Belgin ÇAMUR ELİPEK, Naime P. ARSLAN, Timur KIRGIZ, Burak ÖTERLER, Hüseyin GÜLER, Nurcan ÖZKAN

Analysis of benthic macroinvertebrates in relation to environmental variables of lake Gala, a national park of Turkey

Çevresel değişkenlerle bentik makroomurgasız dinamiği (hem tür sayısı hem de türlerin içerdiği birey sayısı) arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla, Türkiye’nin Avrupa parçasında yer alan, önemli bir sulak alan ve bir milli parkın parçasını oluşturan Gala Gölü’nde (Enez/Edirne), Mart 2004 ve Ocak 2005 tarihleri arasında bir yıl boyunca aylık periyotlarla 4 farklı istasyondan örneklemeler yapıldı. Örnekleme istasyonlarında, $m^ 2$’de ortalama 1.628 bireyden oluşan; “Oligochaeta”, “Chironomidae” ve “Diğerleri” olarak gruplanan, toplamda 49 zoobentik taxaya ait örnek saptandı. Çalışma, bentik makroomurgasızların büyük bir kısmını, %57 bollukla temsil edilen chironomid larvalarının oluşturduğunu gösterdi. Bunu, %34 bollukla oligoketler ve %9 bollukla “diğerleri” grubunun izlediği belirlendi. Ayrıca, geçen zaman içerisinde, gölün zoobentik gruplarının bolluk pozisyonunun değiştiği de gözlemlendi. Shannon-Weaner indeksine göre, gölün zoobentik makroomurgasız faunası tür çeşitliliği ortalaması H'=1,21 olarak tespit edildi. Ayrıca, hem bentik makroomurgasız dinamiği hem de fizikokimyasal özellikler açısından örnekleme istasyonlarının ve ayların birbirleriyle olan benzerlikleri, Bray-Curtis benzerlik indeksinden yararlanılarak belirlendi. Ayrıca, Spearman korelasyon indeksine göre, birey sayıları ile gölün sıcaklık, bulanıklık (ışık geçirgenliği), ve derinlik gibi bazı fizikokimyasal değişkenleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı ilişkiler olduğu da saptandı.

Anahtar Kelimeler:

biyoçeşitlilik, milli parklar, Türkiye, çevresel faktörler, sulak alanlar

Gala Gölü (Türkiye’nin bir milli parkı) bentik makroomurgasızlarının çevresel değişkenlerle ilişkisinin analizi

In order to determine the relationships between the dynamics of benthic macroinvertebrates (both species number and individual number) and environmental variables, sampling was made at four different stations at monthly intervals during a year between March 2004 and January 2005 of Lake Gala which is a part of an important wetland and a national park in European part of Turkey (Enez/Edirne). Altogether, a total of 49 zoobenthic taxa which were grouped as “Oligochaeta”, “Chironomidae”, and “Varia”, comprised of 1,628 individuals in per $m^ 2$ at average were recognised in the sampling stations of the Lake. The present study showed that larval chironomids comprising 57% abundance of the total specimens are the biggest part of benthic macroinvertebrates. It is followed by oligochaetes and the group varia comprising 34% and 9% abundance, respectively. Also, it was seen changing that the composition of zoobenthic group dominancy in the Lake as time passes. Furthermore, according to Shannon-Weaner index, species diversity for zoobenthic macroinvertebrate fauna of the lake was found as H'=1.21 at average. Also, similarities of the sampling stations and months, both the dynamics of benthic macroinvertebrates and physicochemical features were evaluated by using Bray-Curtis similarity index. According to Spearman correlation index, relationship between the number of individuals and some physicochemical variables such as temperature, turbidity (light permeability), and depth of the lake was determined statistically significant.

Keywords:

biodiversity, national parks, Turkey, environmental factors, wetlands,

PDF

___

Akbulut, M., Öztürk, M., and Öztürk, M. 2002. The benthic macroinvertebrate fauna of Sarıkum Lake and Spring waters (Sinop). Turkish J. Marine Sciences, 8: 102- 119.
Armitage, P., Cranston, P.S. and Pinder, L.C.V. 1995. The Chironomidae: the biology and ecology of non-biting midges. Chapman & Hall, New York.
Brinkhurst, R.O. and Jamieson, B.G.M. 1971. Aquatic Oligochaeta of the World. University of Toronto Publ., Canada.
Brodersen, K.P., Dall, P.C. and Lindegaard, C. 1998. The fauna in the upper stony littoral of Danish lakes: macroinvertebrates as trophic indicators. Freshwater Biology, 39: 577-592.
Çamur-Elipek, B. 2003. The dynamics of Benthic macroinvertebrates in a mesotrophic lake: Terkos, Turkey. Acta biologica iugoslavica - serija D: Ekologija, 38(1-2): 31-40.
Davis, R.J. 1982. New records of aquatic Oligochaeta from Texas, with observations on their ecological characteristics. Hydrobiologia, 96: 15-29.
DSİ, 1986. Gala Gölü Limnolojik Araştırma Raporu, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Ankara, 126 pp.
Egemen, Ö. and Sunlu, U. 1999. Su Kalitesi. Ege Üniv. Su Ürünleri Fak. Yayın No:14. İzmir.
Kangur, K., Timm, H., Timm, T. and Timm, V. 1998. Long-term changes in the macrozoobenthos of lake vörtsjärv. Limnologica, 28: 75-83.
Kansanen, P.H., Aho, J. and Paasivirta, L. 1984. Testing the benthic lake type concept based on chironomid associations in some Finnish lakes using multivariate statistical methods. Annual Zoology of Fennici., 21: 55-76.
Kantarcı, M.D. 1989. Hisarlı Dağ ile Gala Gölü ve çevresinin ekolojik ozellikleri ve yörenin tabiatı koruma alanı olarak değerlendirilmesi olanakları. In: Gala Gölü ve sorunları sempozyumu, Doğal Hayatı Koruma Derneği, Bilimsel yayınlar serisi, 12-24.
Kırgız T. 1988. Gala Gölü Chironomidae (Diptera) larvaları üzerinde bir ön çalışma. IX. Ulusal Biyoloji Kongresi, 21-23 Eylül, Sivas: 489-498.
Kırgız, T. 1989. Gala Gölü Bentik Faunası. Anadolu Univ., Fen-Ed. Fak. Dergisi, 1(2): 67-87.
Krebs, C.J. 1999. Ecological Methodology. Addison- Wesley Educational Publishers, Inc., Menlo Park, California, 620 pp.
Kuklińska, B. 1989. Zoobenthos communities of near-shore zone in the Zegrzyński Reservoir. Ekologia Polska, 37: 299-318.
Kundak-Ertosun, B. 2007. Üçpınar (Uşak) Göletinin Trofik Statüsünün Tespiti. MsC thesis, AU, Ankara, 75 pp.
Lang, C. 1985. Eutrophication of lake Geneva indicated by the oligochaetes communities of the profundal. Hydrobiologia, 126: 237-243.
Langdon, P.G. Ruiz, Broderson, Z.K.P. and Foster, D.L. 2006. Assessing lake eutrophication using chironomids:Understanding the nature of community response in different lake types. Freshwater Biology, 51: 562-577.
Learner, M.A. and Edwards, R.W. 1963. The toxicity of some substances to Nais (Oligochaeta). Proc. Soc. Wat. Treat. Exam., 12: 161-168.
Merritt, R.W. and Cummins, K.W. 1978. An introduction to the aquatic insects of North America. Kendall/Hunt Publishing Company, Iowa, 722 pp.
Mousavi, S.K., Primicerio, R. and Amundsen, P.A. 2003. Diversity and structure of Chironomidae (Diptera) communities along a gradient of heavy metal contamination in a subarctic watercourse. The Science of the Total Environment, 307: 93-110.
Petridis, D. 1993. Macroinvertebrate distribution along an organic pollution gradient in Lake Lysimachia (Western Greece). Archiv fur Hydrobiologie, 128: 367-384.
Pinel-Alloul, B., Méthot, G., Lapierre, L. and Willsie, A. 1996. Macroinvertebrate community as a biological indicator of ecological and toxicological factors in Lake Saint-François (Québec). Environmental Pollution, 91: 65-87.
Sæther, O.A. 1979. Chironomid communities as water quality indicators. Holarct. Ecol., 2: 65–74.
Solimini, A.G., Free, G., Donohue, I., Irvine, K., Pusch, M., Rossaro, B., Sandin, L. and Cardoso, A.C. 2006. Using Benthic Macroinvertebrates to Assess Ecological Status of Lakes Current Knowledge and Way Forward to Support WFD. European Commission, Directorate-General Joint Research Centre, Institute for Environment and Sustainability, 48 pp.
Sözen, M. and Yiğit, S. 1999. Akşehir (Konya) Gölü Bentik Faunası ve Bazı Limnolojik özellikleri. Tr. J. of Zoology, 23 (3): 829-847.
Svensson, J.M., Bergman, E. and Andersson, G. 1999. Impact of cyprinid reduction on the benthic macroinvertebrate community and implications for increased nitrogen retention. Hydrobiologia, 404: 99- 112.
SKKY, 2004. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği (Water Pollution Control Regulation). 25687 Sayılı resmi Gazete.
Yarar, M. and Magnin, G. 1997. Türkiye’nin önemli kuş alanları. Doğal Hayatı Koruma Dern., İstanbul: 1-313.
Wetzel, M.J., Kathman, R.D., Fend, S.V. and Coates, K.A. 2000. Taxonomy, systematics, and ecology of freshwater Oligochaeta. In: Workbook prepared for North American Benthological Society Technical Information Workshop, 48th Annual Meeting, Keystone Resort, CO., 120 pp.
Winberg, G.G. 1978. Experimental application of various systems of biological indication of water pollution. In: D.I. Mount (Ed.), Proceeding of first and second USA-USSR Symposium on effect of pollutants upon aquatic ecosystems, Environ Res Lab, US Environ Prot Agency, Duluth: 14-149.
Winner R.W., Boesel, M.V. and Farrell, M.P. 1980. Insect community structure as an index of heavy metal pollution in lotic ecosystems. Can. J. Fish. Aquat. Sci., 37: 647-655.