Akıl Arıza Yaptığında ve Normalliğin Sınırları

Akıl sağlığı ve normal davranışların sınırlarının belirlenmesi bu çalışmanın temel amacıdır. Bu kapsamda meta-analiz yöntemiyle alan yazındaki kaynakların taranması yapılmıştır. Alan yazındaki ilgili çalışmaların sonucunda akıl sağlığı ve normallik ölçütlerinin sınırların belirlenmesinde toplumsal ve bireysel kriterlerin etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda alan yazında ön plana çıkan bozuklukların ayırt edici noktaları ile akıl sağlığı noktasındaki gerçekler ve kurgulara değinilmiştir. Bununla birlikte anormal davranış ile bireyin iyi oluşunu inceleyen yaklaşımlar arasında ilişki kurulmasının ve tedavi noktasında kültüre özgü varyasyonların göz önünde bulundurulmasının önemli olduğuna dikkat çekilmiştir. Araştırmacılar tarafından akıl sağlığı yerindeki bireyin normal davranışlara sahip olduğu belirtilmiştir. Akıl sağlığı yerinde ve normal davranış sergileyen birey; kişilerarası uyum, sevme, çalışma, hoşgörü, esneklik, adaptasyon gibi benzer becerilere sahiptir. Ayrıca akıl sağlığı ve normalliğin ölçütleri olarak net bir sınırın çizilmesinin şimdiye kadar mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Normal olarak belirlenen ölçütlere uyum sağlayan bireyler akıl sağlığı yerinde kabul edilmesi ise genel bir yaklaşımdır.

Anahtar Kelimeler:

Akıl sağlığı, normal davranış, ölçüt

When the Mind Malfunctions and the Limits of Normality

To determine the limits of mental health and normal behavior is the main aim fort his study. Within the scope, by

Keywords:

mind, mental health normal behavior, abnormal behavior, criterion,

PDF

___

Adasal, R.(1945). Psikonevrozlar ve seksüel iflaslar. Ankara: Örnek Matbaası.
Adasal, R.(1997).Medikal psikoloji. İstanbul: Minnetoğlu Yayınları.
Alataş, G., Kahiloğulları, A. ve Yanık, M. (2011).Ulusal ruh sağlığı eylem planı. Ankara.
Benedict, R. (1934). Anthropology and the abnormal. J. Gen Psychol,10, 59-82.
Bergson, H.(2020). Ruh teorileri, ı̇nsan ruhu ve kişiliği. (E.B. Altıntas, çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Bozdağ, M.(2020).Ruhsal Zeka. İstanbul: Pozitif Yayıncılık.
Bulaç, A.(2006). İslâm Düşüncesinde Din-Felsefe Vahiy-Akıl İlişkisi. İstanbul: Yeni Akademi Yayınları.
Butcher, J. N., Mineka, S. ve Hooley, J. M. (2013). Anormal psikoloji. ( O. Gündüz, çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi(1986). “Akıl” maddesi(1. Cilt). İstanbul: Gelişim Yayınları.
Corrigan P., W.(2004). Don't call me nuts: an international perspective on the stigma of mental illness. Acta Psychiatr Scand,109(108), 403-404.
Crocker, J. ve Major, B. (1989). Social stigma and self-esteem: The selfprotective properties of stigma. Psychological Review, 96, 608–630.
Cüceloğlu, D. (2010). İnsan ve davranışı ( 20. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi
Çolak, B.(2014). Ruh sağlığı ve hastalıklarına ilişkin hasta ve uzman hekim perspektiflerinin karşılaştırılmasI: Nitel (kalitatif) bir çalışma. Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ankara.
Davison, G. C. ve Neale, J. M. (2004). Anormal psikoloji. İhsan Dağ (çev. ed.).Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Descartes, R. (2015). Duygular ya da ruh halleri. (Ç. Dürüşken, çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
Foucault, M. (2013). Akıl hastalığı ve psikoloji. Emre Bayoğlu( çev.),İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Frager, R. (2003). Kalp, nefs ve ruh. (İ. Kapaklıkaya, çev.).İstanbul: Sufi Kitap.
Fromm, E.(1990). Sağlıklı toplum. (Y. Salman ve Z. Tanrısever, çev.). İstanbul: Payel Yayınevi.
Gençtan, E. (1997). Psikodinamik Psikiyatri ve Normal dışı Davranışlar (13. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Ghaemi, N. (2017). Birinci sınıf delilik. (Y. Alogan, çev.). İstanbul: İthaki.
Happell, B. ve Platania-Phung, C. (2005). Mental health issues within the general health care system: The challenge for nursing education in Australia. Nurse Education Today, 25(6), 465-471.
https://www.psychiatry.org/patients-families/what-is-mental-illnes.ErişimTarihi: 16.12.2021.
https://www.reuters.com/article/us-health-mental-global/mental-health-crisis-could-cost-the-world-16-trillion-by-2030-idUSKCN1MJ2QN. Erişim Tarihi:07. 01. 2022.
Kılıç, C. (1997).Türkiye Ruh Sağlığı Profili - erişkin nüfusla ilgili sonuçlar. (N. Erol, C. Kılıç, M. Ulusoy, M. Keçeci, Z. T. Şimşek, ed.). Türkiye Ruh Sağlığı Profili. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ankara.
Kılıççı, Y.(2006). Okulda Ruh Sağlığı. Ankara: Anı Yayınları.
Kessler, R. C. ve Üstün, T. B. (2004). The world mental health (WMH) survey initiative version of the world health organization (WHO) composite international diagnostic interview (CIDI). International journal of methods in psychiatric research, 13(2), 93-121.
Deniz, K. ve Öztürk, İ.A. (201) . İletişim ve Sunum Becerileri. Ankara: Devlet Kitapları
Lorant, V., Deliège, D., Eaton, W., ve Robert, A., Philippot, P.ve Ansseau, M. (2003).Socioeconomic inequalities in depression: A meta-analysis. Am J Epidemiol, 157: 98-112.
Markowitz, F. E. (1998). The effects of stigma on the psychological well-being and life satisfaction of persons with mental illness. Journal of Health and Social Behavior, 39, 335–347.
Mentalhealth.gov .https://www.mentalhealth.gov/basics/what-is-mental-health ,Erişim tarihi: 07.11.2021.
Muntaner, C., Wolyniec, P., McGrath, J. ve Pulver, A. E. (1994). Psychotic inpatients' social class and their first admission to state or private psychiatric Baltimore hospitals. American journal of public health, 84(2), 287-289.
Özdemir, O. (2017). Psikiyatrik açıdan akıl ve aklın terbiyesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(1), 115-121.
Öztürk, M. O. ve Uluşahin, A. (2011). Ruh sağlığı ve bozuklukları (11. Baskı). Ankara: Nobel Tıp Kitapevi.
Parkinson, L. ve Rachman, S. (1981). Intrusive thoughts: The effects of an uncontrived stress. Advances in Behavior Research and Therapy, 3, 111-118.
Perry, P.(2013). .Akıl sağlığımızı nasıl koruruz? (M. O. Doğan, çev.). İstanbul: Sel Yayınları.
Ruh Sağlığı Derneği. https://ruhsagligidernegi.org/ruh-sagligi/ Erişim tarihi: 06.11.2021.
Sayar, K. (2010). Olmak cesareti. İstanbul: Timaş Yayınları.
Sayar, K. (2012).Hüzün hastalığı. İstanbul: Timaş Yayınları.
Sayar, K.( 2012). Kültür ve ruh sağlığı: Küreselleşme koşullarında kültürel psikiyatri (2. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.
Scull, A.(2019). Uygarlık ve Delilik Akıl Hastalığının Kültürel Tarihi. (N. Elhüseyni, çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Sha, Z., G.(2006). Ruh zihin beden şifası.( D. Taşkan, çev.). İstanbul :Klan Yayınları.
Taylor, J. L., Greenberg, J. S., Seltzer, M. M. ve Floyd, F. J. (2008). Siblings of adults with mild intellectual deficits or mental illness: Differential life course outcomes. Journal of family psychology, 22(6), 905-914.
Tuna, E. ve Öncül-Demir, E.(2020). Dsm-5 e göre normal psikoloji. Ankara: Nobel Yayı.
Ulusal Sağlık Enstitüleri ,( 2007). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK20369/#_A571_ Erişim tarihi: 07.11. 2021.
Yörükoğlu,A.(1985). Gençlik çağı (2.Baskı). Ankara: T.İş Bankası Kültür Yayınları.
Yörükoğlu, A.(2004). Çocuk ve ruh sağlığı (25. Baskı). İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
Wahl, O. F. (1995). Media madness: Public images of mental illness. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
World Health Organization. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/mental-disorders Erişim tarihi: 06.11.2021.