocukların annelerinin beklenti puanları psikolojik problemleri olmayan çocukların annelerine göre psikolojik problemleri olan çocukların babalarının mükemmeliyetçi puanları psikolojik problemleri olmayan çocukların babalarınkine oranla daha yüksek olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca beklentilerin duyguları kontrol edilemeyeceği inancı ile, mükemmeliyetçi yaklaşımın akılcılık ve duyguları kabullenme inançlarıyla ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Çocuklardaki psikolojik belirtilerin ortaya çıkmasında anne babaların uygun olmayan inanç ve duyguları etkili olmaktadır. Aile içinde öğrendiği inanç ve duyguları ifade şeklini aile dışında ilk defa uygulamaya çalışan çocuğun uyum sağlayamadığı durumlarda psikopatoloji geliştirdiğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Akılcı Olmayan İnançlar, Çocuklardaki Psikolojik Problemler

Comparison of Irrational Beliefs and Emotional Schemas of Parents of Children With and Without Psychological Problems

Family; is the first environment in which emotions and thoughts occur. This study aims to investigate the effects of parents’ irrational beliefs and emotional schemas on psychological problems seen in children between the ages of 6-13. The study group consists of the parents of 38 children who applied to a mental health specialist in Bolu and the parents of 38 children who did not apply to any specialist. In the study, the dysfunctional beliefs of the parents were evaluated with the “Parental Thoughts Scale”, their beliefs with their feelings “Leahy Emotional Schema Scale”, and the presence of psychological problems in children with the 4-14 Age Children and Adolescents Behavior Problems Scale”. According to the findings; Parents of children with psychological problems had higher expectations, perfectionism, and feelings of harm injury subscale scores than children without psychological problems. The expectation scores of the mothers of children with psychological problems were found to be higher than the mothers of children without psychological problems, and the fathers’ perfectionist scores of children with psychological problems were higher than those of fathers without psychological problems. Furthermore, with the belief that expectations cannot be controlled, the perfectionist approach is related to rationality and beliefs of accepting emotions. Improper beliefs and feelings of parents are effective in the emergence of psychological symptoms in children. It is suggested that the child who tries to apply the beliefs and emotions expressed in the family for the first time outside the family develops psychopathology when he cannot adapt.

Keywords:

Irrational Beliefs Psychological Problems in Children, Emotional Schemas,

PDF

___

Achenbach, T. ve Edelbrock, C. (1983). Manual for the child behavior checklist and revised child behavior profile. Burlington: VT: Queen City Printers.
Azar, S. T., Reitz, E. B. ve Goslin, M. C. (2008). Mothering: Thinking is part of the job description: Application of cognitive views to understanding maladaptive parenting and doing intervention and prevention work. Journal of Applied Developmental Psycho-logy, 29(4), 295–304. doi:10.1016/J.APPDEV.2008.04.009
Barkley, R. A., Anastopoulos, A. D., Guevremont, D. C. ve Fletcher, K. E. (1992). Adolescents with attention deficit hyperactivity disorder: mother-adolescent interactions, family beliefs and conflicts, and maternal psychopathology. Journal of abnormal child psychology, 20(3), 263–288.
Bernard, M. E., Ellis, A. ve Terjesen, M. (2006). Rational-Emotive Behavioral Approaches to Childhood Disorders: History, Theory, Practice and Research BT.A. Ellis ve M. E. Bernard (Eds),Rational Emotive Behavioral Approaches to Childhood Disorders: Theory, Practice and Research (ss. 3–84). Boston, MA: Springer US.
Çivitçi, A., Türküm, S., Hamamcı, Z. ve Duy, B. (2014). Okullarda Akılcı-Duygusal Davranış Terapisine Dayalı Uygulamalar. Ankara: Pegem Akademi.
Dryden, W. ve Branch, R. (2008). The Fundamentals Of Rational Emotive Behaviour Therapy. England: John Wiley and Sons Ltd.
Durukan, İ., Erdem, M., Tufan, A. E., Cöngöloğlu, A., Yorbık, Ö. ve Türkbay, T. (2008). Çocuk ve Ergen psikiyatrisi Poliklinikliğine Başvuran Hastalarda Tanı Dağılımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 9(4), 217–223.
Ellis, A. (1979). Reason and Emotion in Psychotherapy. Toronto: Citadel Pres.
Ellis, A. (2002). Overcoming Resistance: A Rational Emotive Behavior Therapy Integrated Approach. New York: Springer Publishing Company.
Erol, N. ve Şimşek, Z. (1998). Türkiye Ruh Sağlığı Profili Raporu: Çocuk ve Ergenlerde Ruh Sağlığı: Yeterlik Alanları, Davranış ve Duygusal Sorunların Dağılımı. Ankara.
Eryüksel, G. N. ve Akün, E. (2003). Depresyonu olan Ergenler ile Anne Babaların Aile İlişkilerinin ve Bilişsel Çarpıtmalarının İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 18(51), 59–73.
Geldard, K. ve Geldard, D. (2016). Counselling Children: A Practical Introduction(G. Erden ve Ç. Kudiaki, çev.). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Golemean, D. (2016). Duygusal Zeka (B. S. Yüksel, çev.). İstanbul: Varlık Yayınları.
Greenberg, S. L. (2002). Emotional Focused Therapy. Washington: American Psychological Association.
Johnston, C. (1996). Addressing parent cognitions in interventions with families of disruptive children. Advances in cognitive-behavioral therapy, Vol. 2. içinde , Banff international behavioral science series. (ss. 193–209). Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
Yavuz, K. F., Türkçapar, M. H., Demirel, B. ve Karadere, E. (2011). Üniversite Öğrencileri Ve Çalışanları Örnekleminde Leahy Duygusal Şema Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması, Geçerlilik ve Güvenilirliği. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24(4), 273–282.
Kara, T. (2013). Psikiyatri Kliniğine Başvuran Ergenlerin Anneleri İle Arasındaki Duygusal Şemalar, Üst-Bilişsel Süreçler Ve Başa Çıkma Biçimleri İlişkisinin Araştırılması. Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Psikiyatri Kliniği, İstanbul.
Kaya, İ. ve Hamamcı, Z. (2011). Anne-Babaların Akılcı Olmayan Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(3), 1149–1165.
Leahy, L. R. (2002). A model of Emotional Schemas. Cognitive and Behavioral Practice, 9, 177–190.
Leahy, L. R. (2015). Emotional Schema Therapy. New York: The Guilford Publications.
Şenormancı, Ö., Konkan, R., Güçlü, O., Şenormancı, G. ve Sungur, M. Z. (2013). Ruminatif Yanıt Biçimi ve Fonksiyonel Olmayan Tutumların Majör Depresyonla İlişkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 26, 239–247.
Stallard, P. (2002). A Clinician’s Guide To Think Good- Feel Good: Using CBT With Children And Young People. England: John Wiley and Sons Ltd.
Tanrıöver, S., Kaya, N., Tüzün, Ü. ve Aydoğmuş, K. (1992). Çocuk Psikiyatrisi Polikliniğine Başvuran Çocukların Demografik Özel-likleri İle ilgili Bir Çalışma. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 5, 13–19.
Türkçapar, M. H. (2009). Bilişsel Terapi. Ankara: HYB Basım Yayın.
Yavuzer, H. (2013). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yörükoğlu, A. (2008). Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.
Young, J. E. (2003). Schema Therapy A Practitioner’s Guide. New York: The Guilford Publications.