Abdalla E. T. ADAM, Sibel UYGUR, F. Nezihi UYGUR

Çeti (Prosopis farcta)’nin tohum üretimine herbivor böceklerin etkisi

Çeti [Prosopis farcta (Banks & Sol.) J.F.Mac.], Fabaceae familyasına bağlı çok yıllık bir yabancı ot türüdür. Bu çalışma, Türkiye'nin Akdeniz bölgesinde yer alan ve bitkinin büyük bir alanı kaplayarak tarımda önemli bir kısıt oluşturduğu Adana ilinde yürütülmüştür. Çalışma, Çetinin biyolojik mücadelesine yönelik olarak, Çeti meyvesi üzerinde beslenen herbivor böcek türlerinin belirlenmesi ve bu türlerin meyve üzerine etkisinin ortaya konması amacıyla yapılmıştır. Dolayısıyla, Adana ilinde üç farklı lokasyon seçerek, tarla kenarlarından olgun meyveleri toplanıp laboratuvara getirilmiştir. Ardından, bitkinin tohum üretimi ve üzerinde böceklerin etkisi değerlendirilmiştir. Ancak, üç popülasyon arasında meyve başına ortalama tohum sayısında önemli bir fark görülmüştür. Çalışma sonunda, farklı böcek familyalarına bağlı, birçok böcek türü, hem meyve hem de tohum içinde beslerken yakalanmıştır. İncelenen meyvelerin yüzde 50'sinden fazla predatör böcekler tarafından zararlanmıştır. Yakalanan böcekler arasında beş adet Bruchid türü tespit edilip, Çeti için potansiyel yerli bir biyolojik mücadele etmeni olacağını düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Herbivor böcekler, Bruchidae, Prosopis farcta, Biyolojik mücadele

The effect of herbivore insects on seed production of dwarf mesquite (Prosopis farcta)

Dwarf mesquite (Prosopis farcta), is a widespread perennial weed species in the bean family (Fabaceae). This study was conducted in Adana province located in the Mediterranean region of Turkey, where the plant is covering a large area and constitutes a major constraint to crop production. The study was aimed to identify the insect herbivores feeding on dwarf mesquite and their seasonal impact on this weed towards its biological control. Therefore, mature pods were collected from the field margins of three different sites and brought to the laboratory. The seed production and the damage caused by insects were assessed. However, there were significant differences in the mean number of seeds per pod among the three populations. In this study, different insect species representing different insect families were captured feeding inside the pods and seeds. Among these insects, five species were identified and considered potential native biological control agents for mesquite control.

Keywords:

Herbivores, Bruchidae, Prosopis farcta, biological control,

PDF

___

Akkuzu G. & S. Uygur 2012. Çeti [P. farcta (Banks & Sol.) mac.]’ nin çimlenme biyolojisi ve kimyasal mücadelesi üzerine araştımalar. MSc. Thesis, Dept. P. Prot., Enst. Nat. App. Sci., Çukurova Univ., Adana, Turkey.
Anonymous 2017. Turkish State Meteorological Service. https://www.mgm.gov.tr/.
Bükün B., A. Yücel & F.N. Uygur 1995. Çeti (P. farcta Banks and Sol.) Mac.’nin Şanlıurfa İlindeki yayılışı ve ekolojisi üzerine çözlemler. GAP Bölgesi Bitki Koruma Sorunları ve Çözüm Önerileri Sempozyumu, 27 – 29 Nisan 1995 Şanlıurfa, Turkey, pp: 429-435.
Burkart A. 1976. A monograph of the genus Prosopis (Leguminosae subfam. Mimosoideae). Part 1 and catalogue of the recognized species of Prosopis. Journal of the Arnold Arboretum, 57: 219 - 249, 450–526.
Holm L.G., J.V. Pancho, J.P. Herberger & D.L. Plucknet 1991. A geographical alert of world weeds. Krieger, Malabar, FL.
Khoramabadi M. A., H. Alipanah, S. Belokobylskij & M.R. Nematollahi 2016. Biology of Nephopterygia austeritella (Lep.: Pyralidae), a potential biological control agent of Prosopis farcta (Fabaceae) in central Iran. Hellenic Plant Protection Journal, 9: 78 – 88.
Pasiecznik N.M. 2004. Cinderella species and what happens after midnight? Aliens\ 19/20:20.
Pasiecznik N.M., P.J.C. Harris & S. J. Smith 2004. Identifying tropical prosopis species: A field guide. HDRA Publishing. UK
Qasem J.R. 2007. Chemical control of Prosopis farcta (Banks and Sol.) Macbride in the Jordan Valley. Crop Protection, 26, 527-575.
SAS version 9.1.3. 2004. SAS Institute. Cary, NC, USA.
Sertkaya E., İ. Üremiş & A. Yiğit 2005. Natural efficiency of Caryedon palaestinicus Southgate (Coleoptera, Bruchidae; Pachymerinae) feeding on the seeds of mesquit, Prosopis farcta (Banks and Sol.) Macbride. Pakistan Jour. of Bio. Sci., 8 (1), 85-88.
Uygur, S., L. Smith & F.N. Uygur 2012. The effects of seed feeding insects on seed production of yellow starthistle (Centaurea solstitialis L.) in Adana province in southern Turkey. Türk. Biyo. Müc. Derg., 3 (2): 99 – 120.
Yücel A. 1994. Türkiye faunasi için yeni bir tür: Caryedon palestinicus Southgate (Coleoptera, Bruchidae; Pachymerinae). Türk Entomol. Derg., 18 (1): 35-39.