Endemik Kum Kriketi Schizodactylus inexpectatus (Werner, 1901) (Orthoptera: Schizodactylidae)’un Biyolojisi, Nimf Evreleri ve Yaşam Alışkanlıkları

Bu çal›flma Çukurova Deltas› (Adana) ve Alata (Mersin)’da 2000-2007 tarihleri aras›nda yürütülmüfl ve ülkemiz için endemik olan kum kriketi Schizodactylus inexpectatus (Werner, 1901) (Orthoptera: Schizodactylidae)’un biyolojisi ve yaflam flekli araflt›r›lm›flt›r. Araflt›rma sonuçlar›na göre gece aktif S. inexpectatus’un 9 nimf dönemi geçirdi¤i yap›lan ölçümlerle belirlenmifltir. Her döneme ait ölçüm sonuçlar› LSD testine göre istatistiki aç›dan önemli farkl›l›klar göstermifl, her dönemin kendine has vücut büyüklü¤ü oldu¤u ortaya ç›kar›lm›flt›r. Yuva özelliklerinin de verildi¤i çal›flmada yuva derinliklerinin ergin ve ergin öncesi dönemlere göre de¤iflmedi¤i, tamamen yuva için seçilen bölgenin nem durumu ile ilgili oldu¤u ortaya ç›kar›lm›flt›r. Kannibalist özellik gösteren Schizodactylus inexpectatus’un besin tercihleri de do¤a koflullar›nda araflt›r›lm›flt›r. S. inexpectatus yok olma riski alt›ndad›r ve bu yüzden bu türün tek do¤al habitat› olarak hizmet eden kumul alanlar›n korunmas›n› amaçlayan programlar›n›n oluflturulmas› önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kum kriket, endemik, Schizodactylus inexpectatus, biyoloji, davranış, yaflam flekli

The Biology, Nymphal Stages, and Life Habits of the Endemic Sand Dune Cricket Schizodactylus inexpectatus (Werner, 1901) (Orthoptera: Schizodactylidae)

The biology, nymphal stages, and life habits of the endemic dune cricket Schizodactylus inexpectatus (Werner, 1901) (Orthoptera: Schizodactylidae) were investigated in this study carried out between 2000 and 2007 in the Çukurova delta (Adana province) and in Alata (Mersin province), Turkey. The study showed that S. inexpectatus, which is a nocturnal insect, passes through 9 nymphal stages, each characterised by its own body size. The present study showed that certain properties of burrows, such as their depths, do not depend on either adult or immature stages of the insect. Food preferences of cannibalistic species of S. inexpectatus were also investigated under field conditions. S. inexpectatus is at risk of extinction and therefore the establishment of conservation programmes aimed at preserving sand dunes, which serve as the only natural habitat of this species, is advised.

Keywords:

Dune cricket, endemic, Schizodactylus inexpectatus, biology, behaviour, life habits,

PDF

___

Altan, T. and Tischew, S. 2002. Biotope classification in coastal ecosystems of Turkey: The case of the Çukurova Delta and Integration in the European Union Network of Habitats (Natura 2000). 3rdInternational Symposium on Sustainable Agro- environmental Systems: New Technologies and Applications (26- 28 October 2002, Cairo, Egypt). 10 p.
Aydın, G. 2005. Distribution of the Dune Cricket Schizodactylus inexpectatus (Orthoptera: Schizodactylidae) in the Çukurova Delta, Southern Turkey. Zool. Middle East 36: 111-113.
Choudhuri, D.K. and Bagh, R.K. 1974. On the Sub-social Behaviour and Cannibalism in Schizodactylus monstrosus Schizodactylidae). Rev. Ecol. Biol. Sol. 11: 569-573. (Orthoptera:
Cochran, W.G. and Cox, G.M. 1957. Experimental Designs. John Wiley and Sons, New York, USA, 611 p.
Demirsoy, A. 1999. Yaşamın Temel Kuralları. Omurgasızlar – Böcekler Entomoloji. (Basis Rules of the Life. Invertebrate-Insecta- Entomology). Ankara, 941 p.
Directive 92/43/EEC, Treaty of accession, 2003. Natural habitat types of community ınterest whose conservation requires the designation of special areas of conservation. 16p.
Dönmez, M. 1995. Göksu Deltası Özel Çevre Koruma Bölgesi Orthoptera Faunasının Saptanması. Ç.Ü. Fen Bil. Enst. MSc Thesis Adana, 80 pp. (Unpublished)
Guichard, K.M. 1961. Naturalist in Turkey. Span, 4: 120-124.
Hazra, A.K. and Tandon, S.K. 1991. Ecology and Behaviour of a Sand Burrowing Insect, Schizodactylus monstrosus (Orthoptera: Schizodactylidae). 805-809 In Advances in Management and Conservation of Soil Fauna (Eds: G.K. Veeresh, D. Rajagopal and C.A. Viraktamath). Bombay, Calcutta, New Delhi, 925 pp.
Karabağ, T. 1958. Türkiye’nin Orthoptera Faunası (The Orthoptera Fauna of Turkey). Ankara Univ. Fen. Fak. Yayınları. Ankara, 198 p.
Karman, M. 1971. Bitki Koruma Araştırmalarında Genel Bilgiler, Denemelerin Kuruluşu ve Değerlendirme Esasları, T. C. Tarım Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, İzmir, 279 p.
Khattar, N. 1972. A description of the adult and the nymphal stages of Schizodactylus monstrosus (Drury) (Orthoptera). J. Nat. Hist. 6: 589-600.
Mason, J.B. 1961. Stridulatory mechanism in the family Schizodactylidae. EOS, 37: 505-508.
Ramme, W. 1931. Systematisches, Verbreitung und Morpho- biologisches Aus der Gryllacriden-Unterfamilie Schizodactylinae (Orth). Zeitschr. Morphol. Okol. Tiere. 22: 163-172.
Uvarov, B.P. 1952. Description of adult Schizodactylus inexpectatus (Werner) from Turkey (Orthoptera, Gryllacrididae). Ann. Mag. Nat. Hist., 12: 772-774.
Yilmaz, K.T., Çakan, H. and Szekely, T. 2003. Management Needs of Coastal Areas in the Eastern Mediterranean. – Medcoast, Ravenna, Italy: 877-888.