Ölmekte Olan Hasta ve Yaşam Sonu Bakım

Onkolojik Sosyal Hizmet Kanser öncelikle hasta sonra aile ve toplum üzerinde hem psikososyal hem de ekonomik olarak geri dönülmez pek çok etki bırakır. Bu nedenle kanser tedavisinde medikal tedavinin yanı sıra psikososyal ve ekonomik destek sağlanması ve bu girişimlerin uyum içerisinde olması önemlidir. Bu uyumu sağlamak ise onkoloji alanında çalışan sosyal hizmet uzmanlarına düşmektedir. “Onkolojik Sosyal Hizmet”, kanser hastasının tedavisini ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen psikolojik, sosyal ve ekonomik sorunları çözmek amacıyla yapılan sosyal hizmet uygulamaları olarak tanımlanabilir. Bu yazıda, kanserli hastaların karşılaştıkları psikososyal sorunlar, “Onkolojik Sosyal Hizmet” kavramı ve bu alanda çalışan sosyal hizmet uzmanlarına düşen rol ve sorumluluklar gözden geçirilerek konu hakkında farkındalık yaratılması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Kanser, Onkolojik Sosyal Hizmet

Ölmekte Olan Hasta ve Yaşam Sonu Bakım

Oncological Social Work Social work which is performed at oncology field is can be called “Oncologic Social Work”. Social workers who work on oncology field have their own duties, authority responsibilities, information sources and information needs, and they have also their own practice field which is a little more different than medical social work field. Oncologic social work can be described as the intervention which aims at removing patient’s negative psychological, social, economical reactions which affect the patient’s life quality and treatment. The focus of oncologic social work consists of psychological, economical and social problems. These three factors cause social, physical and psychological complaints and prevent the maintainng of social, physical and pyschological well-being.

___

  • Savcı AB. Kanserli hastalarda yaşam kalitesini ve sosyal destek düzeyini etkileyen faktörler. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Erzurum, 2006.
  • Turan N. Kanser hastalığının önlenmesi ve tedavi edilmesinde psikososyal faktörlerin önemi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi 1984; 2 (1–3): 12–20.
  • Sayıl I. Bireyden Topluma Ruh Sağlığı. İstanbul: Erler Matbaacılık San. ve Tic. A.Ş. 2004.
  • Türkiye’de kanser istatistikleri. Erişim: http://www.saglik.gov.tr/ sb/default.asp?sayfa=ozelistatistik&id= 116& kelime=&page=,18.06.2012
  • Arıkan RN. Travmatik bir yaşantı: meme kanseri ve mastektomi. Kriz Dergisi 2001; 9 (1): 39–46.
  • Avcı K. Uludağ üniversitesi tıp fakültesinde çalışan araştırma görevlisi ve uzman doktorların yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004; 30: 81–85.
  • Acar M. Yetişkin kanser hastalarının kansere tepkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2007.
  • Duyan V. Hastaların karşılaştığı sorunlar ve çözümleri odağında tıbbi sosyal hizmet. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2003; 25 (4): 39-44
  • Saydam MB. “Kanser” etyopatogenezinde psikososyal faktörler, psikomatik hastalıklar (düzenleyen: Prof Dr E. Adam) İstanbul Ü.T.F. Psikiyatri Anabilim Dalı Mezuniyet Sonrası Eğitim Seminerleri, İstanbul 1990.
  • Türkbıkmaz A. Kanser hastalarında sosyal kişisel çalışmanın önemi. İ.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psiko-Sosyal Onkoloji Ve Eğitim Dalı, İstanbul 1994.
  • Özbek Ö, Özşenol F, Oysul K, Beyzadeoğlu M, Pak Y. Radyoterapi uygulanan kanser hastalarının psikososyal yönden değerlendirilmesi. T Klin Tıp Bilimleri 2003; 23:18-36.
  • Bond GG, Wellish KD. Psychosocial care in cancer treatment. Haskell CM (ed). Philadelphia, WB Saunders 1990.
  • Okyayuz HU. Ölümcül hastalık tanısı almak: bir yaşam krizi kötü haber verilmeli mi? Kriz Dergisi 2003; 11 (3): 29-35
  • İliçin G, Biberoğlu K, Süleymanlar G, Ünal S. Temel İç Hastalıkları. Ankara: Güneş Kitabevi 1999. Anuk D. Kanser, kanserli hasta, hasta ailesi ve tedavi ekibi etkileşimi. V. Ulusal KonsültasyonLiyezon Psikiyatrisi Kongresi 1998.
  • Kızılcı S. Kemoterapi alan kanserli hastalar ve yakınlarının yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1999; 3: 18–26.
  • Hardman A, Maguire P, Crowther D. The recognition of psyhiatrik morbidity on a medical oncology ward. J Psycosom Resarch, 1989; 33: 72
  • Sayın Y, Kanan N. Kanserde psikososyal yaklaşım. Hemşirelik Dergisi. 2004; (53) 10: 33-44
  • Ross EK. Ölüm ve ölmek üzere. İstanbul: Boyner yayıncılık 1997.
  • Derogatis LR, Morrow GR, Fetting J. The prevalence of pshiatric disorter among cancer patients. JAMA, 1983
  • Şener Ş, Günel N, Akçalı Z, Şenol S, Koçkar Aİ. Meme kanserinin ruhsal ve sosyal etkileri üzerine bir çalışma. Klinik Psikiyatri 1999; 2: 254–260.
  • Şenol S, Bitlis V, Ünal E. Kanser teşhis ve tedavisi amacı ile bir cerrahi kliniğinde yatan hastalarda psikiatrik tanılar. Türk Psikiyatri Dergisi 1994; 5 (2): 103–108
  • Ateşçi, FÇ, Oğuzhanoğu NK, Baltalarlı B, Karadağ F, Özdel O, Karagöz N. Kanser hastalarında psikiyatrik bozukluklar ve ilişkili etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi 2003; 14 (2): 145-152.
  • Işıkhan V, Kömürcü Ş, Özet A, Arpacı Ö, Tufan B, Yalçın A. Kanser hastalarının sosyal destek sistemleri, benlik saygıları ve bazı ruhsal belirtileri. Türk Hemotoloji- Onkoloji Dergisi.1998; 8(4):26-38. Duyan V. Sağlıkta Psiko-Sosyal Boyut: Tıbbi Sosyal Hizmet. Ankara: 72 TDFO Yayıncılık 1996.