KENT MOBİLYALARININ KENT KİMLİĞİ İLE İLİŞKİSİ: YOZGAT ÇAPANOĞLU KENT PARK ÖRNEĞİ

Çevresi ile sürekli etkileşim içinde olan insanoğlunun hem kişisel hem de toplumsal gereksinimleri vardır. Bu gereksinimlerin karşılanması için fiziksel ortamlarda yapılan düzenlemeler bulunduğu toplumun ekonomik, sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik şartlarına göre şekillenerek mimari yapılarına ve dolayısıyla kentsel mekanlarına yansır. Bu nedenle bir kent ait olduğu toplumun ekonomik, teknolojik, sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik şartlarını yansıttığı ölçüde özgün ve kimlikli olur. Bu çalışmada örnek seçilen Yozgat kenti Çapanoğlu Kent Park’ta bulunan kent mobilyalarının kent kimliği ile ilişkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda öncelikle parkın tüm mobilyaları gözlem ve belgeleme yoluyla incelenerek yaş gruplarına uygunluk, engelli erişimi, güvenlik, bakım, estetik ve kent kimliğine katkı kriterlerine göre analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda parkın mobilyalarının bütün yaş grupları ve engelliler için evrensel tasarım kriterlerini ve fiziksel konfor şartlarını karşılama yeterliliklerinin çok az olduğu; estetik olarak özgün olmadığı, bulunduğu kentin kimlik elemanlarının yansıtılmadığı gözlemlenmiştir. Yozgat kent kimliği için önemli bir yere sahip olan Çapanoğlu Kent Park kentin tarihini, kültürünü ve sosyo-ekonomik özelliklerini yansıtan, kent dokusuyla uyumlu, kente özgü tasarım ürünleri olan kent mobilyaları ile yeniden tasarlanarak düzenlenmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Kentsel mobilya, tasarım kriterleri, kent kimliği, Yozgat

THE RELATIONSHIP OF URBAN FURNITURE AND URBAN IDENTITY: THE SAMPLE OF YOZGAT ÇAPANOĞLU CITY PARK

Human beings, who are in constant interaction with their environment, have both personal and social needs. The arrangements made in physical environments to meet these needs are shaped according to the economic, socio-cultural and socio-economic conditions of the society in which they are located and are reflected in their architectural structures and therefore urban spaces. For this reason, a city becomes unique and identity to the extent that it reflects the economic, technological, socio-cultural, and socio-economic conditions of the society to which it belongs. In this study, it is aimed to reveal the relationship between urban furniture and urban identity in Çapanoğlu Kent Park, the city of Yozgat. In this context, first of all, all the furniture of the park was examined through observation and documentation and analyzed according to the criteria of suitability for age groups, disabled access, safety, maintenance, aesthetics and contribution to urban identity. As a result of the analyzes made, it has been determined that the park's furniture has very little ability to meet the universal design criteria and physical comfort conditions for all age groups and the disabled; it is not aesthetically original; it has been observed that the identity elements of the city in which it is located are not reflected. Capanoğlu City Park, which has an important place for the urban identity of Yozgat, should be redesigned and arranged with urban furniture, which is city-specific design products that reflect the history, culture and socio-economic characteristics of the city and are compatible with the urban fabric.

Keywords:

Urban furniture, design criteria, urban identity, Yozgat,

PDF

___

Aksu, Ö.V. (2012). Kent Mobilyaları Tasarımında Özgün Yaklaşımlar. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(6), 373.
Aslanboğa, İ., (1990). Kentlerde Yol Ağaçlandırması, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir.
Bulut, Y. & Atabeyoğlu, Ö. (2007). Fountains as Urban: Furniture in Historical Urban Structure and Usage Culture: Erzurum City Case. Building and Environment, 42(6), 2432-2438.
Çakır, H. K. & Özenç, A. (2005). Kentsel Dış Mekânlarda Kullanılan Aydınlatma Elemanlarının İrdelenmesi: Edirne Örneği. III. Ulusal Aydınlatma Sempozyumu, Ankara.
Çöl, Ş. (1998). Kentlerimizde Kimlik Sorunu ve Günümüz Kentlerinin Kimlik Derecesini Ölçmek İçin bir Yöntem Denemesi. MSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
Güneş, S. (2005). Kent Mobilyası Tasarımında Disiplinler Arası Etkileşim. Planlama/TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 33, 92-96.
Hacıhasanoğlu, I. (1991). Kent Mobilyaları. İstanbul: Teknografik Matbaacılık.
Kaypak, Ş. (2010). Antakya’nın Kent Kimliği Açısından İrdelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 373-393.
Kısakürek, Ş. & Bayazıt, E. (2018). Kahramanmaraş Kent Kimliği Örneği‘nde Kent Kimliği ve Kentsel Donatı Elemanları. Turkish Journal of Forest Science, 2(1), 49-59.
Kiper, P. (2004). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel-Kültürel Değerlerinin Korunması-Türkiye Bodrum Örneği. AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Lynch, K. (2018). Kent İmgesi. (11. Basım, çev.: İrem Başaran). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Özaydın, G., Erbil, D. & Ulusoy, B. (1991). Kamu mekanları tasarımının tamamlayıcısı olarak bildirişim ögeleri. Kamu Mekanları Tasarımı ve Kent Mobilyaları Sempozyumu, 1, 63-69.
Özer, S., Aklıbaşında, M., & Zengin, M. (2010). Erzurum Kenti Örneğinde Kullanılan Kuşatma Elemanlarının Kent İmajı Üzerindeki Etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 123-130.
Proshansky, H. M., Fabian, A. K. & Kaminoff, R. (1983). Place-identity: Physical world socialization of the self. Journal of Environmental Psychology, 3(1), 57–83.
Sakal, A. N. (2007). Ankara’da Kentsel Donatıların Peyzaj Planlama ve Tasarımı Açısından Analizi ve Değerlendirilmesi. AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Şatır, S. (2001). Ürün Tasarımı Bakış Açısı ile Kent Mobilyaları Sınıflandırılması. In I. International Symposium for Street Furniture-Civilized City, Civilized Citizen, 184-185.
Şerefhanoğlu, M. (1991). Kentsel Tasarımda Aydınlatmanın Rolü. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu, Mimar Sinan Üniversitesi, İstanbul, 131-140.
Şişman, E. E., & Yetim, L. (2004). Tekirdağ Kentinde Donatı Elemanlarının Peyzaj Mimarlığı Açısından İrdelenmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5(1), 43-51.
Yaylalı, S. (1998). Kent Mobilyaları Tasarımında Kullanılabilecek Kavramsal Bir Model. İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Yıldızcı, A.C. (2001) Kent Mobilyaları Kavramı ve İstanbul'daki Kent Mobilyalarının İrdelenmesi. I. Uluslararası Kent Mobilyaları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, İstanbul, 29-34.
Yücel, G. F. (2006). Kamusal Açık Mekanlarda Donatı Elemanlarının Kullanımı. Ege Mimarlık Dergisi, 4(59), 26-29.
Google Earth (2021): https://earth.google.com/web/search/yozgat/@39.83281424,34.82630941,1338.59641621a,2254.31691306d,35y,351.09460244h,0t,0r/data=CigiJgokCcZ9Rb9P6kNAEX3Omhtv4kNAGdOHuBUhgUFAIZg9FSLAbkFA, Erişim tarihi 01.08.2021