Rıza Çıtıl, Yunus Emre Bulut, Serhat Gülpınar

Tokat İlinde 2012-2014 Yılları Arasında Beyaz Kod Kaynaklı Açılan Dosyaların Retrospektif Değerlendirilmesi

Amaç: Türkiye’de sağlık çalışanlarına yönelik şiddeti önlemek için acil durum yönetim aracı olarak Beyaz Kod Sistemi uygulanmaktadır. Bu çalışmada Tokat ilinde 2012-2014 tarihleri arasında sağlık çalışanlarına yönelik şiddet nedeniyle beyaz kod kaynaklı açılan dosyaların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu tanımlayıcı çalışmada, Tokat Sağlık Müdürlüğü Hukuk Bürosunun 2012-2014 yılları arasında takip ettiği beyaz kod kaynaklı açılan dosyalar retrospektif olarak incelenmiştir. Mağdur, saldırgan, şiddet olayı ve davalara ait tanımlayıcı veriler sayı, yüzde, ortalama ± standart sapma ve min-max olarak gösterilmiştir. Bulgular: Toplam 134 dosyanın incelenmesi sonucunda; mağdurların%50,7’si erkek ve yaş ortalaması 31,3±6,9 yıldır. Şiddete maruziyet nedeniyle fazla beyaz kod bildirimi yapan meslek grubu hekimlerdir (%64,2). Şiddetin en sık (%85,8) yaşandığı yer hastanelerdir. Şiddet olaylarının %50’si il merkezinde gerçekleşmiştir. Saldırganların %76,1’i erkek, yaş ortalaması 39,1±12,8 yıl, %60,4’ü hastalarve%68,7’si saldırı anında yalnızdır. Şiddet olayları en sık (%41,8) acil servislerde gerçekleşmiş olup bunların %94,8’inde hakaret, %39,6’sında tehdit, %12,7’sinde fiziksel şiddet ve %0,7’sinde yaralanma olduğu saptanmıştır. En sık şiddet nedenleri; yetersiz ve yanlış tedavi (%24,6), muayene sırasında kargaşa (22,4) ve görevi kötüye kullanma (%22,4) iddialarıdır. Şiddet olaylarının %79,1’inde dava açılmış ve bunların %78,3’ü sonuçlanmıştır. Sonuçlanan davaların %44,5’inde para cezasına, %24,4’ünde kovuşturmaya yer olmadığına, %14,6’sında hapis cezasına, %12,2’sinde saldırganın beraatına ve %3,7’sinde cezaya yer olmadığına karar verilmiştir. Verilen cezaların %34,7’sinin ertelendiği, hapis cezalarının ise %66,6’sının paraya çevrildiği saptanmıştır. Sonuç: Sağlık personeli içinde en sık/çok hekimler şiddet nedeniyle beyaz kod bildirimi yapmakta ve şiddet vakaları en sık/çok acil servislerde gerçekleşmektedir. Saldırganların çoğunluğu erkek, orta yaş grubunda, hasta ve olay esnasında yalnızlardır. Şiddet olaylarının büyük çoğunluğunda dava açılmış ve bu davalar en sık/çok para cezasıyla sonuçlanmıştır. Verilen cezaların üçte biri ertelenmiş, hapis cezalarınınsa üçte ikisi paraya çevrilmiştir. Sağlık çalışanlarına yönelik her türlü şiddetin önlenmesi için gerekli tüm müdahaleler (yöntemleri) uygulanarak caydırıcı yasal önlemler alınmalıdır.

Retrospective Evaluation of White Code Based Files in Tokat Province Between 2012 and 2014

Objective: White code system is implemented as an emergency management tool to prevent assault against medical staff in Turkey. In this study, it was aimedto evaluate White code based files that had been opened because of assault against medical staff in Tokat province between 2012 and 2014. Methods: In thisdescriptive study, White code based files that had been followed by Tokat Health Directorate Law Office between 2012 and 2014 were examinedretrospectively. Descriptive data belong to victims, assailants, assaultsand cases were demonstrated as number, percentage, mean±standard deviation and minmax. Results: As a result of examination of total 134 files, it was found that 50,7% of victims were male and the mean age was 31,3±6,9years. The occupationalgroup that made the most White code notification because of exposure to assault was physicians (64,2%). Most common places that assault happens washospitals (85,8%). 50% of the assaults was occured in the city center. 76,1% of assailants were male, the mean age was 39,1±12,8 years, 60,4% of assailantswas patientsand 68,7% of them were alone at the moment of assault. The assault cases happened most frequently in emergency services (41,8%), 94,8% ofthem were insulted, 39,6% were threatened, 12,7% were physical violence and 0,7% were injured. The most common causes for assault were the claims thatmalpractice (24,6%), disorder during the examination (22,4%) and abuse of duty (22,4%). 79,1% of assault were suedand 78,3% of them were concluded. Itwas decided that the concluded cases were fined in 44,5%, no need to prosecute in 24,4%, imprisonment in 14,6%, acquittal in 12,2%, no need to punishmentin 3,7%. It was determined that 34,7% of penalties were postponed and 66,6% of the imprisonments were converted into fines. Conclusion: Among themedical staff, White code notification because of exposed to assault was most frequently performed by physicians, and assault cases were most commonlyoccured in emergency services. Majority of assailants were male, middle-aged, patient and alone during the case. In the vast majority of assault cases weresued, and these cases have resulted in the most frequent fines. One third of penalties were postponed, and two third of imprisonments were converted intofines. In order to prevent all kinds of violence against to medical staff, all necessary intervention methods should be applied and deterrent legal measuresshould be taken.

PDF

___

1. Ünsal Atan Ş, Dönmez S. Hemşirelere karşı işyeri şiddeti. Adli Tıp Dergisi2011;25(1):71- 80.
2. Bıçkıcı F. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve neden olan faktörler: Bir devlet hastanesi örneği. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi2013;5(1):43-56.
3. Çamcı O, Kutlu Y. Kocaeli’nde sağlık çalışanlarına yönelik işyeri şiddetinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi2011; 2(1):9-16.
4. Pınar T, Pınar G. Sağlık çalışanları ve işyerinde şiddet. TAF Preventive Medicine Bulletin 2013;12(3): 315-326.
5. Aytaç S, Dursun S. Çalışma hayatında kadına yönelik şiddet: Sağlık sektöründe bir uygulama. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 2013;71(1):67-78.
6. Annagür, B. Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2010;2(2):161-173.
7. Elliott PP. Violence in health care. What nurse managers need to know. Nurs Manage 1997; 28(12): 38-41.
8. Kaplan B, Pişkin RE, Ayar B. Violence agains the althcare workers. Medical Journal of Islamic World Academy of Sciences2013;21(1): 4-10.
9. T.C. Sağlık Bakanlığı,Çalışan Güvenliği Genelgesi (14.05.2012). https://www.saglik.gov.tr/TR,3282/calisanguvenligi-genelgesi-14052012.html Erişim Tarihi: 12.02.2018.
10. Cebeci H. Hastanelerde iş kazaları ve çalışan güvenliği:Karabük şehir merkezi örneği. Uluslararası İşletme ve Yönetim Dergisi 2013; 1(1): 62-82.
11. T.C. Sağlık Bakanlığı, Hukuki Yardım ve Beyaz Kod Genelgesi (16.03.2016). https://beyazkod.saglik.gov.tr/hukuki-yardimve-uygulama-genelgesi.pdf Erişim Tarihi: 02.03.2018
12. Speroni KG, Fitch T, Dawson E, Dugan L, Atherton M. Incidence and cost of nurse workplace violence perpetrated by hospital patients or patient visitors. Journal of Emergency Nursing 2014; 40(3): 218-228.
13. Akca N, Yılmaz A, Işık O. Sağlık çalışanlarına uygulanan şiddet: özel bir tıp merkezi örneği. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi 2014; 13(1): 1-12.
14. Bilişli Y, Hizay D. Sağlık çalışanlarına yönelik işyerinde şiddet: üniversite hastanesi örneği. The Journal of Academic Social Science Studies2016; 52:473-486.
15. Öztürk H, Babacan E. Hastanede çalışan sağlık personeline hasta/yakınları tarafından uygulanan şiddet: nedenleri ve ilgili faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2014; 1(2): 70-80.
16. Bayram B, Çetin M, Çolak Oray N, Can İÖ. Workplace violence against physicians in Turkey’s emergency departments: a crosssectional survey. BMJ Open2017 Jun 29;7:e013568.doi:10.1136/bmjopen-2016- 013568
17. Ayrancı Ü, Yenilmez Ç, Günay Y, Kaptanoğlu C. Çeşitli sağlık kurumlarında ve sağlık meslek gruplarında şiddete uğrama sıklığı.Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002;3(3): 147-154.
18. Fernandes CM. Bouthillette F, Raboud JM, Bullock L, Moore CF, Christenson JM, et al. Violence in the emergency department: A survey of healthcare workers. CMAJ,1999Nov16;161(10):1245-1248.
19. Xing K, Jiao M, Ma H, Qiao H, Hao Y, Li Y, et al. Physical violence against general practitioners and nurses in Chinese township hospitals: across-sectional survey. Plos One 2015 Nov 16;10(11):e0142954. Doi: 10.1371/journal.pone.0142954
20. Aktaş E, Aydemir İ. Şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının beyaz kod uygulamasına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Turkiye Klinikleri J Health Sci 2018;3(1):32-47.
21. Pompeii LA, Schoenfisch AL, Lipscomb HJ, Dement JM, Smith CD, Upadhyaya M. Physical assault, physical threat, and verbal abuse perpetrated against hospital workers by patients or visitors in six U.S. hospitals. Am J Ind Med2015;58(11): 1194-1204.
22. Abbas MA, Fiala LA, Abdel Rahman AG, Fahim AE. Epidemiology of workplace violence against nursing staff in Ismailia Governorate, Egypt. J Egyp Public Health Assoc 2010;85(1-2):29-43.
23. Hedayati Emam G, Alimohammadi H, Zolfaghari Sadrabad A, Hatamabadi H. Workplace violence against residents in emergency department and reasons for not reporting them: a cross sectional study. Emergency2018 Jan 16;6(1):e7.
24. Wu S, Zhu W, Li H, Lin S, Chai W, Wang X. Workplace violence and ınfluencing factors among medical professionals in China.Am J Ind Med2012 Nov;55(11):1000-1008.
25. Wei CY, Chiou ST, Chien LY, Huang N. Workplace violence against nurses-prevalence and association with hospital organizational characteristics and health-promotion efforts: cross-sectional study. Int J Nurs Stud2016 Apr;56: 63-70.
26. Baykal Tutal Z, Babayiğit M, Dereli N, Güleç H, Babayiğit MA, Horasanlı E. Hastanemizde 2013 yılı içinde beyaz kod-sağlık çalışanlarına şiddet olaylarının retrospektif değerlendirmesi. Anestezi Dergisi2015; 23(3):156-159.
27. Gülalp B, Karcıoğlu O, Köseoğlu Z, Sarı A. Dangers faced by emergency staff: experience in urban centers in southern Turkey. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2009;15(3):239-242.
28. Hamdan M, Abu Hamra A. Workplace violence towards workers in the emergency departments of Palestinian hospitals: a cross-sectional study. Human Resources for Health2015May 7;13:28. doi: 10.1186/s12960-015-0018-2.
29. Terzoni S, Ferrara P, Cornelli R, Ricci C, Oggioni C, Destrebecq A. Violence and unsafety in a major Italian hospital: experience and perceptions of health care workers. La Medicina Del Lavoro 2015;106(6):403-411.
30. Fujita S, Ito S, Seto K, Kitazawa T, Matsumoto K, Hasegava T. Risk factors of workplace violence at hospitals in Japan. Journal of Hospital Medicine 2012;7(2):79-84.
31. Kitaneh M, Hamdan M. Workplace violence against physicians and nurses in Palestinian public hospitals: a cross-sectional study. BMC Health Serv Res2012;12:469.
32. Çiçek Durak T, Yolcu S, Akay S, Demir Y, Kılıçaslan R, Değerli V, et al. Bozyaka eğitim ve araştırma hastanesi sağlık çalışanlarına hasta ve hasta yakınları tarafından uygulanan şiddetin değerlendirilmesi. Genel Tıp Dergisi 2014;24:130-137.
33. Adaş EB, Elbek O, Bakır K. Sağlık sektöründe şiddet: Hekimlere yönelik şiddet ve hekimlerin şiddet algısı. Gaziantep: Gaziantep Kilis Tabip Odası Yayını, 2008.
34. Özcan NK, Bilgin H. Violence to wards healthcare workers in Turkey: A systematic review. Türkiye Klinikleri J MedSci2011;31(6): 1442-1456.