Üniversite Hastanesindeki Doktor ve Hemşirelerin Engellilere Yönelik Uygulamalar Konusundaki Farkındalıkları ve Engellilere Yönelik Tutumları

Giriş: Dünya genelinde engelli nüfus oranı artmakta olup engelli bireyler çeşitli sosyal ve fiziksel engellerden dolayı birçok sınırlılıklarla karşılaşmaktadır. Engellilere yönelik ideal sağlık hizmeti sunulabilmesi için yapılan uygulamaların güncel mevzuata uygun olması ve sağlık personelinin tutumlarının olumlu yönde olması önemlidir. Bu çalışmada üniversite hastanesindeki doktor ve hemşirelerin engellilere yönelik uygulamalardan haberdar olma durumlarının ve engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel nitelikteki çalışmaya Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversite Hastanesi’ndeki toplam 220 doktor ve hemşire katılmıştır. Veriler sosyo-demografik veri formu ve Engellilere Yönelik Tutum Ölçeği’nin (YEKYTÖ) yüz yüze uygulanmasıyla elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Kikare Testi, İki Ortalama Arasındaki Farkın Önemlilik Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %41,4’ü doktor, %58,6’sı hemşire, %62,7’si kadındır. Yaş ortalaması 27,3±5,8 yıl, %49,6’sının meslekte hizmet süresi 2-4 yıldır. Katılımcıların %4,1’i ailesinde engelli birey olduğunu belirtmiştir. Hastanede engellilere yönelik düzenlemeler konusunda katılımcıların %25’i araç park yeri, %24,1’i lavabo/tuvalet, %10,5’i asansör, %23,6’sı yönlendirme işaretleri, %14,5’i çıkış rampası, %9,1’i karşılama personeli, %3,2’si işaret dili bilen personel olduğunu, %24,5’i engellilere öncelik verildiğini belirtmiştir. Katılımcıların engellilere yönelik tutum ölçeği ortalama puanları 64,34±13,19 olup, engellilere yönelik tutumları orta düzeydedir. Engellilere yönelik tutumların öğrenim düzeyi ve meslekte hizmet süresine göre anlamlı farklılık göstermesine karşılık (p0,05). Sonuç: Doktor ve hemşirelerin hastanede engelli bireylere yönelik yapılan uygulamalarla ilgili farkındalığı düşüktür ve engellilere yönelik tutumları olumlu olmakla birlikte genel olarak orta düzeydedir. Engellilere yönelik tutumların olumlu yönde olması için sağlık personelinin eğitim müfredatı düzenlenmeli ve toplumun farkındalık kazanması sağlanmalıdır.

Attitudes of Physicians and Nurses Towards the Disabled and Awareness of Applications for the Disabled in a University Hospital

Introduction: Population of the disabled is increasing worldwide and the disabled face with many limitations due to various social andphysical obstacles. It is important that the practices that are made in order to provide the ideal health care service for the disabled are incompliance with the current legislation and that the attitudes of health personnel are positive. The present study aims at determining theawareness of the physicians and nurses in a university hospital about the applications for the disabled and their attitudes towards the disabled.Method: This cross-sectional study was completed with 220 participants in Kahramanmaraş Sütçü Imam University Hospital. Data wereobtained by using a socio-demographic data form and Scale of Attitudes Toward Disabled Persons (SADP) for participants through face toface interviews. Chi-square test, Independent Samples t test and One Way ANOVA were used for assessment of data. Results: Of theparticipants, 41,4% are physicians, 58,6% are nurses; 62,7% are women. the Mean age is 27,3±5,8 years; 49,6% have 2-4-year professionaltime and 4,1% of the participants have a disabled person in their family. With respect to the regulations for the disabled in the hospital inwhich the research was carried out, 25% of the participants stated that there is a car park for the disabled, 24,1% stated that there is awashbasin and toilet for the disabled, 10,5% there is a disabled lift, 23,6% there are guide signs, 14,5% there is a ramp, 9,1% there iswelcoming personnel, 3,2% there is personnel who know sign language, 24.5% of the participants stated that the disabled have priority MeanSADP scores was 64,34±13,19, the attitudes of health professionals towards the disabled was found to be moderate. While there is asignificant difference between SADP scores with regard to the education level and professional time of the participants (p0,05). Conclusion: Physicians and nurses have low awareness for practices for disabled people at the hospital, and theattitudes towards the disabled are overall moderate despite being positive. The curriculum of health personnel should be re-arranged andraise the awareness of the society should be ensured for improving the attitudes towards the disabled.

PDF

___

1. Linden M. Definition and assessment of disability in mental disorders under the perspective of the ınternational classification of functioning disability and health (ICF). Behav Sci Law, 2017;35(2): 124-134.
2. Geçkil E, Kaleci E, Cingil D, Hisar F. The effect of disability empathy activity on the attitude of nursing students towards disabledpeople: a pilot study. Contemp Nurse, 2017;53(1):82-93.
3. Alptekin S, Batık VM. Özel eğitim bölümü öğrencilerinin yetersizlikten etkilenmiş kişilere yönelik tutumlarına özel eğitim dersinin etkisi. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2013; 4(4): 18-34.
4. Seccombe JA. Attitudes towards disability in an undergraduate nursing curriculum: A literature review. Nurse Educ Today, 2007;27 (5):459-465.
5. Dünya Engellilik Raporu Yönetici Özeti 2011; http://eyh.aile.gov.tr/data/5480490c369dc5717 0df34bd/Dunya%20Engellilik%20Raporu%20 Yonetici%20Ozeti.pdf. Erişim tarihi: 25.12.2017
6. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. Dünya Nüfus Günü 2015 Sayı: 18617. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?i d=18617 Erişim tarihi:17.12.2017
7. Kolat S. Avrupa Birliği sosyal politikası çerçevesinde özürlülere yönelik ayrımcılıkla mücadele ve Türkiye’deki yansımalar, T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Ankara, 2010. http://www.dezavantaj.org/index.php/aratirmal ar/8-engelli/287-avrupa-birliindeoezuerluelere-yoenelik-ayrmclkla-muecadele Erişim: 14.06.2016.
8. Kara B. Türkiye’de engelli bireylerin yasal hakları ve uygulamadaki yeri. The Journal of Academic Social Science Studies, 2016;48: 249-260.
9. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (ÖZİDA), Özürlülüğe dayalı ayrımcılığın ölçülmesi ve araştırması, 2010;75-103. http://eyh.aile.gov.tr/data/55100c5e369dc5c9d 8afa563/ozida_turkce_rapor.pdf Erişim tarihi:19.11.2017
10. Oral A, Aydın R, Ketenci A, Akyüz G, Sindel D, Yalıman A. Dünya engellilik raporu: Türkiye’de engellilik ile ilgili konuların analizi ve fiziksel tıp ve rehabilitasyon tıp uzmanlığının katkıları. Turk J Phys Med Rehab, 2016;62(1):83-97.
11. İnan S, Ceyhun Peker G, Tekiner S, Ak F, Dağlı Z. Engellilik, Türkiye’de engellilerin durumu ve sağlık hizmet sunumuna bakış. TAF Prev Med Bull, 2013;12(6):723-728.
12. Deldal YB. Engellilerin en çok karşılaştığı başlıca sağlık problemleri. www.medikalakademi.com.tr/engellilerin-encok-karsilastigi-baslica-saglik-problemleri/ Erişim tarihi: 20.11.2017.
13. Devkota HR, Murray E, Kett M, Groce N. Healthcare provider’s attitude towards disability and experience of women with disabilities in the use of maternal healthcare service in rural Nepal. Reproductive Health, 2017; 14(1):79.
14. Dorji S, Solomon P. Attitudes of health professionals toward persons with disabilities in Bhutan. Asia Pacific Disabil Rehabil J, 2009;20(2):32-42.
15. Kleinitz P, Walji F, Vichetra K, Pikar K, Ouch F, Yodifee N, et al. Barriers to and facilitators of health services for people with disabilities in Cambodia. Ausaid Knowledge Hubs For Health, 2012.
16. Yuker HE, Block JR, Campbell WJ. A scale to measure attitudes toward disabled persons. New York, NY: Ina Mend Institute at Human Resources Center, 1970.
17. Özyürek M. Tutumlar ve yetersizlikten etkilenmişlere yönelik tutumların değiştirilmesi (5. Baskı). Kök Yayınları. 2013, Ankara.
18. Sarı YH, Bektaş M, Altıparmak S. Hemşirelik öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 2010; 27(2): 80-83.
19. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. Engelli bireylerin istihdam edilebilirliğinin artırılması için teknik yardım projesi ihtiyaç analizi raporu, 2017, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. http://hacettepemeslekirehabi litasyon.org .tr/file/IhtiyacAnaliziRaporu.pdf Erişim tarihi: 12.01.2018
20. Lezzoni LI, Long-Bellil LM. Training physicians about caring for persons with disabilities: “Nothing about us without us!”. Disabil Health J, 2012;5(3):136-139.
21. Cervasio K, Fatata-Hall K. Attitudes of nurses toward children with disabilities: The attitudes of nursing students toward children with disabilities: An experimental design. Int J Phys Med Rehabil, 2013;1:140-155.
22. Sağlık Kurumlarında Özürlü Bireyler İçin Ulaşılabilirlik Temel Bilgiler Rehberi http://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/750b66c8527 d4e029e0c0b0dccd6be04.pdf Erişim tarihi: 28.09.2017.
23. Kurt AÖ, Coşkun A, Yatkın P, Karkın EB. Mersin il merkezinde yataklı sağlık kuruluşlarında özürlülere yönelik düzenlemelerin değerlendirilmesi. 15.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, 2-6 Ekim 2012, p 1163.
24. Gezer H. Hastanelerde ve sağlık merkezlerinde erişilebilirlik. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2014;13(25):113-133.
25. Gedik Z, Toker H. Üniversite öğrencilerinin engelli bireylere yönelik tutumları ve sosyal beğenirlik düzeyleri. Journal of Higher Education and Science, 2018; 8 (1):111-116.
26. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı. Türkiye’de özürlülüğe dayalı ayrımcılıkla mücadele projesi; Özürlülüğe dayalı ayrımcılığın ölçülmesi araştırması; Özürlülüğe dayalı ayrımcılıkla mücadele sempozyumu. 3-5 Kasım, Ankara: 2010. http:// www.eyh.gov.tr/projeler/ayrimciliklamucadele Erişim tarihi: 13.09.2017.
27. Sezer F. Engelli bireylere karşı olumlu tutum geliştirmeye yönelik önleyici rehberlik çalışması; Deneysel bir uygulama. New World Sciences Academy Education Sciences, 2012;7(1):16-26.
28. Tervo RC, Palmer G, Redinius P. Health professional student attitudes towards people with disability. Clin Rehabil, 2004;18(8):908- 15.
29. Kim K, Park YH, Lee BS, Kim JY. Comparison of the attitudes toward and contact with disabled person among health care professionals, lay persons, and disabled persons. Korean J Rehabil Nurs, 2010;13(1):13-22.
30. Au KW, Man DWK. Attitudes toward people with disabilities: A comparison between health care professionals and students. Int J Rehabil Res, 2006;29( 2):155-160.
31. Thompson TL, Emrich K, Moore G. The effect of curriculum on the attitudes of nursing students toward disability. Rehabil Nurs, 2003;28(1):27-30.
32. Altıparmak S, Sarı HY. Manisa ilinde engelli bireylere karşı toplumsal tutum. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2012; 13(2): 110-116.
33. Kaner S, Öğülmüş S, Büyüköztürk Ş, Dökmen Z. Toplum özürlülüğü nasıl anlıyor? T.C Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, 2009, Ankara.
34. Bakheit AM, Shanmugalingam V. A study of the attitudes of a rural Indian community toward people with physical disabilities. Clin Rehabil, 1997;11(4):329–34.
35. Gökçe A, Güneş G, Seyitoğlu ÇD. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin engellilere yönelik tutum ve davranışları. Medicine Science, 2016;5(2):351-62.
36. Uysal A, Albayrak B, Koçulu B, Kan F, Aydın T. Attitudes of nursing students toward peoplewith disabilities. Nurse Educ Today, 2014; 34(5): 878-884.
37. Şahin H, Bekir H. Üniversite öğrencilerinin engellilere yönelik tutumlarının belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2016; 20(3):767-779.