TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISI İLE SOSYO-EKONOMİK DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ

Bu çalışmanın amacı, Ankara'nın sosyo-ekonomik düzey bakımından üç farklı ilçesinde yaşayan kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet algısı düzeylerini çeşitli değişkenlere göre belirlemektir. Araştırmanın örneklemini Ankara ilçelerindeortaöğretim 9., 10., 11. ve 12. sınıfta öğrenim görmekte olan 284 kadın 227 erkek toplam 511 öğrencinin velisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, olasılığa bağlı örnekleme türünden basit tesadüfî örnekleme uygun olarak belirlenmiştir. Örneklemi Ankara'nın değişik sosyo-ekonomik özellikler gösteren Çankaya, Sincan ve Gölbaşı ilçelerinde kadın ve erkek veliler oluşturmuştur. Katılımcılara sosyo-demografik bilgi formu ve Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmaya katılan 511 velinin Çankaya ilçesine ait ortalama toplumsal cinsiyet algı düzeyi puanları 95.40?17.18, Sincan 84.55?17.11 ve Gölbaşı 70.53?15.35 bulunmuştur. Araştırmaya katılan 284 kadının ortalama toplumsal cinsiyet algısı düzeyi 91.04?18.57, 227 erkeğin toplumsal cinsiyet algı düzeyi ise 81.96?18.83 bulunmuştur. Cinsiyet değişkenine göre kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet algı düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur (t değeri= 5.46; p=.000). Üç farklı sosyo-ekonomik durumda yaşayan kadın ve erkeklerin sosyo-ekonomik düzeye göre toplumsal cinsiyet rollerinde farklılıklar olduğu saptanmıştır (F değeri=12.84; p=0.000). Kadın ve erkeklerin eğitim durumu değişkeni göz önüne alındığında üniversite mezunlarının diğerlerinden daha yüksek puana sahip olduğu gözlenmektedir. Araştırmanın sonuçları üç farklı sosyo-ekonomik ilçede yaşayan kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyete ilişkin görüşlerini ortaya koyması açısından önem taşımaktadır. Toplumun tamamını kapsayacak şekilde toplumsal cinsiyet rollerinin belirlenmesine yönelik araştırmaların tasarlanması önerilmektedir

DETERMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN GENDER PERCEPTION AND SOCIOECONOMIC VARIABLES

Gender” is identified as the genetic, physiological and biological characteristics of a person as a female or male. The “Social Gender” concept consists of the socially identified personal characteristics, roles and responsibilities of the female and male. The definition of the social gender concept therefore includes the values, expectations, judgements and roles regarding how the society sees and perceives us, how it thinks of us and expects us to behave and not the biological differences (Dökmen 2004, Lindsey, 1990, Sakallı-Uğurlu, 2002, Powell and Greenhaus, 2010). Individuals behave according to the values provided to them by the social structure while fulfilling their roles in the society (Arslan, 2003; Demirbilek, 2007; Hablemitoğlu, 2005; Kitiş and Bilgici, 2007). According to these judgements, social expectations are developed regarding which behavior and activities females and males will be able to do, and who has or will have which rights and power in what degree (Günay and Bener, 2011). Intercultural comparions have revealed that both males and females try to reconcile their innate roles with the roles seen appropriate for them by the society. For example, when thegeneral pattern of division of labor as “source provider” and “housewife” is examined, females are taught housekeeping skills such as cooking and sewing and males are taught skills they can use economically from their early ages. This social role distribution is provided continuity by being supported with interindividual relationships (with parents, friends, etc.) (Güldü and Ersoy-Kart, 2007; Yaylı, Çınar, 2014). The “Caregiver role” of females is reflected in formal work areas such as office work, the service industry and nursing where there is female dominance. These areas show strong elements of care and service (Akın, 2007). Developing countries are at the initial stages of the socio-economic and cultural development process allowing the empowerment of women and women therefore currently lag behind men. The most important factor here seems to be the roles the traditional social structure in developing countries impose on women and men (Vefikuluçay, Zeyneloğlu, Eroğlu, Taşkın 2007, Parlaktuna, 2010). We aimed to determine whether the gender roles of females and males living in three different socio-economic conditions change according to variables such as socio-economic status, gender, and educational status in this study. The study sample consisted of the parents of a total of 511 students attending 9th to 12th grades of secondary school in several Ankara districts. The sample was selected using simple random sampling of the probability-dependent sampling type and consisted of

PDF

___

AKIN, A. (2007). Cinsiyet Rollerinin Kadının Günlük Yaşamına Etkisi. Http://www.Gencgazeteciler. Org/Crolleri.Asp 11 Aralık.2007’ de alınmıştır.
AKIN, A. ve DEMİREL, S. (2003). Toplumsal Cinsiyet Kavramı ve Sağlığa Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25,4,73-82.
ALTAN, S. (2001). Eğitim Materyallerinde Cinsiyetçi Öğeler. Ankara: Can Matbaacılık. ALTINOVA, H.H, DUYAN V. (2013). Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeğinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet. 24 (2); 9-22.
ARSLAN, A. (2003). Eşitsizliğin Teorik Temelleri: Etik Teorisi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 115-135.
AŞILI G. (2001).Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri ve Ego Durumları Arasındaki İlişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitimde Psikolojik Hizmetler Bilim Dalı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya.
BAYKAL S. (1988).Üniversite Öğrencilerinin Cinsiyet Rolleri İle İlgili Kalıp Yargılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
DEMİRBİLEK, S. (2007). Cinsiyet Ayrımcılığın Sosyolojik Açıdan İncelenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi,44 (511), 45-49.
DEMİREL S, KISA S, KOCAÖZ S, VEFİKULUÇAY D, TAŞKIN L, EROĞLU K, AKIN A. (2004).Üniversite Yaşamı Öğrencilerin Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısındaki Gelenekselliğini Etkiliyor mu? Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi. Ankara.
DÖKMEN YZ. (2004).Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açıklamalar. Ankara: Sistem Yayıncılık.
GÜLDÜ, Ö., ERSOY-KART, M. (2009 ). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ve Siyasal Tutumlar: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 64-3.
GÜNAY, G, BENER, Ö. (2011). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri Çerçevesinde Aile İçi Yaşamı Algılama Biçimleri. TSA , 15(3):157-171.
HABLEMİTOĞLU, Ş. (2005). Toplumsal Cinsiyet Yazıları. (İkinci Baskı, sy. 20-40). İstanbul:Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
HARTMANN, H, (2006), Marksizm’le Feminizm’in Mutsuz Evliliği, (Çeviren: Gülşat Aygen), İstanbul: Agora Kitaplığı.
KAHRAMAN L, KAHRAMAN, A.B.,OZANSOY, N., AKILLI H., KEKİLLİOĞLU,A., ÖZCAN A.(2014).Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Algısı Araştırması,Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic- ISSN; 1308-2104, Volume 9/2, Winter 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6244,p. 811-831.
KARASAR, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (20. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KİTİŞ, Y., BİLGİCİ, S. Ş. (2007). Bir Aile İçi Şiddet Olgusu: Sır Tutma İlkesi İle Şiddeti İhbar Etme Yükümlülüğü Arasındaki Etik İkilem. Aile ve Toplum. Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 3 (11): 7-13.
KODAN, S. (2013). Evli Bireylerin Evlilik Kalitesi Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları Ve Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
LİNDSEY L.L. GENDERROLES(1990). A Sociological Perspective. United States of America: PrenticeHall International Limited. Pp:1-5.
ÖNGEN, B., AYTAÇ, S. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları Ve Yaşam Değerleri İlişkisi. Sosyoloji Konferansları. No: 48: 1-18.
ÖZKAN, D.(2014). Modern Sosyal Hayatta Kadının Toplumsal Cinsiyetinin Ve Rollerinin Dönüşümü:Geleneğe Karşı Modernite, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature an History of Turkish or Turkic- ISSN;1308- 2104, Volume 9/2 Winter 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6063, p. 1239-1252.
PARLAKTUNA, İ. (2010). Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi. Ege Akademik Bakış. 10 (4 ): 1217 – 1230.
POWELL, G.N.,GREENHAUS, J.H. (2010). Sex, ender, And Decisions At The Family Work Interface. Journal of Management. 36 (4):1011-1039.
SAKALLI-UĞURLU, N. (2002). Çelişik duygulu cinsiyetçilik ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49),47 – 58.
SCHMITT, D.P. (2003). “Are Men Universally More Dismissing than Women? Gender Differences in Romantic Across 62 Cultural Regions,” Personal Relationships, 10/3: 307- 333.
TERZİOĞLU, F.,TAŞKIN, L. (2008). Kadının Toplumsal Cinsiyet Rolünün Liderlik Davranışlarına ve Hemşirelik Mesleğine Yansımaları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 12;2: 62-67.
VEFİKULUÇAY,D., ZEYNELOĞLU, S., EROĞLU, K., TAŞKIN, L. (2007). Kafkas Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Bakış Açıları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 26–38.
YAYLI, D., ÇINAR E.K. (2014). Ortaokul Türkçe Ders Kitapları Görsellerinde Toplumsal Cinsiyet, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic- ISSN; 1308-2104,Volume 9/5 Spring 2014, www.turkishstudies.net, DOI Number:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6870,p, 2075-2096.
YILMAZ, D. V., ZEYNELOĞLU, S., KOCAÖZ, S., KISA, S., TAŞKIN, L., EROĞLU, K., (2009). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 6:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com