Türkiye’de Gebelik Sonlandırma: “Nereden Nereye…?”*

Dr. Toubia, Hartum Eğitim Hastanesi’nde hekimliğinin ilk yıllarında, çoğu evli ve çok çocuklu kadınların kanama nedeniyle acil servise gelip, tamamlanmamış düşük tanısı ile tedavi edildiğini, olayı kendiliğinden düşük olarak bildirseler de, düşüklerin onlar tarafından başlatıldığının anlaşıldığını öğrenmişti. Kadınların yaşamlarındaki zor gerçekler ve pratik çözümler Dr. Touba’nın üreme sağlığı hizmetlerine olan duyarlılığını giderek artırdı. Sudan’dan politik nedenlerle 1988 yılında ayrıldığında, dünya hakkında daha net bir görüşü vardı. Arap ve Müslüman ülkelerde kadınlar hep aynı kaderi mi paylaşıyordu? Ülkelerin politik ve yasal durumlarını incelerken iki ülkede, Tunus ve Türkiye’de, belli gebelik haftalarında, isteğe bağlı düşüklerin yasal olduğunu belirledi. Müslüman ülkelerde, ilgili yasal durum, kutsal Kuran’da fetusun ilk olarak Nutfa (bir kaç hücrelik nokta), daha sonra Alağaa (rahime bağlanan kitle) olarak tanımlanarak, bitki gibi bir canlı olduğu, ilk hareketlerinin hissedildiği zaman (yaklaşık 12. haftada) ruhunu kazanarak insan olduğu ifadesine dayanıyordu. Londra Üniversitesi’nde Master Programı öğrencisiyken, bir Türk araştırmacı ile karşılaştığında, araştırma yapmak üzere Türkiye’yi seçti. İstanbul Üniversitesi’ndeki çalışma arkadaşları ile birlikte proje hazırlayarak iki büyük kamu hastanesinde sunulan düşük hizmetlerinin etkinliğini değerlendirdi. Sonraları, Tunus’u da ziyaret etti ve pek çok sağlık meslek elemanı ve öğrencisine bu ülke örneklerini aktararak model eğitimler yaptı. Türkiye’nin sağlık sistemi ile ilgisi yirmi yıl öncede kalan Dr.Toubia, bu süre içinde hizmetlerin ihtiyacı karşılaması açısından daha da gelişmesini beklerken, günümüzde, düşüklerle ilgili yasanın değiştirilerek, 10 haftalık olan gebelik sonlandırma süresinin 4 haftaya indirilmesi için çalışıldığı haberini şaşkınlıkla karşıladı. Bu yazıda Dr. Toubia, bulundugu bolgede modernlesme ornegi ve ekonomik bir dev olarak algılanan Türkiye’de, yaşanan bu gelişmeyi eleştirel olarak değerlendiriyor.

Pregnancy Termination in Turkey: ‘Nereden Nereye…?’*

In her early years as a surgeon, Dr. Toubia came to understand that the many women who came to the Khartoum Teaching Hospital with heavy vaginal bleeding were not suffering from miscarriage, but rather had attempted to terminate their pregnancies themselves. Dr. Toubia became increasingly aware of the difficult circumstances of these married women with multiple children, and practical ways to help them through reproductive health services. When she left Sudan in 1988 for political reasons, she had further clarified her approach to such issues, wondering whether women in the Arab and Muslim countries always suffered from the same fate. As a result of her research, she found out that in Tunisia and Turkey, voluntary termination of pregnancy up to certain weeks was legal. These Muslim countries were basing their legal positions on the Quranic principle that a fetus is first a nutfa (a cluster of cells), then a alagaa (a growth attached to the womb) – a being more like a plant. Accordingly, a fetus does not have a soul, and does not become a human being, until quickening (around 12 weeks of age). Dr. Toubia met a Turkish researcher when she was enrolled in a Master’s Degree at the University of London and decided to conduct research in Turkey. In a project prepared with researchers at the University of Istanbul, she analyzed the effectiveness of abortion services provided in two large public hospitals in Istanbul. Later, she visited Tunisia and provided model trainings to many health professionals and medical students. Dr. Toubia expected that in the intervening twenty years where she did not have much contact with the Turkish medical system, things would have improved in terms of services meeting demand. So it has been a great surprise to her that there have been efforts to change the law to make abortions only up to 4 weeks legal. In her piece, Dr. Toubia evaluates this development from a critical perspective, especially given that Turkey is considered an example of modernization and economic success in the region.

___

  • 1. Women of the Arab World. The coming challenge Papers of the Arab Women’s Solidarity association Conferences, N. Toubia, N.El Saadawi, Pelgrave Macmillan, 1989.
  • 2. Bulut A, Toubia N, Nalbant H, Kayatürk F. Hastanelerde verilen gebelik sonlandırma hizmetlerinin işlerliği ve etkinliği, Jinekoloji ve Obstetrik Dergisi. 1994; 8: 27-31.
  • 3. Bulut A, Toubia N. Abortion services in two of public sector hospitals in İstanbul, Turkey: How well do they meet women’s needs?. In: Abortion in the Developing World, eds: Mundigo A.I., Indriso C. London, England, Zed Books, 1999; 259-78.