ŞEHİR AĞAÇLARINDA KÖK SÜRGÜNÜ PROBLEMİ VE BAZI ÖNERİLER

Kök sürgünleri, bir bitkinin köklerinden gelişen sürgünlerdir. Bu sürgünler ağaçlarda tabiî olarak ya da çeşitli insan etkileri sonucunda meydana gelebilmektedir. Kök kesimi, toprağın sıkıştırılması, kuvvetli budama, kesme, yakma vb. sebepler kök sürgünü oluşumunu teşvik etmektedir. Ülkemizdeki birçok yerli veya yabancı geniş yapraklı ağaç türü kök sürgünü verebilmektedir. Şehirlerde istenmeyen bu sürgünler ana ağaca ve çevreye çeşitli olumsuz etkilerde bulunmakta ve şehir ağaçlarının bakım masraflarını artırmaktadır. Şehir ağaçlarında öncelikle kök sürgünü oluşumuna yönelik tedbirler alınmalı; bunun için ağaçların toprak üstü kısımları ile kök sistemlerine zarar vermekten kaçınılmalı ve kuvvetli budama uygulanmamalıdır. Kök sürgünleri ortaya çıktığında ise, ana ağaca zarar verilmeden zamanında ve etkili bir mücadele yapılmalıdır. Büyüme mevsimi boyunca kök sürgünü oluşumu takip edilmeli ve oluşan kök sürgünleri hemen kesilerek uzaklaştırılmalıdır. Şehir içi ağaçlandırmalarda kök sürgünü verebilen bir türün kullanımı düşünülüyorsa, karşılaşılabilecek kök sürgünü problemi ve bu problemi bertaraf edebilmek için gerekli emek ve masraflar göz önüne alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Şehir ağacı, kök sürgünü, geniş yapraklı ağaç, ağaç bakımı

ROOT SPROUT PROBLEM IN URBAN TREES AND SOME RECOMMENDATIONS

Root sprouts are sprouts growing from the roots of a plant. These sprouts can arise naturally or as a result of various human effects in trees. Root sprouting is stimulated by reasons such as root cutting, soil compaction, heavy pruning, cutting and burning. Many native or exotic broadleaf tree species in Turkey can form root sprouts. These undesirable sprouts in the cities have various negative effects on the parent tree and the environment, and increase the care costs of urban trees. In urban trees, measures should be taken first in relation to root sprouting; for this, damaging to the aboveground parts and root systems of trees should be avoided and heavy pruning should not be practiced. When root sprouts arose, a struggle should be made in a timely and effective manner without damaging to the parent tree. Root sprout formation should be monitored during the growing season and the formed root sprouts should be removed immediately by cutting. If it is thought to use a species that can form root sprouts in urban afforestation, root sprout problem to be encountered and the necessary labor and costs to eliminate this problem should be considered.

Keywords:

Urban tree, root sprout, broadleaf tree, tree care,

PDF

___

Anonim, (2015). Technical manual, Urban forest. City of Newcastle, Newcastle.
Anşin, R., & Özkan, Z. C. (1993). Tohumlu bitkiler (Spermatophyta), Odunsu taksonlar. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:167/19, Trabzon.
Asaro, C., Becker, C., & Creighton, J. (2009). Control and utilization of tree-of-heaven, A guide for Virginia landowners. Virginia Department of Forestry, Publication No:P00144, Charlottesville, VA.
Avşar, M. D. (2001). Kahramanmaraş yöresinde dişbudak yapraklı kanatlı ceviz (Pterocarya fraxinifolia (Poiret) Spach)’in iki yayılış alanı. 1. Ulusal Ormancılık Kongresi, 19-20 Mart 2001, Ankara, 497-503.
Aytuğ, B., & Gerçek, Z. (2012). Orman ağaçlarının hayatı (2. baskı). Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:222/38, Trabzon.
Bozkuş, H. F., & Çoban, S. (2006). Kent ağaçlarında başlıca bakım sorunları ve budama esasları. In Kent ağaçları ve süs bitkilerinde bakım ve budama esasları (s. 63-77). İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Park ve Bahçeler Müdürlüğü, İstanbul.
Finkeldey, R., & Hattemer, H. H. (2007). Tropical forest genetics. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg.
Genç, M., Güner, Ş. T., Çömez, A., Deligöz, A., & Yıldız, D. (2011). Kasnak meşesinin (Quercus vulcanica Boiss. and Heldr. Ex Kotschy) ekolojisi ve meşcere kuruluş özellikleri. Orman Genel Müdürlüğü Orman Toprak ve Ekoloji Araştırmaları Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No:5, Eskişehir.
Huss, J. (2004). Natural stand regeneration. In J. Burley, J. Evans & J. A. Youngquist (Eds.), Encyclopedia of forest sciences (pp. 1017-1033). Elsevier Academic Press, Oxford.
Jones, R. H., & Raynal, D. J. (1986). Spatial distribution and development of root sprouts in Fagus grandifolia (Fagaceae). American Journal of Botany, 73(12), 1723-1731.
Kucerova, V., Honec, M., Paule, L., Zhelev, P., & Gömöry, D. (2010). Genetic differentiation of Sorbus torminalis in Eastern Europe as determined by microsatellite markers. Biologia, 65(5), 817-821.
Miller, J. H., Chambliss, E. B., & Loewenstein, N. J. (2010). A field guide for the identification of invasive plants in southern forests. United States Department of Agriculture Forest Service Southern Research Station, General Technical Report SRS-119, Asheville, NC.
Nesom, G. (2006). Boxelder, Acer negundo L. United States Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service.
Pallardy, S. G. (2008). Physiology of woody plants (3rd ed.). Elsevier Inc., Academic Press, New York.
Remaley, T., & Swearingen, J. M. (2005). Fact sheet: White poplar. Plant Conservation Alliance’s Alien Plant Working Group.
Robinson, N. (2004). The planting design handbook (2nd ed.). Ashgate Publishing Limited, Hants.
Saatçioğlu, F., & Atay, İ. (1960). En önemli silvikültürel ve estetik özellikleriyle şehir ve yol ağaçları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 10(2), 1-24.
Saatçioğlu, F. (1976). Silvikültür I, Silvikültürün biyolojik esasları ve prensipleri (2. baskı). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:2187/222, İstanbul.
Steneker, G. A. (1974). Factors affecting the suckering of trembling aspen. The Forestry Chronicle, 50(1), 1-3.
Ürgenç, S. (1990). Budamanın genel esasları ve tekniği. In Şehiriçi ağaçların tekniğine uygun bakımı ve budanması (s. 13-53). Ormancılık Eğitim ve Kültür Vakfı, Yayın No:2, İstanbul.
Ürgenç, S. İ. (1998). Genel plantasyon ve ağaçlandırma tekniği (2. baskı). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:3997/444, İstanbul.
Warne, A. (2016). Black locust (Robinia pseudoacacia L.), Best management practices in Ontario. Ontario Invasive Plant Council, Peterborough, ON.
Wilson, C. L., & Loomis, W. E. (1962). Botany (3rd ed.). Holt, Rinehart and Winston, Inc., New York.
Yılmaz, M., & Ok, T. (2012). Geyik elması (Malus trilobata C.K. Schneid.)’nın bazı biyolojik, ekolojik ve etnobotanik özellikleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı, 156-160.