Türkiye’de Cinsiyet Geçişi ile İlgili Hükümlerinin Özerklik Hakkı Açısından İncelenmesi

Özet: Türkiye’de 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu cinsiyet geçişine ilişkin hükümler ihtiva etmiş, bireylerin bazı koşullarda cinsiyet geçiş ameliyatı geçirmelerini ve isim ve cinsiyet kayıtlarının düzeltilmesini düzenlemiştir. İlgili düzenlemenin içerdiği yasaklayıcı ve zorlayıcı hükümlerin bireylerin beden bütünlükleri ve cinsel kimlikleri hakkında karar verme hakkını sınırladığı ileri sürülerek madde eleştirilmiştir. Özellikle bireylerin üreme yeteneğini sona erdiren girişimlere ve cinsiyet geçiş ameliyatlarına zorlanması hususları ile ilgili hükümler dava konusu edilmiştir. Makalemizde bu başlıklar ile ilgili hükümler ve bazı yargı kararları cinsiyet geçiş süreçlerinde beden bütünlükleri ve cinsel kimlikleri hakkında karar verme hakları açısından incelenmiştir. -- Abstract: Gender reassignment surgery is a difficult, heavy and irreversible risky plastic surgery operation that results in the deprivation of some organs of individuals. (1) In Turkey, the Civil Code No. 4721 contained provisions regarding gender reassignment, regulated that individuals undergo gender reassignment surgery under certain conditions and that their name and gender records be corrected. The article is criticized on the grounds that the prohibitive and coercive provisions contained in the relevant regulation limit the right of individuals to make decisions about their body integrity and sexual identity. In particular, the provisions on forcing individuals to undergo attempts to end their reproductive ability and to undergo gender reassignment surgeries have been the subject of lawsuits. In our article, the provisions related to these topics and some judicial decisions are examined in terms of the right to decide on body integrity and sexual identity in the gender transition processes.