EKOSİSTEM HİZMET ÖDEMELERİNİN ODUN DIŞI ORMAN ÜRÜN VE HİZMETLERİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: SU VE SU KAYNAKLARI YÖNETİMİ
Ormanlar ve sulak alanların sağladığı ekolojik hizmetlerin önemi her geçen gün daha fazla artmaktadır. Literatürde, bu hizmetlerin ekonomik kalkınmaya olan pozitif etkilerinin ne denli önemli olduğuna vurgu yapılırken, ekonomik değerini belirlemeye yönelik çalışmaların henüz yeterli düzeyde olmadığı dikkat çekmektedir. Söz konusu ekolojik hizmetlerin sağlandığı alanların büyük bir bölümü sürdürülebilirlik anlayışından uzak bir yönetim çerçevesi kapsamında başta antropojenik etkenler olmak üzere birçok faktörlerin ciddi tehdidi altındadır. Kümülatif olarak hızı giderek artan bu etkenler orta ve uzun vadede çevre bozulmalarına, arazi kullanımında değişimlere, yaşam alanlarının daralmasına ve en önemlisi de yaşam kalitesinin düşmesine neden olmaktadır. Ekosistemlerin, düzenleyici, tedarik edici, destekleyici ve kültürel bağlamda sağlamış olduğu faydalar bu kaynakların sürdürülebilirlik prensibi kapsamında kullanılmasını gerektirmektedir. Bu çalışmada bazı ülkelerdeki su kaynakları, ormancılık ve ekosistem hizmetleri arasındaki ilişkiler ele alınmış, yönetsel ve sosyo-ekonomik kapsamda incelemelerde bulunulmuş, kaynağın değerini, koruma ve kullanma dengesini göz önünde bulunduran uygulamalar ve yaklaşımlar literatür taraması kapsamında örneklendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Ekosistem hizmetleri ödemeleri, ormancılık, sosyo-ekonomik
EVALUATION OF PAYMENT FOR ECOSYSTEM SERVICES WITH REGARD TO NON-WOOD FOREST PRODUCTS AND SERVICES: WATER AND WATER RESOURCES MANAGEMENT
There has been increasing recognition of the ecological services supplied by forests and wetlands, in recent years. While the importance of the positive effects of these services on economic development is emphasized in the literature, it is noteworthy that studies to determine their economic value are not yet sufficient. Many areas providing ecological services remain threatened mainly by anthropogenic factors as a result of poor management and unsustainable use, resulting in environmental degradation. These factors which are increasing cumulatively cause environmental deterioration, land use changes, habitat narrowing and, most importantly, decrease in quality of life in the medium and long-terms. The regulatory, provisioning, supportive and cultural services provided by ecosystems require these resources to be used within the scope of the sustainability principle. In this research, the relations between water resources, forestry and ecosystem services in some countries were investigated. Administrative and socio-economic factors that affect resource utilization were examined. Furthermore, some best practices and approaches considering the value, protection and use-balance of the water sources were exemplified through literature review.
Keywords:
Payment for ecosystem services, forestry, socio-economic,
___
- Anonim, 2002. World Summit on Sustainable Development, Implementation Report, Johannesburg, 26 Agust -3 Septanber 2002.
- Appleton, A. F., (2002). How New York city used an ecosystem services strategy carried out through an urban-rural partnership to preserve the pristine quality of its drinking water and save billions of dollars and what lessons it teaches about using ecosystem services. The Katoomba Conference / Tokyo.
- Cassola, R. S., (2010). Fiscal transfers between state and municipal governments provide incentives for ecosystem services provision: the ICMS-E in Brazil. https://www.cbd.int/financial/fiscalenviron/brazil-fiscalicms.pdf
- Çetin, T., Çevresel Dışsallıklar ve İçselleştirme Yöntemleri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 7/3. 143-166, Ankara.
- Daily, G.C., S. Polasky, J. Goldstein, P. M. Kareiva, H. A. Mooney, L. Pejchar, T. H. Ricketts, J. S. Salzman, and R. Shallenberger. (2009) Ecosystem services in decision making: time to deliver. Frontiers in Ecology and the Environment 7(1): 21-28.
- E. Mbak.,2010.CidanauWatershed PES scheme, Indonesiaavailable at: TEEBweb.orgEker, Ö. (2005). Ormanların su üretim işlevlerinin ekonomik analizi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Doktora Tezi. İstanbul.
- Emerton, L.,Bishop J. ve Thomas L.2006. Korunan Alanların Sürdürülebilir Finansmanı: Güçlükler ve Seçenekler Üzerine Kapsamlı bir Değerlendirme. IUCN, Gland, İsviçre ve Cambridge, UK. x + 97 pp.
- Geray, U. (2004). Ormanlar ve su politikası. Çekül. İstanbul.
- Herbert, T.,Vonada, R., Jenkins, M., Byon, R. ve Leyva J.M.F., 2010.Environmental funds and payments for ecosystems Services: RedLAC capacity building Project for environmental funds Rio de Janeiro: RedLAC, 2010. 02 p.:il. ; 29 cm.
- May, P. H., Gebara, M. F., Conti, B. R. ve Lima, G. R. (2012). The “Ecological” Value Added Tax (ICMS-Ecológico) in Brazil and its effectiveness in State biodiversity conservation: a comparative analysis. 12th Biennial Conference of the International Society for Ecological Economics.
- Mızraklı, A., Güzenge, E. ve Yalçın, Ş. A. (2008). Ormanların su kaynakları potansiyeli üzerine etkileri, bu alanların belirlenmesi, korunması ve DİM Planlama örneği. TMMOB, 2. Su Politikaları Kongresi 21- 23 Mart 2008. pp. 49-59, Ankara
- Millennium Ecosystem Assessment. Ecosystems and Human Well-Being: Synthesis. Washington, DC: Island Press; 2005.Ok, K., Kaya, G., Güneş, Y., Koçer, S., Kayacan, B., Eker, Ö. (2013). Birleşmiş Milletler Orman Forumu 10. Oturumu (UNFF 10 İstanbul) için ormancılığın finansman raporu. Teknik Bülten.
- T.C. Kalkınma Bakanlığı, (2014). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018). Su kaynakları yönetimi ve güvenliği. Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
- U.N.E.C.E., 2007. Recommendations on PaymentsforEcosystem Services in IntegratedWaterResources Management. New York. A.B.D.Yıldırım, Y.E., (2013). Tarımsal su yönetimi. “Su kaynaklarının yönetimi, politikalar ve sorunlar: Yerelden küresele paneli”. Nevşehir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü, pp. 1-15.
- Eker, Ö. (2005). Ormanların su üretim işlevlerinin ekonomik analizi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Doktora Tezi. İstanbul.
- Ok, K., Kaya, G., Güneş, Y., Koçer, S., Kayacan, B., Eker, Ö. (2013). Birleşmiş Milletler Orman Forumu 10. Oturumu (UNFF 10 İstanbul) için ormancılığın finansman raporu. Teknik Bülten.
- Yıldırım, Y.E., (2013). Tarımsal su yönetimi. “Su kaynaklarının yönetimi, politikalar ve sorunlar: Yerelden küresele paneli”. Nevşehir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi Bölümü, pp. 1-15.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi