Mehtap TAŞOVA, Nagihan Yıldız ÇELTEK, Ufuk ÜNLÜ

Retrospective Analysis of Patients Who Have Followed by Home Care Services in Tokat Central District

Home care service is structuring and developing health service in our country and many countries. The growing need for home care services is due to rising age of the population, disability, chronic illnesses and accordingly rising health costs. In this study, it is aimed to evaluate on giving home care service in Tokat and to detect that which needs are satisfied by these services. Universe of our study which is cross-sectional research consist of home care service patients who live in Tokat central and depended villages in 2013-2014. 422 registration and follow up forms of patients who following by Tokat State Hospital and Tokat Public Health Institution Homecare Department, are analyzed, retrospectively. Using forms include sociodemographic informations, living environment informations, illnesses, physical examination findings, frequency and reasons of visiting. SPSS Statistic 19 program was used for statistically evaluation. Regarding patients, it is detected that 252 (59,7 % ) were female, 170 (40,3 %) were male and average of age was 69,4 ± 20,8. 237 (57,2 %) patients were bedridden, 163 (39,4 %) patients were semi-bedridden. Routine control visiting rate was 54 %, visiting rate for prescription was 32,5 %, visiting rate for medical workup was 23,5 %. Average of visit number was 5,1 ± 6,7. 295 patients (78,7 %) have chronic illnesses. Most frequent illnesses among these chronic illnesses are neurologic diseases (72 %), hypertension (49,8 %), diabetes mellutis (25,1 %). Finally, the growing need for support therapy for to raise the life quality is due to increasing elderly population. All in all patients getting home care services, it is seen that most part of these patients are home bound. For this reason, home care services must be continuous updated and edited in the direction of patients’ needs. Evde bakım hizmeti; ülkemizde ve birçok ülkede yeni yapılanmaya ve gelişmeye başlamış bir sağlık hizmetidir. Kronik hastalıkların, sakatlıkların, yaşlı nüfusunun artması ve buna bağlı olarak sağlık hizmetlerine harcanan maliyetin artması, evde bakım hizmetlerine olan gereksinimi daha da artırmıştır. Bu çalışmamızda, Tokat ilinde evde bakım hizmeti alan bireylerin aldıkları hizmeti değerlendirmek, bu hizmetin hastaların daha çok hangi ihtiyaçlarına cevap verdiğini, hangi alanda desteğe ihtiyaçları olduğunu saptamak amaçlanmıştır. Araştırmamız, kesitsel tipte olup, evrenini 2013-2014 yıllarında Tokat ilinde, merkez ve merkeze bağlı köylerde yaşayan, evde bakım hizmetinden yararlanan hastalar oluşturmaktadır. Araştırmamızda veri toplama aracı olarak, Tokat Devlet Hastanesi ve Tokat Halk Sağlığı Kurumu Evde Bakım Hizmetleri Birimi tarafından, hastaların kayıt formları ve yapılan ziyaretler esnasında doldurulan 422 hastaya ait takip formları retrospektif olarak incelenmiştir. Formlarda, hastaların sosyodemografik özellikleri, yaşadıkları ortamın özellikleri, mevcut hastalıkları, muayene bulguları, ziyaret edilme sıklıkları ve nedenleri gibi bilgiler yer almaktadır. İstatistik değerlendirme için SPSS Statistic 19 programı kullanılmıştır. Çalışmaya dahil edilen 422 hastanın 252’si (% 59,7) kadın, 170’i (% 40,3) erkek ve yaş ortalaması 69,4 ± 20,8 olarak saptanmıştır. Hastaların 237’si (% 57,2) yatağa tam bağımlı, 163 (% 39,4) hasta yarı bağımlı ve 14 (% 3,4) hasta bağımsız olarak yaşamlarını sürdürebilmekteydi. En sık yapılan işlemler, rutin kontrol amaçlı ziyaretler % 54, reçete yazılması % 32,5 ve tetkik yapılması % 23,5 olarak saptanmıştır. Ortalama ziyaret sayısı 5,1 ± 6,7 bulunmuştur. Hastaların % 78,7’sinde kronik bir hastalık mevcut bulunmuştur. Bu hastalıkların ilk üç sırasını nörolojik hastalıklar (% 72), hipertansiyon (% 49,8) ve diyabet (% 25,1) oluşturmaktaydı. Sonuç olarak, günümüzde yaşlı nüfusun artmasına paralel olarak, yaşam kalitesini arttırmaya yönelik destek tedavilere duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bu tedaviye gereksinimi olan hastaların büyük bir kısmının, evden çıkmakta zorluk yaşayanlar olduğu gözlenmektedir. Bu nedenle evde bakımda verilen hizmetlerin iyi değerlendirilmesi ve hastaların ihtiyaçları doğrultusunda sürekli olarak güncellenmesi ve düzenlenmesi gerekmektedir.

Keywords:

Home healthcare, patients, Tokat,

PDF

___

1. Taşdelen P., Ateş M., Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi, Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi 2012;9 (3): 22-29
2. Şahbaz M. Tel H. Evde Yaşayan 65 Yaş Howell MJ, Schenck CH, Crow SJ. A review of nighttime eating disorders. Sleep Med Rev 2009; 13:23-34.
3. Palm E. A Declaration of HealthyDependence: The Case of Homecare. HealthCare Analysis, 2012;26.
4. https://www.who.int/chp/knowledge/publications/workforce_report.pdf?ua=1 (Erişim tarihi: 08.04.2019)
5. World Health Organization Technical Report Series, 898. WHO, Geneva. Home- Based Long-Term Care, 2000; 1- 37.
6. Koç F. Evde Bakım Hizmeti ve Gelişimi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, 2009, 2
7. Aslan D., Ertem M., Yaşlı Sağlığı: Sorunlar ve Çözümler, Halk sağlığı Uzmanları Derneği(HASUDER) yayınları, Temmuz 2012-1, 81
8. SHÇEK (Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu). Sosyal Hizmet Terminolojisi Kitapçığı, Ankara, 2010; 13-33.
9. Sağlık Bakanlığı Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete Tarihi: 10.03.2005 Resmi Gazete Sayısı: 25751
10. Aydın D. Evde Bakım Hizmetleri, Sağlıklı Nesiller Derneği, Sağlık ve Eğitim Yayınları 1, Ankara, 2005;88
11. Bayramova N., Amiyotrofik Lateral Sklerozlu (ALS) Hastaların Evde Bakım Gereksinimleri ve Bakım Verenlerin Bakım Yükünün Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. İzmir, 2008, 8
12. Akgün S., Bakar C., Budakoğlu İ. Dünyada ve Türkiye’de Yaşlı Nüfus Eğilimi, Sorunları ve İyileştirme Önerileri, Turkish Journal of Geriatrics 2004; 7(2):105-110.
13. Atalay B., Konta YM., Beyazıt S., Madencioğlu K. Türk Aile Yapısı Araştırması. Devlet Planlama Teşkilatı. Yayın No: DPT 2313, Ankara, 1992.;421
14. Söylemezo MN. Denizli Honaz İlçesinde Yaşayan Toplumun Evde Bakım Gereksinimi, Karşılanma Düzeyi ve Etkileyen Faktörler. Denizli Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Denizli 2011, 36
15. Katz SJ., Kabeto M., Langa KM. Gender Disparities In The Receipt of Home Care For Elderly People With Disability In The United States. JAMA. 2000;284(23):3022- 3027.
16. Krishnasamy M., Wilkie E., Haviland J. Lung Cancer Health Care Needs Assessment: Patients And İnformal Carers Responses To A National Mail Questionnaire Survey. Palliative Medicine. 2001; 15: 213–227.
17. Pinto AR., Holanda AM., Medeiros MMC., Mota RMS., Pereira EDB. Assessment of The Burden of Caregiving For Patients With Chronic Obstructive Pulmonary Disease. RespiratoryMedicine. 2007;101:2402–2408.
18. Lin-sun Fan S., Sathick I., McKitty K., Punzalan S. Quality of Life of Caregivers And Patients on Peritoneal Dialysis, Nephrol Dial Transplant. 2008; 23: 1713–1719.
19. Koyuncu Yaşar E. Yaşlıya Evde Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Yükü ve Etkileyen Faktörler. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 2009, 58
20. Kartal A., İnci H. Yaşlıya Bakım Veren Bireylerin Birlikte Yaşama Güçlüklerinin Belirlenmesi. 4. Ulusal Yaşlılık Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara, 2007;196-204
21. İnci FH. Bakım Verme Yükü Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Geçerlilik Ve Güvenilirliği. Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale, 2006, 34
22. Home and Hospice Care Survey, National Health Statistics, CDC, https://www.cdc.gov/nchs/nhhcs/index.htm (Erişim tarihi 08.04.2019).
23. Kuuppeloma Ki M., Sasaki A., Yamada K. Coping Strategies of Family Carers for Older Relatives in Finland. Journal Of ClinicalNursing, 2004;13: 697–706
24. Erdoğan B. Evde Bakım Alan Özürlü Bireye Sahip Ailelerin Sosyo-ekonomik Durumlarının İncelenerek, Umutsuzluk ve Yasam Doyum Düzeylerinin Belirlenmesi. Konya. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmetler Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 2013, 44
25. Rogers S., Komisar H. Who Needs Long-Term Care? Georgetown University Long- Term Care Financing Project 2003, http://ltc.georgetown.edu/pdfs/whois.pdf (Erişim tarihi:08.04.2019)
26. Scheenekloth U. Determining The Long Term Care Needs of Individuals Living in Private Households: Results From a SurveyIn: Long- Term Care: Economic Issues and Policy Solutions, Eisen R, Sloan FA (Eds.) Boston, MA: Kluwer Academic Publishers.1996. 171- 180.
27. Akdemir N., Bostanoğlu H., Yurtsever S., Kutlutürkan S., Sun Kapucu S. Yatağa Bağımlı Hastaların Evde Yaşadıkları Sağlık Sorunlarına Yönelik Evde Bakım Hizmet Gereksinimleri. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38(1):57-65.