Hemşirelerde Kişisel Değerler ile Etik Duyarlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Hemşirelerin bakım sürecinde yaşanan olayların etik boyutunun olup olmadığını anlayabilmesi ve etik sorunla karşılaştığı noktada uygun kabul edilebilir kararlar verebilmesi için etik duyarlılığa sahip olması gereklidir. Etik ilkelere dayalı davranış; tutum ve davranışlara yön veren kişisel değerlerin bir uzantısıdır. Etik açıdan uygun karar verme sürecinde hemşirenin kendi değerlerini tanıması önemlidir. Bu çalışmada, hemşirelerin kişisel değerleri ve etik duyarlılık düzeylerinin belirlenmesi ve kişisel değerler ile etik duyarlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, tanımlayıcı ve ilişkisel araştırma tasarımı kullanılmıştır. Çalışmaya etik kurul ve kurum izni alındıktan sonra başlanmıştır. Bu çalışmanın verileri, Mayıs 2018 ile Mart 2019 tarihleri arasında bir üniversite hastanesi kliniğinde çalışan 114 hemşirenin bilgilendirilmiş onamları alındıktan sonra yüz yüze anket yöntemiyle toplanmıştır. Verilerin toplanmasında; hemşirelerin tanıtıcı bilgilerini içeren “Bilgi Formu”, “Salford- Scott Hemşirelik Değerleri Ölçeği” ve “Byrd’nin Hemşirelere Yönelik Etik Duyarlılık Testi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra parametrik ve non parametrik testler kullanılmış, ölçekler arası ilişkinin değerlendirilmesinde ise Spearman korelasyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan hemşirelerin etik duyarlılıklarının orta düzeyde (22,798 ±3,27), en çok önem verilen kişisel değerden en az önem verilen değer sırasının entelektüel merak, eğitsel başarı, kendini kontrol etme, dürüstlük, özgecilik ve dindarlık olduğu belirlenmiştir. Etik ve değerler konusunda eğitim alanların hemşirelik değerleri ölçeği toplam puan ortalamalarının ve alt boyut alanlarından entelektüel merak, eğitsel başarı, kendini kontrol etme ve dindarlık boyutu puan ortalamalarının eğitim almayanlara göre anlamlı düzeyde yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Tartışma ve Sonuç: Bu çalışmada hemşirelerin etik duyarlılıklarının orta düzeyde olduğu ve kişisel değerler ile etik duyarlılık arasında bir ilişki olmadığı görülmüştür. Etik duyarlılığı yüksek ve kişisel değerlerinin farkında olan bir hemşire, etik karar verme sürecini etkili şekilde yönetebilir ve uygun hasta bakımını sağlayarak, hasta memnuniyeti ve bakım kalitesini arttırabilir. Bu bağlamda, hemşirelik yöneticilerinin hizmet içi eğitimlerde etik konularına yönelik daha kapsamlı içerikler hazırlayarak programlarını oluşturmaları, var olan programları da etik konu başlıkları ile güçlendirmeleri önerilmektedir. Hemşirelerin kişisel değerlerini ve etik duyarlılık düzeylerini etkileyen değişkenlerin daha anlaşılır olabilmesi açısından nitel çalışmaların katkısı olacaktır.